معماری شهری
بررسی کیفیت نفوذپذیری ورودی‌ها بر میزان حضور پذیری در بازار (نمونه موردی: بازار سنتی شیراز)

علی اکبر حیدری؛ ملیحه تقی پور؛ مریم باقری

دوره 12، شماره 46 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 17-32

https://doi.org/10.34785/J011.2023.119

چکیده
  حضورپذیری مردم در فضاهای عمومی یکی از مهم‌ترین عوامل در ایجاد سرزندگی در چنین فضاهایی است. این موضوع به‌ویژه در بازارها و مراکز تجاری، یکی از مهم‌ترین پارامترهایی است که باعث رونق اقتصادی و درنتیجه پاسخده بودن چنین فضاهایی در سطح شهرها می­شود. از همین رو مجموعه عواملی که باعث ارتقای حضورپذیری طیف­های مختلف جامعه در چنین فضاهایی ...  بیشتر

معماری شهری
الزامات معماری در تحقق مدرسه به عنوان کانون محله بر اساس مبانی نظری و سند تحول بنیادین آموزش وپرورش

محمد تقی زاده کردی؛ محمود رضا ثقفی؛ محسن افشاری؛ سعید صفایی موحد

دوره 12، شماره 46 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 103-116

https://doi.org/10.34785/J011.2023.004

چکیده
  پژوهش حاضر قصد دارد به این پرسش پاسخ دهد که الزامات معماری برای تحقق «مدرسه به‌عنوان کانون محله» چیست؟ مطابق دیدگاه برخی از محققان، رویکرد بوم‌شناسی یادگیری و نیز سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، معماری هر دوره محصول فلسفه تربیتی آن دوره است؛ بنابراین برای طراحی مدرسه باید از فلسفه‌ تربیتی آن شروع کرد که فیشر آن را پداگوژی ...  بیشتر

معماری شهری
چارچوب کیفی برنامه ریزی و طراحی عرصه های میانی مجتمع های مسکونی برای ارتقاء استقلال حرکتی کودکان (نمونه موردی: شهر تهران)

معصومه میرصفا؛ زینب طالبی؛ منصوره کیان ارثی

دوره 11، شماره 44 ، آبان 1401، ، صفحه 63-78

https://doi.org/10.34785/J011.2022.001

چکیده
  استقلال حرکتی کودکان به عنوان یک کیفیت کلیدی محیط­ های دوستدار کودک، نمایه ­ای از میزان پذیرش کودکان در جامعه است. این کیفیت امکان بازی­ های آزادانه و متنوع را برای کودکان فراهم می­ کند و در شکل­ گیری شخصیت اجتماعی و حس استقلال آنها نقش بسزایی دارد. عوامل فردی، اجتماعی و محیطی مؤثرترین عوامل در شکل­ گیری و ارتقای استقلال ...  بیشتر

معماری شهری
نقش سازماندهی فضایی بر افزایش اجتماع پذیری فضاهای باز مجتمع های مسکونی (نمونه مورد مطالعه: مجتمعهای مسکونی شهر شیراز)

سارا محبی نژآد؛ خسرو موحد؛ علی اکبر حیدری؛ ملیحه تقی پور

دوره 11، شماره 43 ، مرداد 1401، ، صفحه 27-40

https://doi.org/10.34785/J011.2022.754

چکیده
  تحقیقات مختلف نشان می دهد که عوامل متعددی از جمله عامل اجتماعی، کالبدی و اقتصادی بر میزان اجتماع پذیری یک محیط تأثیر‌گذارند. در این ارتباط نقش سازماندهی فضایی به عنوان نمونه ای از عوامل کالبدی مؤثر بر اجتماع­ پذیری فضاهای باز مجتمع ­های مسکونی، موضوعی قابل تأمل است که پژوهش حاضر به آن پرداخته است. بنابراین چهار الگوی سازماندهی ...  بیشتر

