پایداری شهری
کارن فتاحی؛ نازنین نصر اللهی؛ مریم انصاری منش؛ جمال خداکرمی؛ علی عمرانی پور
چکیده
وجود فضای باز در میان ساختمان ها نقش مهمی در حضور پذیری، ایجاد امنیت و تعاملات اجتماعی ساکنین دارد. رعایت هندسه و تناسبات، موقعیت قرار گیری و محیط پیرامون در ایجاد جذابیت فضای باز برای انسان تاثیر بسیاری دارد. بر هم زدن تناسبات بین مقیاس فضا و ساختمان های پیرامون می تواند اثرات منفی بر احساسات انسان نسبت به فضا بگذارد. هدف پژوهش حاضر ...
بیشتر
وجود فضای باز در میان ساختمان ها نقش مهمی در حضور پذیری، ایجاد امنیت و تعاملات اجتماعی ساکنین دارد. رعایت هندسه و تناسبات، موقعیت قرار گیری و محیط پیرامون در ایجاد جذابیت فضای باز برای انسان تاثیر بسیاری دارد. بر هم زدن تناسبات بین مقیاس فضا و ساختمان های پیرامون می تواند اثرات منفی بر احساسات انسان نسبت به فضا بگذارد. هدف پژوهش حاضر بررسی فضاهای باز بافت تاریخی کاشان از نظر شکل، هندسه و نوع فضای باز و اثر آن بر وضعیت حرارتی، احساس امنیت و رضایت از کیفیت محیطی این فضاها می باشد. در این خصوص تعداد 17سایت پر تردد از این بافت به مدت 18روز از ابتدای شهریور97، در دو دسته بندی فضای باز معابر عمومی و حیاط مرکزی(داخل ساختمان) به عنوان نمونه موردی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. پس از انجام مطالعات کتابخانهای، حضور فیزیکی در بافت و انجام مطالعات میدانی(مشاهده و ثبت اطلاعات سایت ها) همزمان با پاسخ تعداد 788 نفر از ساکنان و گردشگران به پرسشنامهها(وضعیت حرارتی و محیطی)، پارامترهای اقلیمی(دما، رطوبت، سرعت جریان هوا، دمای تابشی، مقدار co و co2)ثبت گردید. سپس نرخ لباس و متابولیسم افراد با نرمافزار Deltalog10 محاسبه و پس از گردآوری وتجزیه و تحلیل اطلاعات با نرمافزار Spss24، محدوده آسایش حرارتی پاسخ دهندگان با نرمافزار Ray Man مشخص گردید. سپس برای مشخص شدن ارتباط مستقیم و غیر مستقیم متغیرها و تحلیل نتایج، از مدلیابی معادلات ساختاری بر پایه روش حداکثر درستنمایی در Amos استفاده گردید. یافتهها نشان داد هندسه منظم فضای باز به صورت مستقیم بر احساس امنیت، رضایت از بافت و ساختمان های پیرامون فضای باز و آسایش حرارتی و به صورت غیر مستقیم بر رضایت از شکل و هندسه فضای باز و سازگاری حرارتی اثر مثبت و معنا داری دارد. همچنین متغیر نوع فضای باز حیاط مرکزی به صورت مستقیم بر همه متغیرها و به صورت غیر مستقیم بر متغیرهای رضایت از شکل و هندسه فضای باز، بافت و ساختمان های پیرامون فضای باز، آسایش حرارتی و سازگاری حرارتی اثرگذار است. نکته جالب در تحلیل و تفسیر مسیر مدل، نقش کلیدی و مهم متغیر احساس امنیت در بروز ارتباط غیر مستقیم میان متغیرها است.
محیط زیست شهری
یاسر خوشبخت؛ حسین مدی؛ مریم آزموده
چکیده
با اهمیّت یافتن فضاهای باز شهری در شهرهای پایدار و تلاش در جهت ارتقاء کیفیت محیط های شهری و افزایش پویایی در فضاهای باز شهری، تدوین شیوه های کارآمد طراحی شهری همساز با اقلیم امری الزامی است. خرده اقلیم های محلی دارای رابطه تنگاتنگی با عوامل کالبدی محیط همچون هندسه و چیدمان بلوک های شهری هستند. هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه تأثیر هندسه ...
