محیط زیست شهری
تحلیل همبستگی عوامل کلان‌مقیاس محیط طبیعی و مصنوع با شدت جزایر گرمایی شهری (نمونه پژوهی: کلانشهر اصفهان)

الهام قاسمی؛ زهرا ناظمی؛ صفورا مختارزاده؛ مهدی سلیمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1402

https://doi.org/10.22034/urbs.2023.62764

چکیده
  جزیره گرمایی شهری (UHI ) یکی از مهمترین مشکلات شهرها در قرن جدید است که در نتیجه شهرنشینی و صنعتی شدن ایجاد شده‌است. شکل‌گیری جزایر گرمایی تحت تاثیر عوامل مختلف محیط طبیعی و مصنوع شهر می‌باشد که باعث افزایش درجه دما یک منطقه شهری در مقایسه با محیط اطراف می‌شود. مهم‌ترین این عوامل شامل پوشش سبز، پوشش آبی، فشردگی ساخت ، نوع کاربری زمین ...  بیشتر

محیط زیست شهری
جایگاه خدمات اکوسیستم ( بوم نظام) در برنامه های توسعه شهری اراک: واقعیت ها و ضرورت ها

نجمه سادات مصطفوی؛ پروین پرتوی؛ زهرا اسدالهی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 شهریور 1402

https://doi.org/10.22034/urbs.2023.62837

چکیده
  مناطق شهری به عنوان سیستم‌های انسانی- محیطی، برای پایداری و رفاه به اکوسیستم (بوم‌نظام)‌های طبیعی متکی می-باشند، از این رو، گنجاندن خدمات بوم‌نظام در برنامه‌ریزی برای ارتقای توسعه پایدار شهری ضروری است. اراک شهری صنعتی با تعدد بحران‌های محیط‌زیستی همچنان براساس سیستم برنامه‌ریزی جامع در قالب طرح‌های جامع و تفصیلی مدیریت می‌شود ...  بیشتر

محیط زیست شهری
ارزیابی تاثیر الگوی کاشت درخت بر آسایش حرارتی اطراف بلوکهای مسکونی

مهسا صمدپور شهرک؛ مهرداد کریمی مشاور

دوره 12، شماره 47 ، خرداد 1402، ، صفحه 105-114

https://doi.org/10.34785/J011.2023.002

چکیده
  فضای باز دربرگیرندۀ بخشی از فعالیت های روزمره است که یکی از اصول طراحی در آن توجه به آسایش حرارتی و در نتیجه افزایش حضور افراد است که می تواند منجر به سرزندگی بیشتر فضاهای شهری گردد. در این محیط پوشش گیاهی و درختان نقش عمده‌ای در بهبود شرایط محیطی دارند. به نظر می رسد که افزایش یا تغییر الگوی میزان پوشش گیاهی در شهرها امری ضروری به نظر ...  بیشتر

محیط زیست شهری
بررسی رفتارهای محیط زیستی با تأ کید بر سواد زیست محیطی (نمونه مورد مطالعه: شهر مشهد)

پریا دری؛ سید محمد شبیری؛ مهدیه رضایی

دوره 11، شماره 42 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 75-86

https://doi.org/10.34785/J011.2022.928

چکیده
  هدف از این پژوهش، بررسی رفتارهای محیط‌زیستی شهری  شهروندان 18 ساله و بالاتر شهر مشهد بوده است. در این پژوهش از رویکرد پژوهشی قیاسی برای تبیین و از پرسشنامه برای گرداوری داده‌ها استفاده شد. در مبانی نظری، مفاهیم شهروندی محیط‌زیستی و سواد محیط‌زیستی توضیح داده شده است. نمونه‌ای با حجم 689 نفر در شهر مشهد به روش تصادفی سیستماتیک انتخاب ...  بیشتر

محیط زیست شهری
نقش الگوی فضایی و پوشش گیاهی فضاهای باز محلی بر میزان آسایش حرارتی در اقلیم سرد

پگاه یادگاری؛ حسن سجادزاده

دوره 10، شماره 40 ، آبان 1400، ، صفحه 15-26

https://doi.org/10.34785/J011.2021.937

چکیده
  آسایش حرارتی به عنوان یکی از عوامل اساسی در حضورپذیری انسان‌ها در فضاهای شهری مطرح است. طراحی فضاهای باز شهری تحت تأثیر عناصر و عوامل مختلف می‌تواند باعث تغییر درکیفیت آسایش حرارتی استفاده کنندگان شود که در این پژوهش براساس ضرورت نقش دو مؤلفه الگوی هندسی و پوشش گیاهی در ارتباط با میزان آسایش حرارتی در فضاهای باز محلی در بافت قدیمی ...  بیشتر