معماری شهری
بررسی الگوی کاشت گیاهان در مقیاس بصری مطلوب در پارک‌ های محله‌ای (نمونه مورد مطالعه: پارک‌های محله‌ای منطقه 18 و 1 تهران)

زهرا صادقی؛ مجتبی انصاری؛ مهدی حقیقت بین

دوره 11، شماره 41 ، بهمن 1400، ، صفحه 31-42

https://doi.org/10.34785/J011.2022.795

چکیده
  پارک­های محله­ای در ارتباط بین مردم با طبیعت نقش مهمی را ایفا می­کنند. در واقع فضای سبز مهمترین انگیزه برای حضور و تفریح در پارک است. به منظور ارتقای کیفیت فضای سبز پارک­های محله­ای و افزایش مشارکت مردمی، طراحی منظر پارک در ارتباط با ترجیحات مردم و ادراک آنها از منظر مطلوب ضروری به نظر می­رسد، در حالی که در این زمینه کاستی­هایی ...  بیشتر

معماری شهری
کاربست تاثیر شناختی «شاخص خاطره» بر ارتقای حس تعلق ساکنان محلات جدید و قدیم شهر شیراز

شهراد پورمحمد؛ سید علیرضا شجاعی؛ حسین کلانتری خلیل آباد؛ مسعود تقوایی

دوره 11، شماره 41 ، بهمن 1400، ، صفحه 73-84

https://doi.org/10.34785/J011.2022.568

چکیده
  محیط انسان ساختی که انسان در آن زندگی می کند، صرفاً ابزار علمی یا نتیجه رویدادهای بی هدف نیست، بلکه واجد ساختار بوده و معنا را تجسم می بخشد. این معنا و ساختارها بازتاب فهم انسان از محیط طبیعی، انسان ساخت و وضعیت وجودی کلی اوست. معنایی را که انسان از محیط انسان ساخت، به صورت فردی و یا اجتماعی درک می کند، سبب ایجاد خاطراتی در ذهن او می گردد ...  بیشتر

معماری شهری
ارزیابی نقش کیفیت معماری در ارتقا کیفیت زندگی در مجتمع‌های مسکونی از دیدگاه سلامت ساکنان

علی اکبر حیدری؛ ملیحه تقی پور

دوره 10، شماره 40 ، آبان 1400، ، صفحه 43-58

https://doi.org/10.34785/J011.2021.609

چکیده
  بی‌توجهی طراحان و معماران به کیفیت مجموعه‌های زیستی در جریان رشد شتابان شهرنشینی، ساکنان این مجموعه‌ها را با مشکلات متعددی روبه رو نموده که از جمله مهمترین آنها، افت شدید کیفیت زندگی در این مجموعه­هاست. اهمیت این موضوع به حدی است که در بعضی موارد، زندگی در این مجتمع­ها، سلامت ساکنان آن را به مخاطره می­اندازد. در همین ارتباط ...  بیشتر

معماری شهری
تاثیر ویژگی‌های عمومی مکان‌های سوم بر تعاملات اجتماعی نمونه موردی: کافه‌های شهر تبریز.

فرناز دیبازر؛ سحر طوفان؛ سیروس جمالی؛ نیما ولیزاده

دوره 10، شماره 39 ، مرداد 1400، ، صفحه 29-40

https://doi.org/10.34785/J011.2021.806

چکیده
  مکان‌های سوم  نمونه‌ای موفق از مکان‌های عمومی هستند که به دلیل ویژگی‌های خاص خود نقش مهمی در کیفیت زندگی شهری دارند. تأمین محیطی با توانایی شکل دهی و تقویت تعاملات اجتماعی یکی از نقش‌های مهم مکان‌ سوم است. هر چه جامعه تعاملات اجتماعی بیشتر و مؤثرتری داشته باشد، سالم­تر و پویاتر خواهد بود؛ بنابراین توجه به ایجاد و شکل­دهی ...  بیشتر

