برنامه ریزی منطقه ای
فردیس سالاریان؛ مهین نسترن؛ هاشم داداش پور
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی علل شکلگیری پراکندهرویی به تفکیک زیرسیستمهای برنامهریزی و تحلیل پیامدهای برآمده از شکلگیری پراکندهرویی و دستیابی به شرایط زمینهای، علّی و تداوم آن در شهر_ منطقه مورد مطالعه است. پژوهش ماهیت توصیفی_تحلیلی داشته و هدف آن کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای_اسنادی و پیمایشی است. ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی علل شکلگیری پراکندهرویی به تفکیک زیرسیستمهای برنامهریزی و تحلیل پیامدهای برآمده از شکلگیری پراکندهرویی و دستیابی به شرایط زمینهای، علّی و تداوم آن در شهر_ منطقه مورد مطالعه است. پژوهش ماهیت توصیفی_تحلیلی داشته و هدف آن کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای_اسنادی و پیمایشی است. در بخش نخست پرسشنامهای از متغیرهای مؤثر بر شکلگیری پراکندهرویی که مستخرج از مطالعات داخلی و خارجی هستند با نمونهگیری هدفمنددر اختیار کارشناسان قرار گرفته و سپس با استفاده از روش دلفی فازی به تحلیل نتایج پرداخته شده است. در بخش دوم با استفاده از مصاحبه ساختارمند از متخصصین در دستگاه نظریه زمینهای و با استفاده از نرم افزار Max qda به بررسی، تحلیل و کدگذاری مصاحبهها پرداخته شده است. برای بررسی علل شکلگیری پراکندهرویی 38 متغیر در شش عامل به صورت پرسشنامه در اختیار 25 نفر از متخصصین که براساس نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند، قرار داده شد. در راستای تحلیل پیامدهای پراکندهرویی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند با تعداد 34 نفر از مشارکت کنندگان در محدوده مطالعاتی به بررسی پیامدهای فضایی پراکندهرویی در شهر_منطقه مورد مطالعه پرداخته شده و 249 کد اولیه و 28 کد کانونی تعیین گردید. بیشترین علل شکلگیری پراکندهرویی در محدوده مطالعاتی شامل سرانه درآمد خانوار، سوداگری زمین و مسکن و قیمت زمین است. در تحلیل پیامدهای پراکندهرویی، شرایط زمینهای توسعه و تغییر ساختار اقتصادی، شرایط علی ناکارآمدی سیستم مدیریت و نظارت، شرایط تداوم شامل تحول اجتماع بومی و تخریب ساختار طبیعی و پیامد تغییر ساختار کالبدی و فضایی منطقه تبیین شد.
برنامه ریزی شهری
سید میثم رضایی؛ سید حمیدرضا طبیبی
چکیده
طی سالیان اخیر رشد سریع شهرنشینی در مناطق ساحلی و بروز فعالیتهای متعارض در آن، فشارهای زیست محیطی گزافی را متوجه این اکوسیستم حساس کرده است. از جمله این شهرها، شهر ساحلی بندر دیلم واقع در استان بوشهر بوده که به گواه آمارهای رسمی، طی سالهای 1335 تا 1395 رشد هفت برابری جمعیت را تجربه نموده است. این پژوهش که از لحاظ هدف پژوهشی کاربردی ...
بیشتر
طی سالیان اخیر رشد سریع شهرنشینی در مناطق ساحلی و بروز فعالیتهای متعارض در آن، فشارهای زیست محیطی گزافی را متوجه این اکوسیستم حساس کرده است. از جمله این شهرها، شهر ساحلی بندر دیلم واقع در استان بوشهر بوده که به گواه آمارهای رسمی، طی سالهای 1335 تا 1395 رشد هفت برابری جمعیت را تجربه نموده است. این پژوهش که از لحاظ هدف پژوهشی کاربردی است، با استفاده از دادههای کمی و با روش توصیفی_تحلیلی به مطالعه رشد بیرویه افقی شهر ساحلی بندر دیلم در یک دوره 10 ساله پرداخته است. پس از مطالعه بر ادبیات مروری، در قدم نخست به بررسی پراکندهرویی در شهر دیلم با استفاده از تحلیل مدل آنتروپی شانون پرداخته شد و در گام بعد به وسیله مدل هلدرن میزان رشد افقی بیرویه شهری تعیین گردید. در ادامه برای نخستین بار با به کارگیری سیستم تحلیل رقومی خطوط ساحلی (DSAS) در مطالعه رشد کالبد شهری، نرخ رشد کالبدی شهر در دوره 10 ساله به دست آمده و در نهایت با کسر سهم رشد بیرویه افقی از رشد کل کالبد شهر، ساختوسازهایی که منجر به پراکنش شهر شده بودند، به کمک نرمافزار ArcGIS10، در قالب نقشه مشخص گردیدند تا اندازه بهینه شهر در صورت مقابله با رشد بیرویه افقی معین گردد. نتایج حاکی از آن است که شهر دیلم، میزان قابل توجه 14/80 درصد از بیشترین پراکندگی ممکن را دارا بوده و 1/37 درصد از رشد کالبدی شهر (در بازه زمانی این تحقیق) مستقیماً منجر به پراکندگی کالبدی در آن شده است. همچنین شهر در قسمت شمالی و جنوبی به ترتیب دارای نرخ رشد کالبدی 08/19 و 11/23 متر در هر سال با انحراف معیار 5/4 و 1/4 بوده که به ترتیب میزان 08/7 و 57/8 متر در هر سال منجر به رشد افقی بیرویه آن شده و 12 و 54/14 متر در هر سال ناشی از رشد جمعیت بوده است.