محیط زیست شهری
یاسر خوشبخت؛ حسین مدی؛ مریم آزموده
چکیده
با اهمیّت یافتن فضاهای باز شهری در شهرهای پایدار و تلاش در جهت ارتقاء کیفیت محیط های شهری و افزایش پویایی در فضاهای باز شهری، تدوین شیوه های کارآمد طراحی شهری همساز با اقلیم امری الزامی است. خرده اقلیم های محلی دارای رابطه تنگاتنگی با عوامل کالبدی محیط همچون هندسه و چیدمان بلوک های شهری هستند. هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه تأثیر هندسه ...
بیشتر
با اهمیّت یافتن فضاهای باز شهری در شهرهای پایدار و تلاش در جهت ارتقاء کیفیت محیط های شهری و افزایش پویایی در فضاهای باز شهری، تدوین شیوه های کارآمد طراحی شهری همساز با اقلیم امری الزامی است. خرده اقلیم های محلی دارای رابطه تنگاتنگی با عوامل کالبدی محیط همچون هندسه و چیدمان بلوک های شهری هستند. هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه تأثیر هندسه متعارف بلوک های شهری و یافتن عوامل تأثیرگذار در میزان آسایش حرارتی فضای باز در فصول گرم و سرد در اقلیم شهر همدان است. روش تحقیق در این پژوهش شامل اندازه گیری میدانی و شبیه سازی رایانه ای (نرم افزار انوی مت (ENVI-met)) پنج هندسه متعارف از بلوک های شهری با میزان عامل دید به آسمان (SVF)، جهت گیری و چیدمان متفاوت با یکدیگر (بلوک های منفرد شمالی-جنوبی، بلوک های منفرد شرقی-غربی، بلوک های خطی شمالی-جنوبی، بلوک های خطی شرقی-غربی و بلوک های حیاط مرکزی) به عنوان پنج خرده اقلیم شهری است که در یکی از گرم ترین روزهای سال مطابق با انقلاب تابستانی و در یکی از سردترین روزهای سال مطابق با انقلاب زمستانی مورد ارزیابی قرار گرفته اند. میانگین چهار عامل دمای هوا، دمای متوسط تشعشعی، رطوبت نسبی و سرعت جریان باد به عنوان مهمترین عوامل موثر بر آسایش حرارتی در فضای باز در فضای مرکزی و مشترک بلوک های مورد نظر استخراج شده است. جهت ارزیابی هرچه دقیق تر نتایج بدست آمده، از شاخص های میانگین آرای پیش بینی شده (PMV) و دمای معادل فیزیولوژیکی (PET) به عنوان جامع ترین روش های تخمین آسایش حرارتی فضای باز بهره گرفته شده است. با توجه به نتایج حاصل از تحلیل داده های بدست آمده از نرم افزار، در انقلاب تابستانی افزایش سایه اندازی در فرم ها و در نتیجه کاهش دمای متوسط تشعشعی و همچنین افزایش سرعت جریان باد در فضای مرکزی فرم ها که تأثیر مستقیم بر دمای هوا و شرایط حرارتی محیط دارند به بهبود شرایط حرارتی کمک می کنند. از سوی دیگر به طور عکس در انقلاب زمستانی شرایط حرارتی با افزایش دمای متوسط تشعشعی و کاهش سرعت جریان باد بهتر می گردد. به طور کلی نتایج شاخص های آسایش حرارتی از بهتر بودن بلوک های حیاط مرکزی در بهبود شرایط آسایش حرارتی محیط در فصل تابستان به دلیل سایه اندازی بیشتر در طول روز و در فصل زمستان نیز به دلیل کاهش شدید سرعت جریان بادهای سرد نسبت به سایر فرم های بررسی شده حکایت می کنند.