معماری شهری
تحلیل سویه های مفهوم مشارکت در فرآیند طراحی فضاهای عمومی

سودا نوروزی؛ علی جوان فروزنده

دوره 10، شماره 38 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 49-62

https://doi.org/10.34785/J011.2021.503

چکیده
  توجه به مقوله مشارکت بهره­برداران فضاهای عمومی در فرآیند طراحی معماری از نکات مهم و حائز اهمیت است. این موضوع در سال­های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و طراحان این گونه از فضاها قرار گرفته و در نمونه­های عملی نیز در سه سطح طراحی، برنامه­ریزی و تصمیم­سازی به ارائه راهکارهای اجرایی طراحی مشارکتی اقدام گردیده است. علی­رغم ...  بیشتر

معماری شهری
بررسی مولفه های تاثیر گذار بر اجتماع پذیری مجتمع های مسکونی با رویکرد حفظ خلوت ( نمونه مورد مطالعه: مجتمع مسکونی ششصد دستگاه مشهد)

سحر برهانی فر؛ محمد ابراهیم مظهری؛ ویدا تقوایی؛ بهزاد وثیق؛ رضا اشرف زاده

دوره 10، شماره 38 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 91-106

https://doi.org/10.34785/J011.2021.982

چکیده
  در مجموعه­های مسکونی ، تأمین خلوت در دو بعد اصلی خود (یعنی حفظ حریم خانوادگی و حریم خصوصی) به عنوان مؤلفه­های مؤثر در تأمین امنیت و آرامش ساکنان، در اولویت قرار دارد. در حقیقت نگرش افراد به خلوت، بخشی از فرایند اجتماعی شدن آنهاست و به منظور تثبیت روابط اجتماعی باید به خلوت افراد و گروه­ها در عرصه عمومی توجه شود. ایجاد تعادل میان ...  بیشتر

معماری شهری
بررسی اثر زمینه‌گرایی بر تاب‌آوری فضایی در بازار تاریخی تبریز با تمرکز بر قابلیت های فضایی

راحله عبدالهی؛ اسلام کرمی؛ احد نژادابراهیمی؛ لیلا رحیمی

دوره 10، شماره 38 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 107-120

https://doi.org/10.34785/J011.2021.718

چکیده
  عدم تاب­آوری برخی از فضاهای معاصر و رهاسازی در برابر تحولات به­عنوان معضل جدی در ساختار شهرهای معاصر مطرح است که تبعات فراوانی را در عرصه حیات شهرها به ­دنبال داشته است. به ­نظر می­رسد عمر کوتاه فضاها به­واسطه همخوانی با زمینه و برخورداری از ویژگی­های محیطی قابل اصلاح و بهبود باشد تا در برخورد با اختلالات، تاب­آوری لازم ...  بیشتر

معماری شهری
تبیین رابطه بین مولفه های موثر برکیفیت فضای باز جمعی در ارتقاء اجتماع پذیری محیط

نازنین دهناد؛ جمال الدین مهدی نژاد؛ باقر کریمی

دوره 10، شماره 37 ، بهمن 1399، ، صفحه 45-56

https://doi.org/10.34785/J011.2021.519

چکیده
  میزان موفقیت فضاهای جمعی به میزان استفاده از آن مکان و حضور انسان وابسته است. انسان به صورت پیوسته با مکان همراه بوده و نوعی تعامل در آن را ایجاد کرده  که منجر به شکل­گیری روابط اجتماعی و اجتماع­پذیری فضای­ باز جمعی شده است. در دهه­های اخیر، بی­توجهی به حفظ و ارتقای حیات جمعی در برخی فضاهای باز موجب از بین رفتن اهمیت و نقش ...  بیشتر

معماری شهری
کاربرد تحلیل‌های ایزوویست و خطوط دید در سنجش کیفیت بصری در مجتمع های مسکونی (نمونه‌ی موردی: شهر کرمانشاه)

