برنامه ریزی شهری
جعفر میرکتولی؛ سید محمد حسن حسینی
دوره 3، شماره 9 ، بهمن 1392، ، صفحه 69-80
چکیده
زمین مهمترین عامل توسعه و گسترش فیزیکی شهرها میباشد؛ و مقوله مدیریت زمین در حال حاضر به یکی از مهمترین بحثها و دغدغههای دولتهای محلی تبدیل گردیده است. همچنین رشد و توسعه پراکنده شهرها، موجب تخریب محیطزیست و منابع طبیعی پیرامون شهرها شده است. در این بین، بر اثر تصمیمگیریهای نامناسب و شتابزده، ...
بیشتر
زمین مهمترین عامل توسعه و گسترش فیزیکی شهرها میباشد؛ و مقوله مدیریت زمین در حال حاضر به یکی از مهمترین بحثها و دغدغههای دولتهای محلی تبدیل گردیده است. همچنین رشد و توسعه پراکنده شهرها، موجب تخریب محیطزیست و منابع طبیعی پیرامون شهرها شده است. در این بین، بر اثر تصمیمگیریهای نامناسب و شتابزده، برخی از ظرفیتهای اراضی درونی و میانبافتی شهرها برای توسعه و یا توسعه مجدد، از سوی مدیران شهری نادیده گرفته شده است. از این رو هدف از این تحقیق، تشخیص و شناسایی اراضی مناسب میانبافتی شهر گرگان برای توسعه میانافزا و مجدد میباشد. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی_ تحلیلی است. بدین منظور، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، بهعنوان یک مدل تصمیمگیری چندمعیاره (MCDM)، به منظور اولویتبندی، وزندهی و تعیین نسبت پایندگی معیارها و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، بهعنوان ابزاری نیرومند در تصمیمگیری و مدیریت محیط، برای تولید، پردازش و همپوشانی لایهها استفاده گردید. طی این فرآیند، 14 معیار و شاخصِ تأثیرگذار شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، لغزش، حریم گسل، حریم رودخانه، کاربری اراضی شهری، دانهبندی قطعات، تعداد طبقات ساختمانها، تراکم واحد مسکونی، منطقهبندی ساختمانی، تراکم جمعیت، قیمت اراضی و بافت فرسوده، در قالب شاخصهای طبیعی، کالبدی و اجتماعی شناسایی، تهیه و مورد استفاده قرار گرفت. در پایان با تولید نقشه نهایی، با جمع معیارها و زیرمعیارهای (لایههای) وزندار به وسیله عملیاتِ ریاضی و همپوشانیِ موزون در محیط نرمافزار ArcGIS، اراضی سازگار و مناسب برای توسعه درونی شهر گرگان، به منظور پاسخ به تقاضای شهروندان برای زمین و مسکن، تعیین گردید. نقشه نهایی بیانگر آن است که، بیشترین اراضی میانبافتی سازگار و مناسب برای توسعه مجدد و میانافزا، در بافت شمال شرقی و شمال و کمترین سازگاری و تناسب اراضی در بافت جنوب غربی، جنوب و حریم رودخانهها قرار گرفتهاند.