بیشتر
با اهمیّت یافتن فضاهای باز شهری در شهرهای پایدار و تلاش در جهت ارتقاء کیفیت محیط های شهری و افزایش پویایی در فضاهای باز شهری، تدوین شیوه های کارآمد طراحی شهری همساز با اقلیم امری الزامی است. خرده اقلیم های محلی دارای رابطه تنگاتنگی با عوامل کالبدی محیط همچون هندسه و چیدمان بلوک های شهری هستند. هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه تأثیر هندسه متعارف بلوک های شهری و یافتن عوامل تأثیرگذار در میزان آسایش حرارتی فضای باز در فصول گرم و سرد در اقلیم شهر همدان است. روش تحقیق در این پژوهش شامل اندازه گیری میدانی و شبیه سازی رایانه ای (نرم افزار انوی مت (ENVI-met)) پنج هندسه متعارف از بلوک های شهری با میزان عامل دید به آسمان (SVF)، جهت گیری و چیدمان متفاوت با یکدیگر (بلوک های منفرد شمالی-جنوبی، بلوک های منفرد شرقی-غربی، بلوک های خطی شمالی-جنوبی، بلوک های خطی شرقی-غربی و بلوک های حیاط مرکزی) به عنوان پنج خرده اقلیم شهری است که در یکی از گرم ترین روزهای سال مطابق با انقلاب تابستانی و در یکی از سردترین روزهای سال مطابق با انقلاب زمستانی مورد ارزیابی قرار گرفته اند. میانگین چهار عامل دمای هوا، دمای متوسط تشعشعی، رطوبت نسبی و سرعت جریان باد به عنوان مهمترین عوامل موثر بر آسایش حرارتی در فضای باز در فضای مرکزی و مشترک بلوک های مورد نظر استخراج شده است. جهت ارزیابی هرچه دقیق تر نتایج بدست آمده، از شاخص های میانگین آرای پیش بینی شده (PMV) و دمای معادل فیزیولوژیکی (PET) به عنوان جامع ترین روش های تخمین آسایش حرارتی فضای باز بهره گرفته شده است. با توجه به نتایج حاصل از تحلیل داده های بدست آمده از نرم افزار، در انقلاب تابستانی افزایش سایه اندازی در فرم ها و در نتیجه کاهش دمای متوسط تشعشعی و همچنین افزایش سرعت جریان باد در فضای مرکزی فرم ها که تأثیر مستقیم بر دمای هوا و شرایط حرارتی محیط دارند به بهبود شرایط حرارتی کمک می کنند. از سوی دیگر به طور عکس در انقلاب زمستانی شرایط حرارتی با افزایش دمای متوسط تشعشعی و کاهش سرعت جریان باد بهتر می گردد. به طور کلی نتایج شاخص های آسایش حرارتی از بهتر بودن بلوک های حیاط مرکزی در بهبود شرایط آسایش حرارتی محیط در فصل تابستان به دلیل سایه اندازی بیشتر در طول روز و در فصل زمستان نیز به دلیل کاهش شدید سرعت جریان بادهای سرد نسبت به سایر فرم های بررسی شده حکایت می کنند.
پایداری شهری
سید مجید مفیدی شمیرانی؛ سیده مریم حسینی؛ هانیه صنایعیان؛ غلامرضا جاپلقی
چکیده
شهرها طی بیش از یک قرن تغییرات اساسی که در فعالیتها و کالبد آنها رخ داده، ارتباط حیاتی خود را با طبیعت از دست دادهاند. در سالهای اخیر توسعه شهرنشینی و پیوستن روستاها به کلانشهرها موجب از بین رفتن بسیاری از پوششهای گیاهی این مناطق شده است. محله ازگل از جمله محلات شمال تهران است که بخش عمدهای از فضای سبز آن در فرایند توسعه ...
بیشتر
شهرها طی بیش از یک قرن تغییرات اساسی که در فعالیتها و کالبد آنها رخ داده، ارتباط حیاتی خود را با طبیعت از دست دادهاند. در سالهای اخیر توسعه شهرنشینی و پیوستن روستاها به کلانشهرها موجب از بین رفتن بسیاری از پوششهای گیاهی این مناطق شده است. محله ازگل از جمله محلات شمال تهران است که بخش عمدهای از فضای سبز آن در فرایند توسعه از بین رفته و کیفیت فضایی در کانونهای متمرکز آن کاهش یافته است. با توجه به اثر گیاهان در ایجاد شرایط آسایش، این مقاله با هدف ارتقای کیفیت فضاهای عمومی و افزایش آسایش حرارتی در مراکز محله به دنبال یافتن رابطه بین سطوح سبز با میزان کاهش دما در گرمترین روز سال است. مقاله با راهبردی ترکیبی متکی بر استدلال منطقی و سنجش نرمافزاری به مطالعه یک سایت در محله ازگل تهران در دو وضعیت موجود و حالت بهینه طراحی پرداخته است. دادههای وضع موجود با برداشتهای میدانی و اطلاعات خرداقلیم در وضعیت دوم که با افزودن گیاهان به فضا مورد بررسی قرار گرفت، با شبیهسازی کامپیوتری به دست آمد. در نهایت شرایط آسایش با مدل PMV سنجیده شده تا اثر دقیق گیاهان بر عناصر خرداقلیم مشخص شود و دو حالت باهم مقایسه شدند تا تأثیر طراحی با گیاهان در ارتقای کیفیات محیطی مشخص شود. معیارهای ارزیابی، دما و رطوبت نسبی است که محاسبات با اولویتدهی به پیاده، در ارتفاع 1.65 متری انجام شده است. یافتههای به دست آمده از این مطالعه حاکی از این است که با اختصاص درصد کمی از فضای شهر به سبزینگی تا حد زیادی میتوان شرایط خرداقلیم را بهبود بخشید. محاسبات رایانهای نشان داد به ازای افزودن هر مترمربع فضای سبز در موقعیت مکانی مورد مطالعه، 71/3 برابر آن به محدوده آسایش اضافه میگردد. همچنین در نمونه مورد بررسی، با ثابت نگه داشتن رطوبت نسبی میتوان 1.5 تا 2 درجه از گرمای هوا کاست. با توجه به این که گرمایش جهانی در صد سال اخیر حاصل یک درجه اضافه شدن به دمای کره زمین است، نتایج مقاله قابل توجه خواهد بود. به بیانی با تعمیم نتایج در کل محله و در مقیاسی بزرگتر، اثربخشی آن چشمگیرتر خواهد بود.