محیط زیست شهری
تاثیر خرد اقلیم های شهری بر آسایش محیطی در فضای باز عمومی( نمونه موردی: میدان شهدا شهر مشهد)

سیامک شکیبائی؛ ساناز سعیدی مفرد

دوره 10، شماره 40 ، آبان 1400، ، صفحه 59-72

https://doi.org/10.34785/J011.2021.434

چکیده
  کیفیت طراحی فضاهای باز عمومی به عنوان یک قرارگاه رفتاری برای اوقات فراغت نقش مهمی در میزان رضایتمندی افراد دارد. احساس لذت و رضایتمندی زمانی اتفاق خواهد افتاد که فرد به حد نسبی از آسایش جسمی و روحی (آسایش محیطی) رسیده و فاقد از امور مقید کننده باشد. همچنین یکی دیگر از عوامل رضایتمندی، آسایش محیطی ناشی از سلسله مراتب اقلیمی است. به همین ...  بیشتر

محیط زیست شهری
تحلیل وضعیت بوم شناختی پارک‌های شهری (مطالعه موردی: تبریز)

حسن محمودزاده؛ موسی واعظی؛ مائده باکویی؛ رحیمه رستمی

دوره 9، شماره 35 ، مرداد 1399، ، صفحه 61-75

https://doi.org/10.34785/J011.2021.872

چکیده
     فضاهای سبز و  پارک­های شهری بخش مهمی از شبکه پیچیده اکوسیستم شهری هستند و اثرات قابل توجهی در اکوسیستم ارائه می­دهند. این پژوهش به بررسی و تجزیه و تحلیل اکولوژیکی پارک‌های شهری در کلانشهر تبریز پرداخته است. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت تحلیلی_توصیفی و از لحاظ هدف کاربردی است.اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی جمع‌آوری شده ...  بیشتر

محیط زیست شهری
مدل سازی اثر جهت خیابان در پراکنش آلودگی هوا (مطالعه موردی: ناحیه2 منطقه 6 شهرداری تهران)

مصطفی کریمی؛ سمانه خوشنواز؛ علی اکبر شمسی پور؛ معصومه مقبل

دوره 9، شماره 34 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 77-90

https://doi.org/10.34785/J011.2021.336

چکیده
  با توجه به رشد شهرنشینی و افزایش جمیت شهرها، مسائل و مشکلات آنها نیز بارزتر می­گردند. آلودگی هوا از مهمترین مسائل حوزه شهری است. تهران به عنوان مرکز سیاسی، اقتصادی و ارتباطی ایران، هر سال به طور مکرر با رخداد روزهای آلوده و ناسالم مواجه است. در شهر تهران افزون بر شکل و توپوگرافی شهر، تراکم و ارتفاع ساختمان­ها، میزان ترافیک، عرض ...  بیشتر

محیط زیست شهری
چارچوبی برای تدوین الگوی تاب آوری بوم شناسانه شهر

سپیده موحد؛ منوچهر طبیبیان

دوره 9، شماره 33 ، بهمن 1398، ، صفحه 109-126

https://doi.org/10.34785/J011.2019.865

چکیده
  شهرها به عنوان پیچیده­ترین ساخته­ دست بشر با ریسک­های گسترده­ای (هم به دلیل وجود دامنه وسیعی از مخاطرات و تغییرات و هم به علت آسیب­پذیری­های چندگانه­شان) روبه­رو هستند. بنابراین پرداختن به رویکردهای نوین مواجهه با اختلالات و بلایا ضروری می­نماید. از آنجا که در حال حاضر دیدگاه غالب از تمرکز صرف بر مبنای آسیب­پذیری ...  بیشتر

محیط زیست شهری
ارزیابی اثرات زیست محیطی کاربری های آموزشی با استفاده از مدل ردپای اکولوژیکی، مطالعه موردی دانشگاه کردستان

