نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه مازندران
چکیده
نابرابریهای اجتماعی پدیده‌ای است که بر تمام مناسبات اجتماعی انسان‌ها تأثیر می‌گذارد. تحلیل فضایی توسعه، میزان نابرابری‌ها و محرومیت نواحی مختلف را مشخص و اولویت اقدامات برای ارتقای سطح زندگی را معلوم می‌کند. در ادبیات برنامه‌ریزی شهری دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارند که سعی نموده‌اند تراکم را به عنوان یکی از متغیرهای تأثیرگذار در توسعه یافتگی مناطق معرفی نمایند. شهر متراکم یکی از الگوهای فرم پایدار می‌باشد که با هدف جلوگیری از گسترش شهر، به دنبال توزیع مناسب خدمات و تقویت شاخص‌های اقتصادی_اجتماعی در بین مناطق است. روش پژوهش توصیفی_تحلیلی است که در آن از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون T و مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (TOPSIS,SAW,VIKOR) و C.V استفاده شده است. در این تحقیق شاخص‌های توسعه براساس پنج بعد و 44 متغیر تعریف شده‌اند و داده‌های تحقیق نیز از بلوک‌های آماری سرشماری سال1390 استخراج شده است. جامعه آماری پژوهش، 12 منطقه شهر بابل بوده که محدوده‌های آن منطبق بر تقسیمات کالبدی مرکز آمار ترسیم شده است. بر اساس نتایج پژوهش، توزیع و پراکنش شاخص‌های توسعه در شهر بابل نوعی عدم تعادل فضایی را نشان می‌دهد، به طوری که نزدیک به 8/25 درصد از جمعیت شهر در مناطق توسعه یافته (3، 4و10) ، 5/14 درصد جمعیت در مناطق با توسعه متوسط (7و12) و 5/59 درصد در مناطق ضعیف و کمتر توسعه یافته (1 ،2 ،5 ،6 ، 8 ، 9و11) ساکن هستند. همچنین نواحی مرکزی شهر از سطح توسعه یافتگی بیشتری نسبت به مناطق پیرامونی و نیمه پیرامونی برخوردار می‌باشند و تفاوت معناداری میان ضریب توسعه در بین مناطق براساس طبقه‌بندی تراکم ساختمانی دیده می‌شود؛ به طوری که میانگین این ضریب در مناطق متراکم بیشتر از مناطق کم تراکم است. در نهایت مناطق 3 و 4 به عنوان مناطق توسعه یافته و مناطق 6 و 9 به عنوان مناطق کمتر توسعه یافته شهر بابل مشخص شده‌اند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Spatial Study and Analysis of Inequalities in Urban Regions with approach Compact City Case Study: BABOL
- Ataei, M. (2010), Multi-criteria decision making, Shahrood, Shahrood University of Technology. [in Persian]
- Dadashpoor, H, Rostami, F, (2011). Investigation and analysis of urban public services distribution from the perspective of spatial equity: The case of Yasuj City, Journal Of Geography and Regional Development Reseach Journal, No. 16, pp 171-198. [in Persian]
- Dehghan, H. (2007). Opprotunities and threats of education system to face with spatial inequality of information and communications. Education and training quarter, No. 23, pp. 125-163. [in Persian]
- Farid, Y, (2009), Geography and Urbanology, Tabriz Publication, issue 7. [in Persian]
- Habibpour, K, Safari, R, (2012). A Complete Guide to Use SPSS in Survey Research, Tehran: Motefakkeran publication. [in Persian]
- Hataminezhad, H, manouchehri, A, Baharloo, I, Ebrahimpour, A, Hataminezhad, H, (2012). City and Social Justice: Analytic Inequalities of Neighborhood (The Case Study: The Old Neighborhoods Miandoab City), Human Geography Research Quarterly, No. 90, pp 41-63. [in Persian]
- Hekmatnia, H, Givehchi S, Heidari Noshahr, N, Heidari Noshahr, M, (2011), Analyzing the trend of regional development levels and social inequalities in Yazd Province. A case study of Ardakan City. Human Geography Research Journal, No. 77, pp. 165-179. [in Persian]
- Jadidi Miandashti, M, (2013). Balanced distribution of financial resources through determining development level, Economical researches, , Journal of Economic Research, No. 11&12, pp. 17-41. [in Persian]
- Lawrence, Roderick J. (2002) “Inequalities in Urban Areas: Innovative Approaches to Complex Issues”, Scandinavian Journal of Public Health, 30: 34-40
- Mahdavi, M, Taherkhani, M, (2006), The Application of Statistics in Geography, Ghomes Publications. [in Persian]
- Meshkini, A, Mahdnezhad, H, Fariad, A (2013). Post-modernism patterns in urban planning, Omid Enghelab Publication, p. 185. [in Persian]
- Mousavi, M. (2011). Sustainable Form of the City and Social Justice. Human Geography Research Quarterly. No. 80, pp. 177-192. [in Persian]
- Pourtaheri, M, (2010). Application of multi-criteria decision making methods in geography, Tehran: SAMT Publication.[in Persian]
- Rezvani, M, Sahneh, B, (2012), Assessment of development level of rural areas using fuzzy logic, village and development, No. 8, pp. 1-8. [in Persian]
- Sheykh Beygloo R, Taghvaeei M, Varesi H. (2012), The Spatial Analysis of Deprivation and Inequalities of Development in Sub-provinces of Iran. Social Welfare, No. 46, pp. 189- 214. [in Persian]
- Tamanna, S, (2005). Principles of demography, Tehran, Payam-e-Noor Publication. [in Persian]
- Yusefi, A, Varshoei, S, (2011). Social inequality in Mashhad urban space: An Estimation of Education and Income inequality in Urban Spaces, Journal of Iranian Social Studies, No. 12, pp. 152- 184. [in Persian]
- Zakerian; M, Kashkouli, A, (2010), Analysis of the population and urban services in urban areas of Meybod from the perspective of sustainable development. Research and Urban Planning, first year, No. 2. [in Persian]
- Burton, E., (2001), the Compact City and Social Justice, a Paper Presented to Housing Studies Association, Spring Conference, Housing, Environmental and Sustainability, University Of York.
- Chen, W, Sun, J. (2006). “Sociological Perspectives on Urban China: Form Familiar Territories to Complex Terrains”, China Information, 20(3): 519 -551.
- Dufaux, F, (2008), Birth announcement, justice spatial/spatial justice, www.jssj.org. (October 2010).
- Shankar, R. Shah, A., (2010),Bridging the Economic Divide within Countries: A Scorecard on the performance of Regional Policies in Reducing Regional Income Disparities,World Development, Vol.
- Sohe Rana M.D (2009) Status of water use sanitation and hygienic condition of urban slums: Astudy on Rupsha ferighat slum, Khulna, WWW. Elsevier. Com, PP322-328.
- Yu L., Hou X., Gao M. and Shi P., (2010), Assessment of coastal zone sustainable development: A case study of Yantai,China, Ec.
)