اکرم اسفندیاری؛ عباس ترکاشوند

دوره 9، شماره 35 ، مرداد 1399، ، صفحه 19-32

https://doi.org/10.34785/J011.2021.105

چکیده
  مجتمع­های مسکونی همچون هر برساخته‌ دیگری علاوه بر فضا و کالبد فیزیکی خود، حاوی بار ادراکی برای شهروندان هستند. کیفیت بصری، نقش مهمی در چگونگی شکل‌گیری این بار ادراکی دارد. بدین‌ترتیب، توجه به کارکرد ادراکی مجموعه‌های مسکونی به میزان زیادی وابسته به کیفیت بصری آن است که مقوله‌ای کیفی به شمار آمده و از این رو، تحلیل آن پیچیدگی‌های ...  بیشتر

معماری شهری
ارزیابی عوامل محیطی و کالبدی بر میزان حضور جوانان در معابر شهری(نمونه موردی: خیابان عفیف آباد در شهر شیراز)

علی مصلی نژاد؛ خسرو موحد؛ هادی کشمیری

دوره 9، شماره 34 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 29-44

https://doi.org/10.34785/J011.2021.916

چکیده
  امروزه پرداختن به موضوع حضور جوانان در فضاهای شهری و ارتباط آن با مؤلفه­های معماری بسیار با اهمیت است. دستیابی به نقش این عناصر در افزایش حضور جوانان در معابر، گام مهمی برای کاهش مشکلات جوانان خواهد بود. تقویت حضور جوانان، ضمن ایجاد تعامل با سایر شهروندان، زمینه استفاده از این فرصت ارزشمند به منظور برنامه­ریزی اوقات فراغت جوانان ...  بیشتر

معماری شهری
رابطۀ تراکم ادراک‌شده، احساس امنیت و تعاملات اجتماعی؛ مقایسۀ دو گونۀ مسکن متراکم محصور و غیر‌محصور

سیده فاطمه موسوی نیا

دوره 9، شماره 34 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 45-60

https://doi.org/10.34785/J011.2021.487

چکیده
  در بحث از بعد اجتماعی توسعه پایدار، تعاملات میان ساکنان و احساس امنیت از موضوعات مهم محسوب می‌شوند. بنابراین از یک سو در زمینه کشورهای در حال‌ توسعه، اثر محیط‌های مسکونی متراکم بر زندگی اجتماعی ساکنان همچنان نیازمند فهم و مطالعه بیشتری است و از سوی دیگر، بسته و محصور بودن، به عنوان یک عامل کالبدی، مؤثر بر شرایط اجتماعی در محیط‌های ...  بیشتر

معماری شهری
فراتحلیل عوامل سرزندگی محیطی در فضاهای باز

مهرداد شهبازی؛ منصور یگانه؛ محمدرضا بمانیان

دوره 9، شماره 34 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 61-76

https://doi.org/10.34785/J011.2021.812

چکیده
  فضاهای باز نقش حیاتی در افزایش کیفیت هر محیط و فضایی دارند. بهبود وضعیت کیفیت زیستی بشراز طریق افزایش سرزندگی در فضا صورت می­گیرد. بنابراین می‌توان سرزندگی را جزئی جدایی‌ناپذیر از یک فضای مطلوب دانست که درصدد انتقال حس نشاط به مخاطبان است. ازاین‌ رو مقاله حاضر در نظر دارد تا با واکاوی حوزه­ نظری پژوهش‌های انجام‌ شده در قلمرو ...  بیشتر

معماری شهری
تحلیل تطبیقی الگوهای فضایی و ویژگی‌های شناختی بازار ایرانی با استفاده از تئوری‌های" چیدمان فضا" و "گشتالت" (مطالعه موردی: مجموعه بازار قزوین)