هوشمند علیزاده؛ وریا لطفی؛ صلاح الدین ویسی

دوره 8، شماره 32 ، آبان 1398، ، صفحه 77-88

https://doi.org/10.34785/J011.2019.409

چکیده
  یکی از ابزارهایی که با دقت بالا اثرات زیست محیطی کاربری­های شهری را ارزیابی می­کند و تأثیرات فعالیت­های انسانی را بر محیط زیست اندازه­گیری می­کند، مدل ردپای اکولوژیکی (Ecological Footprint) است. این مدل مقدار بار وارد شده از سوی یک کاربری مشخص بر محیط زیست را برآورد کرده و سطح زمین موردنیاز برای ارائه خدمات پایدار به جمعیت استفاده کننده ...  بیشتر

محیط زیست شهری
ارزیابی آلودگی صوتی ناشی از ترافیک شهری و تأثیر آن برسطح اضطراب شهروندان شهر سنندج

جاهده تکیه خواه؛ شلیر کاتورانی

دوره 8، شماره 32 ، آبان 1398، ، صفحه 117-127

https://doi.org/10.34785/J011.2019.756

چکیده
  آلودگی صوتی یکی از مهم­ترین مشکلات زیست محیطی در شهرهاست که در ابعاد مختلف، سلامتی انسان را به مخاطره می­اندازد. هدف از انجام این تحقیق، تعیین آلودگی صوتی در شهر سنندج و ارتباط آن با سطح اضطراب افراد است. در این مطالعه، 50 ایستگاه با کاربری­های مسکونی، تجاری، مسکونی _ تجاری و فضای سبز  انتخاب و  تراز معادل صدا به وسیله دستگاه ...  بیشتر

محیط زیست شهری
بررسی روش ترکیبی در تشخیص جزایر گرمایی و راهکار تعدیل از طریق ظرفیت فضای سبز شهری (مورد مطالعه: شهر اصفهان)

صلاح الدین شوشتری؛ محمود قلعه نویی؛ ویکتوریا عزتیان؛ آیدا ملکی؛ مصطفی پاکنژاد؛ رئوفه رهپو

دوره 7، شماره 28 ، آبان 1397، ، صفحه 41-54

https://doi.org/10.34785/J011.2018.015

چکیده
  پدیده جزایر گرمایی شهری یکی از چالش­هایی است که در پی گسترش بدون برنامه شهرها گریبانگیر اغلب کلانشهرها شده است. از آنجایی که در هر شهر و یا منطقه شهری پدیده جزیره گرمایی برآیند عوامل متفاوتی است که می­تواند منحصر به آن مکان باشد، راهکارهای ارائه شده برای آن منطقه نیز باید در جهت تصحیح و یا تقلیل آن عوامل باشد. در این پژوهش سعی شده ...  بیشتر

محیط زیست شهری
مطالعه کیفی عوامل مؤثر بر تخریب باغ ها در شهر تهران با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد

سعید رفیع پور؛ هاشم داداش پور؛ علی اکبر تقوایی

دوره 6، شماره 23 ، مرداد 1396، ، صفحه 3-16

چکیده
  این نوشتار که از نظر هستی ­شناسی بر موضع پارادایم تفسیرگرایی اجتماعی تکیه دارد، درصدد تبیین فرایند و عناصر تشکیل دهنده تخریب باغ­ ها در شهر تهران با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد است. بررسی­ها نشان می­دهد طی سه دهه گذشته، علی­رغم وجود قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها که بر حسب وظایف و اختیارات از طرف هر یک از ...  بیشتر

محیط زیست شهری
کاربرد رگرسیون لجستیک در مدل سازی توسعه شهری(مطالعه موردی: منطقه شهری بناب)

حسن محمودزاده؛ قهرمان خوش روی

دوره 4، شماره 14 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 31-46

چکیده
  توسعه شهری و رشد بیرونی خارج از کنترل و ناهماهنگ در پیرامون مناطق شهری باعث از بین رفتن اراضی کشاورزی و باغی و تبدیل آنها به اراضی ساخته شده و افزایش ترافیک و آلودگیهای زیست محیطی می شود. جهت مدیریت و برنامه ریزی توسعه شهری و همچنین ارزیابی اثرات تجمعی آن بررسی و شبیه سازی توسعه فیزیکی شهر  ضروری می باشد. در سه دهه گذشته، توسعه شهر ...  بیشتر

محیط زیست شهری
ارائه الگوی یکپارچه تخصیص کاربری زمین بر مبنای توان اکولوژیکی در شهرستان نوشهر

