اسکان غیر رسمی
سعید خانی؛ کیومرث ایراندوست؛ علیرضا کمالی
چکیده
سکونتگاه‌های غیررسمی چالشی بنیادین در شهرنشینی نو به شمار میروند. در برخورد با این چالش، رویکردها و برنامههای گوناگونی بهکار گرفته شده است، ولی بسیاری از برنامهها به دلایل گوناگون ازآن گونه نبود شناخت ویژگیهای این سکونتگاه‌ها به‌ویژه ابعاد جمعیتی با کامیابی همراه نبوده است. بررسیها نشان میدهد ابعاد اسکان در ...
بیشتر
سکونتگاه‌های غیررسمی چالشی بنیادین در شهرنشینی نو به شمار میروند. در برخورد با این چالش، رویکردها و برنامههای گوناگونی بهکار گرفته شده است، ولی بسیاری از برنامهها به دلایل گوناگون ازآن گونه نبود شناخت ویژگیهای این سکونتگاه‌ها به‌ویژه ابعاد جمعیتی با کامیابی همراه نبوده است. بررسیها نشان میدهد ابعاد اسکان در سکونتگاه‌های غیررسمی در سنندج بسیار فراتر از میانگین کشوری است و بیش از نیمی از جمعیت شهر را فرا گرفته است. هدف این نوشتار واکاوی شاخصها و ویژگیهای جمعیتی در سکونتگاه‌های غیررسمی و همسنجی آن با دیگر سکونتگاه‌های شهر سنندج است. این پژوهش یک بررسی توصیفی و از گونه اکتشافی است و با کمک دادههای ثانویه (اطلاعات سرشماری در سالهای 1385، 1390 و 1395) درباره محلههای سنندج به نتیجه رسیده است. دستاوردها نشان میدهد که بیشترین دگرگونی‌های جمعیتی شهر سنندج دربرگیرنده حجم، آهنگ رشد جمعیت و مهاجرت در سکونتگاه‌های غیررسمی شکل میگیرد. افزون بر این، از دید ویژگیهای ایستای جمعیت شامل تراکم در خانوار، تراکم در زمین، چگونگی آموزش، بار تکفل و چندوچونی اشتغال گونه‌ای ناپایداری و نبود توازن در میان سکونتگاه‌ها برپاست که همگی میتوانند زمینهساز نمایان شدن دیگر چالش‌های شهری باشند. راهکار سیاستی نوشتار این است که در فراهمآوری و پیشبرد یک رویکرد فراگیر برای برنامهریزی و مدیریت بر پایه بهسازی و بازآفرینی این سکونتگاه‌ها، توجه به ویژگیها و شاخصهای جمعیتی آنها بایسته و بنیادین است. نتایج این مقاله، علاوه بر نشان دادن ابعاد و ویژگیهای مختلف جمعیت در مناطق و محلات سنندج، درسهای مهمی را برای برنامهریزان و سیاستگذاران در مورد سیاستهای توزیع مجدد جمعیت و مدیریت شهری ارائه میدهد.