علی اکبر حیدری؛ مریم کیایی

دوره 9، شماره 33 ، بهمن 1398، ، صفحه 63-76

https://doi.org/10.34785/J011.2019.368

چکیده
  رفتار فضایی انسان­­ها در محیط­های گوناگون­ از یک­­ سو متأثر از ویژگی­های عینی محیط و از سوی دیگر تحت تأثیر شرایط ذهنیِ آنها قرار دارد. بنابراین نحوه ادراک آنها از یک فضا، تا حد زیادی به ویژگی­های عینی محیط و شرایط ذهنی آنها در شناخت عناصر محیط بستگی دارد. از آنجا که چگونگی انطباق  ویژگی­های عینی محیط با شیوه­های ...  بیشتر

معماری شهری
بازتاب نقش نشانه‌شناسی در فرآیند گذر از فضا به مکان در مجموعه تاریخی سعدالسلطنه قزوین

نوشین سخاوت دوست؛ فریبا البرزی

دوره 8، شماره 32 ، آبان 1398، ، صفحه 47-64

https://doi.org/10.34785/J011.2019.156

چکیده
  در عصر حاضر لزوم پرداختن به مسئله معنا و کشف لایه‌های عمیق معنایی در حوزه‌‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، هنری و معماری به امری اجتناب ناپذیر بدل شده است. بحث کمرنگ شدن این مهم در ارتباط با فضاهای شهری و معماری، الزام کاربرد روش‌های فکری و فلسفی منوط به معنا توأم با نگرشی نقادانه و عمیق را بیش از پیش مطرح کرده است. از مهم‌ترین این روش‌ها ...  بیشتر

معماری شهری
نقش ویژگی‌های کالبدی در پیش‌بینی شاخص‌های روانی و اجتماعی ساکنین مجتمع‌های مسکونی شهر رشت

فاطمه حنیفه؛ حجت الله رشیدکلویر؛ عباس ابوالقاسمی؛ حسن اکبری؛ شعیب کاسه‌گر محمدی

دوره 8، شماره 32 ، آبان 1398، ، صفحه 65-76

https://doi.org/10.34785/J011.2019.130

چکیده
  محیط و فضا، از اساسی‌ترین بسترهای پشتیبانِ نیازهای چندبعدی انسان هستند. ازاین ‌رو، مسکن که در آن معماری، جامعه و فرهنگ با یکدیگر ارتباط تنگاتنگی دارند، تأثیر رفتاری مهمی را بر روی روانِ ساکنان و تعاملات اجتماعی آنها در سطوح مختلف جامعه بر جای می‌گذارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر ویژگی‌های کالبدیِ مجتمع‌های مسکونی بر بهبود ...  بیشتر

معماری شهری
کیفیت محیطی موثر در حیات پذیری مجتمع های مسکونی (مطالعه موردی مجتمع مسکونی امام، چمران، آسمان شهر تبریز)

پریسا هاشم‌پور؛ زیبا سامی

دوره 8، شماره 30 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 55-68

https://doi.org/10.34785/J011.2019.969

چکیده
  مسکن از اساسی‌ترین نیازهای انسان است. کم‌توجهی به نیازهای چند بعدی انسان موجب کاهش کیفیت زندگی در آنها شده است. از این ‌رو بررسی کیفیت محیطی برای افزایش حیات، با در نظر گرفتن جنبه‌های مختلف نیازهای انسان ‌تأثیر عمیق بر حیات‌پذیری مجتمع مسکونی دارد. رویکرد حیات‌پذیری به دنبال مسئله پیوند مسکن با حیات انسان و نیازهای او از طریق ...  بیشتر

معماری شهری
ارزیابی مراکز شهری مبتنی بر رویکرد پاسخ‌دهی محیطی (نمونه موردی: منطقه مرکزی شهر گنبدکاووس)

مینو قره‌بگلو؛ احد نژاد ابراهیمی؛ ملیحه جاویدمهر

دوره 7، شماره 27 ، مرداد 1397، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.34785/J011.2018.004

