TY - JOUR ID - 61560 TI - تحلیل سویه های مفهوم مشارکت در فرآیند طراحی فضاهای عمومی JO - فصلنامه مطالعات شهری JA - URBS LA - fa SN - 2322-2875 AU - نوروزی, سودا AU - جوان فروزنده, علی AD - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران. AD - استادیار، گروه معماری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 10 IS - 38 SP - 49 EP - 62 KW - مشارکت KW - فرآیند طراحی KW - فضاهای عمومی KW - عوامل اجتماعی DO - 10.34785/J011.2021.503 N2 - توجه به مقوله مشارکت بهره­برداران فضاهای عمومی در فرآیند طراحی معماری از نکات مهم و حائز اهمیت است. این موضوع در سال­های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و طراحان این گونه از فضاها قرار گرفته و در نمونه­های عملی نیز در سه سطح طراحی، برنامه­ریزی و تصمیم­سازی به ارائه راهکارهای اجرایی طراحی مشارکتی اقدام گردیده است. علی­رغم وجود روش مشخص انگیختگی مشارکتی در طراحی، در کشور ما توجه به این مقوله عمدتاً به سطح پایینی از روش­های دریافت اطلاعات مانند مصاحبه و ضبط نظرات بهره­برداران اکتفا شده و نوعی اغفال در سطوح کلان طراحی، برنامه­ریزی و تصمیم­سازی مشاهده می­گردد؛ به طوری که نتایج به دست آمده از این اقدامات یا در حد صرفاً نوشتاری و یا در سطح پایین مداخله عملیاتی منحصر گردیده است. نکته حائز اهمیت در این میان، عدم تبیین مناسب از مؤلفه­های تأثیرگذار مشارکت از یک طرف و نبود ساختار تأثیرگذاری این مؤلفه­ها و ارتباط آن با فرآیند طراحی از طرف دیگر است. بنابراین مقاله حاضر با هدف تبیین عوامل مشارکتی به تحلیل و ارائه مدل مفهومی _ ساختاری تأثیرگذاری این عوامل در فرآیند طراحی می­پردازد. روش تحلیل و ارائه مدل مقاله براساس روش قیاسی _ مروری است. بر این اساس، سه مؤلفه اصلی ابعاد فردی، اجتماعی و مکانی به عنوان عوامل اصلی تأثیرگذار در طراحی مشارکتی استخراج گردید که توجه به این عوامل در قالب سه گانه ذهنیت­های فردی، ترجیحات اجتماعی و نیازهای عملکردی _ معنایی به عنوان شاخصه­های مفهومی طراحی مشارکتی ارائه گردیده است. در این میان حاصل تلاقی این سه­گانه با مفاهیمی مانند حس تعلق به مکان (در ابعاد معنایی)، تنوع کالبدی و عملکردی (در ابعاد اجتماعی _ مکانی)، نفوذپذیری و خوانایی (در بعد مکانی) بیشترین نقش در سطوح مداخله مشارکتی را دارا و در سطح ثانویه مؤلفه­های دسترسی، امنیت و دعوت کنندگی (در ابعاد مکانی) نقش بعدی را عهده­دار هستند. سطح ثانویه تأثیرگذاری مکان باعث تسهیل حضور افراد در مکان­های عمومی گردیده و سطح اولیه تأثیرگذاری سبب تعمیق مشارکت در مکان­های عمومی و ایجاد ساختار عاطفی، ناخودآگاه و معنایی در مکان می­گردد. UR - https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61560.html L1 - https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61560_56ebca27fabf5f67c9251bbb72b1d1c0.pdf ER -