هاشم داداش پور؛ مجتبی رفیعیان؛ عبدالله زارعی

دوره 3، شماره 9 ، بهمن 1392، ، صفحه 31-44

چکیده
  برنامه‌ریزی کاربری زمین به عنوان محصول نهایی فرایند برنامه‌ریزی فضایی، به دنبال ارائه‌ الگوی مطلوب کاربری زمین و تعیین اولویت‌های توسعه‌ای با توجه به ظرفیت‌هاست. این فرایند در غالب مطالعات صورت گرفته بر‌اساس تحلیل روند گذشته و تعمیم آن به آینده است که به دلیل عدم قطعیت شرایط و ویژگی‌های منطقه‌ای، با تعارض‌های ذاتی همراه است. ...  بیشتر

محیط زیست شهری
رویکرد زیست محیطی در مدلسازی تغییرات کاربری اراضی محدوده کلانشهر تبریز با استفاده از تصاویر ماهواره ای چند زمانه ای، ارزیابی چند معیاری و سلولهای خودکار زنجیره مارکوف (1417-1363)

رسول قربانی؛ محمدرضا پورمحمدی؛ حسن محمودزاده

دوره 2، شماره 8 ، آذر 1392، ، صفحه 13-30

چکیده
  رشد سریع شهرنشینی فشارهای سنگینی بر سرزمین و منابع اطراف آنها وارد کرده و موجب کاهش پوشش گیاهی، کاهش فضاهای باز و مشکلات جدی اجتماعی و زیست محیطی شده است. از این رو، یک گام اساسی جهت مدیریت و برنامه ریزی توسعه شهری و همچنین ارزیابی اثرات تجمعی آن بررسی و شبیه سازی توسعه فیزیکی شهر می باشد. هدف از این مطالعه، درک عوامل موثر در روند توسعه ...  بیشتر

محیط زیست شهری
ارزیابی توان اکولوژیکی محیط جهت تعیین مناطق مناسب کاربری ها در حوزه شهری یاسوج با مدل اکولوژیک
دوره 2، شماره 5 ، اسفند 1391، ، صفحه 61-72

چکیده
  ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین به عنوان یکی از ابزارهای حرکت در راستای توسعه پایدار، به دنبال سنجش موجودی و توان نهفته‌ سرزمین با ملاک‌ها و معیارهای مشخص و از پیش طرح‌ریزی شده است. ضرورت این پیمایش و کنترل پیامدهای توسعه و سنجش قابلیت‌های زمین در شرایطی که ایران یکی از کشورهای در حال توسعه و مواجه با روندهای شهرنشینی شتابان است، بیشتر ...  بیشتر

محیط زیست شهری
امکان سنجی واگذاری مدیریت محیط زیست شهر به شهرداریها (نمونه موردی :شهر تهران)
دوره 1، شماره 3 ، شهریور 1391، ، صفحه 24-33

چکیده
  شهر تهران با مشکلات زیست محیطی فراوانی روبرو است که یکی  از مهمترین آنها آلودگی‌های زیست محیطی است. سازمان‌هایی که مسئولیت مدیریت محیط زیست شهر را بر عهده دارند متعددند و ناهماهنگی بین آنها از عوامل بروز مشکلات زیست محیطی شهر تهران به حساب می آید. در پژوهش حاضر سعی شده با بررسی امکان واگذاری مدیریت محیط زیست شهر تهران به شهرداری، ...  بیشتر

محیط زیست شهری
ارزیابی مکان یابی پروژه های مسکن مهر با رویکرد کالبدی-زیست محیطی، با استفاده از مدل سلسله مراتب AHP (نمونه موردی استان یزد)
دوره 1، شماره 2 ، خرداد 1391، ، صفحه 57-70

چکیده
  مکان یابی مناسب زمین یکی از مهمترین عوامل تولید مسکن و به دلیل دارا بودن ماهیت چند وجهی، فرآیندی بسیار پیچیده است. استفاده از مدل های تصمیم گیری در مکان¬یابی موجب تسهیل و انتخاب بهینه سایت می گردد. یکی از روش های تصمیم گیری از طریق وزن دهی به معیارها، روش تحلیل سلسله مراتبی  AHP است. با استفاده از این روش معیارها و زیرمعیارها رتبه ...  بیشتر