چکیده
  بخش مرکزی شهر به عنوان یکی از اجزای اصلی شهر، همواره در طول تاریخ حائز اهمیت بوده‌است. اقشار مختلف مردم با اهداف مختلف، نیاز به حضور و تردد در مراکز شهرها را دارند. این درحالی است که فضاهای شهری برای شکل‌گیری بسیاری از خاطرات اجتماعی و برقراری تعاملات نیز می‌توانند کمک‌کننده باشند. طراحی محیط شهری به‌عنوان بستر مناسب برای حضور گسترده ...  بیشتر

معماری شهری
ارزیابی تاثیر مقیاس مکان بر شدت دلبستگی به سه مقیاس خانه، محله و شهر بر پایه دو متغیر سن و جنسیت (نمونه موردی: شهرهای تهران و ساری)

علی اکبر حیدری؛ پریا تیموری؛ سلمان مرادیان

دوره 7، شماره 26 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.34785/J011.2018.028

چکیده
  دلبستگی به مکان، رابطه عاطفی مثبت میان فرد و مکان است که در شرایط مختلف نسبت به مکان­های مختلف شکل می­گیرد. افراد ممکن است نسبت به خانه­، محله و یا شهری که در آن ساکن هستند، سطوح مختلفی از دلبستگی را داشته باشند. عواملی چون ویژگی­های ساختاری محیط، جو اجتماعی حاکم بر آن و احساسات و خاطرات یک فرد در آن محیط، از جمله عواملی هستند ...  بیشتر

معماری شهری
تحلیل پارک های شهری از منظر جرم شناسی با استفاده از تکنیک "چیدمان فضا" (مطالعه موردی: پارک لاله تهران)*

یعقوب پیوسته گر؛ علی اکبر حیدری؛ مریم کیایی

دوره 6، شماره 22 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 15-26

چکیده
  کیفیت کارکردی فضاهای تجمعی در طراحی­ محیطی و شهری دارای جایگاه ویژه­ای می­باشد و در راستای ارتقای عملکرد مطلوب این دست از فضاهای شهری، لحاظ نمودن مؤلفه­های امنیتی، اهمیتی خاص دارد­. این مؤلفه­ها شامل شاخص­های عینی و ذهنی می­شوند که عدم تعبیه آنها در فضاهایی با تعداد کاربران نا­محدود، عملکرد کلی فضا را نیز تحت­الشعاع ...  بیشتر

معماری شهری
بررسی عوامل و متغیرهای زمینه ای موثر بر رضایتمندی ساکنین از محیط مسکونی

میترا غفوریان؛ الهام حصاری

دوره 5، شماره 18 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 91-100

چکیده
  مفهوم رضایتمندی بر پایه دامنه گسترده ای از انتظارات و تمایلات به جهت رفع نیازهای پایه و متعالی انسان در تجربه واقعی از زندگی اشاره دارد. رضایتمندی از محیط مسکونی، در واقع چگونگی ارزیابی مردم از محیط زندگی شان است و عوامل متعددی در افزایش یا کاهش آن تاثیرگذار هستند. به نظر می رسد با بررسی پژوهش های انجام شده در خصوص رضایتمندی ساکنین ...  بیشتر

معماری شهری
نمود هندسه‌ادراکی بر سیر تکامل شهر ایرانی در ادوار مختلف شهرسازی؛ مطالعه موردی: شهر همدان

امیرحسین فرشچیان؛ آزیتا بلالی اسکویی

دوره 4، شماره 15 ، مرداد 1394، ، صفحه 53-68

چکیده
  این نوشتار بر پایه تحلیل و بررسی هندسه ‌ادراکی، قصدِ بر توضیح، تحلیل و نمایش نظامِ‌ هندسه شکل‌گیریِ شهر با‌ توجه به ادوار گوناگون و عوامل تأثیرگذار بر آن را دارد. هندسه‌ای که فراتر از ابعاد و مقیاس، عوامل و آثاری را که در نظامی کاملاً منظم در ذات و نامنظم در ظاهر است را در جهتِ تَحقُق و تکامُل موضوع، تحتِ‌ سیطره خود به‌کار می‌بندد. ...  بیشتر