TY - JOUR ID - 61825 TI - بررسی نقش محوری جریان فضایی– زمانی فعالیت‌های زمان غروب و شب در ادراک امنیت، مطالعه موردی: مرکز شهر رشت JO - فصلنامه مطالعات شهری JA - URBS LA - fa SN - 2322-2875 AU - اصغری زمانی, اکبر AU - روستایی, شهریور AU - زالی, نادر AU - شفیعی ماسوله, سیده سمیرا AD - دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. AD - استاد، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. AD - دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 10 IS - 40 SP - 73 EP - 88 KW - حیات شبانه KW - مسیرهای فضا_زمان KW - فعالیت‌ها DO - 10.34785/J011.2022.512 N2 - حیات شبانه راهی واقعی برای گسترش روزِ کاری و نیروی محرکی برای رشد و توسعه ملی است. مطالعه حاضر با اتخاذ چارچوب تحلیلی جغرافیای زمان و تحلیل کمی روال‌های مصرف حیات شبانه در مرکز شهر رشت می‌کوشد به این سئوال اصلی پاسخ دهد که چگونه شهر رشت می‌تواند بستر مناسبی را برای جریان فضایی_زمانی فعالیت‌های زمان غروب و شب فراهم سازد؟ برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون خی‌دو و تحلیل خوشه‌ای دومرحله‌ای) به‌وسیله نرم‌افزار SPSS انجام شد. تفاوت‌های چشمگیری در نوع مصرف حیات شبانه در مرکز شهر با استفاده از تحلیل خوشه‌ای آشکار شد. با وجود این، عدم تجانس در مسیرهای فضا_زمان را می‌توان در دو الگوی مشخص خلاصه کرد: «پارک‌گردی» و «خرید». این الگوها از بسیاری جهات با یکدیگر متفاوت بودند اما از نظر موقعیت در یک بخش از مرکز شهر (سبزه میدان) دیده شدند. اهمیت پیش‌بین های اصلی به ‌ترتیب نزولی عبارت بودند از: قومیت گروه (00/1)، جنس گروه (00/1)، اندازه گروه (00/1)، نوع فعالیت/ تفریح شبانه (82/0)، متوسط زمان صرف‌شده (60/0)، شرایط زندگی (48/0)، قومیت (42/0)، مکان (33/0)، جنس (27/0) و سطح تحصیلات (18/0). در مقابل، نقش حرفه و نوع کار، محل اقامت و سن بسیار کم بود. نتایج نشان داد که اکثریت مصرف‌کنندگان حیات شبانه‌ احساس امنیت می‌کردند و این امنیت ادراک‌شده را بیشتر (%2/78) ناشی از «فعالیت‌ها/ مردم در خیابان و...» می‌دانستند. در محدوده‌ مورد مطالعه، زنان نقش و حضور گسترده‌ای در تولید اجتماعی فضا داشتند و این نقش و حضور را می‌توان به ادراک آنها از احساس امنیت در حیات شبانه‌ مرکز شهر نسبت داد. طبق نتایج بالا و همچنین متوسط زمان رسیدن به نخستین فعالیت شبانه (19:28) و متوسط زمان صرف‌شده در مرکز شهر (21/3 ساعت)، رشت می‌تواند تنها بستر مناسبی برای جریان فضایی_زمانی فعالیت‌های زمان غروب باشد (بین ساعات 18 تا 23). سه پیشنهاد اثربخش به‌صورت توأمان برای تغییر رویه فعلی مطرح می‌شود که عبارتند از ایجاد تنوع فعالیتی بیشتر در مرکز شهر، مدیریت منطقه از طریق افزایش کیفیت فضاهای شهری و حمایت از طولانی‌شدن ساعات فعالیت شبانه و حمل‌ونقل عمومی همیشگی در اواخر شب. UR - https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61825.html L1 - https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61825_fe6ad6cb7bf1f7e99a0d967677f0a442.pdf ER -