%0 Journal Article %T بررسی اثر زمینه‌گرایی بر تاب‌آوری فضایی در بازار تاریخی تبریز با تمرکز بر قابلیت های فضایی %J فصلنامه مطالعات شهری %I دانشگاه کردستان %Z 2322-2875 %A عبدالهی, راحله %A کرمی, اسلام %A نژادابراهیمی, احد %A رحیمی, لیلا %D 2021 %\ 04/21/2021 %V 10 %N 38 %P 107-120 %! بررسی اثر زمینه‌گرایی بر تاب‌آوری فضایی در بازار تاریخی تبریز با تمرکز بر قابلیت های فضایی %K بازار تاریخی تبریز %K زمینه‌گرایی %K تاب‌آوری %K قابلیت فضایی %R 10.34785/J011.2021.718 %X عدم تاب­آوری برخی از فضاهای معاصر و رهاسازی در برابر تحولات به­عنوان معضل جدی در ساختار شهرهای معاصر مطرح است که تبعات فراوانی را در عرصه حیات شهرها به ­دنبال داشته است. به ­نظر می­رسد عمر کوتاه فضاها به­واسطه همخوانی با زمینه و برخورداری از ویژگی­های محیطی قابل اصلاح و بهبود باشد تا در برخورد با اختلالات، تاب­آوری لازم را در پی داشته باشند. ازاین‌ رو هدف تحقیق حاضر که به ‌منظور ارتقای پایداری و هویت شهری انجام یافته، بررسی تأثیر مؤلفه­های زمینه­ای و قابلیت­های فضایی بر تاب­آوری فضایی بازار تاریخی تبریز است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی_تحلیلی مبتنی بر تحلیل پرسشنامه­ها به­روش همبستگی است. در این مطالعه متغیرهای زمینه­ای و قابلیت­های فضایی به عنوان متغیرهای مستقل و متغیرهای تاب­آوری به­عنوان متغیرهای وابسته مورد سنجش قرار گرفت. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 357 نفر از مراجعان بازار تاریخی تبریز به­عنوان نمونه آماری انتخاب و ضریب آلفای کرونباخ برای سئوالات پرسشنامه 899/0 محاسبه شد که بیانگر پایایی مناسب ابزار تحقیق است. برای تحلیل داده­ها و سنجش وضعیت موجود از آزمون t مستقل و برای بررسی روابط همزمانی و میزان اثرگذاری میان متغیرها از آزمون همبستگی و رگرسیون استفاده شده است. یافته­های تحقیق نشان داد، رابطه معنی­داری بین مؤلفه­های زمینه­ای (کالبدی، تاریخی، فرهنگی و اقلیمی_محیطی) و قابلیت­های فضایی (انعطاف­پذیری، تطبیق­پذیری، تغییرپذیری و واکنش­پذیری) با تاب­آوری فضایی برقرار است و بیشترین اثرگذاری به­ترتیب مربوط به قابلیت­های تطبیق­پذیری و واکنش­پذیری و سپس مؤلفه­های اقلیمی و تاریخی زمینه­ای است؛ در حالی ­که قابلیت تطبیق­پذیری و زمینه اقلیمی دارای کمترین امتیاز هستند. همچنین یافته­ها حاکی از آن است که زمینه فرهنگی و اقلیمی از نظر میزان برخورداری از قابلیت‌های فضایی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. در نتیجه بازار تاریخی تبریز از لحاظ تاب­آوری بیشتر تحت تأثیر قابلیت­های فضایی و سپس مؤلفه­های زمینه­­ای قرار دارد؛ یعنی علاوه بر توانایی­های فضایی باید به مؤلفه­های زمینه­ای نیز توجه گردد. تأکید توأم به هر دو ویژگی در کاهش آسیب­پذیری و افزایش تاب­آوری مؤثر واقع خواهد شد و رسیدن به تاب­آوری مستلزم همخوانی فضا با زمینه است که توانایی مقابله فضا با اختلالات، با ارتقای قابلیت فضایی از طریق پتانسیل ذاتی زمینه تحقق می­یابد. %U https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61507_83f07a4646085fcf75b2465231402bd2.pdf