نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کیومرث حبیبی
• جاهده تکیه خواه
• محمد آزاد احمدی

چکیده

برنامه ریزی گردشگری طبیعی نخستین اقدام در مدیریت مناطق طبیعی با رویکرد گردشگری است که در آن عرصه‌های مستعد طرح ریزی تفرجی، پهنه بندی می‌شود. در این مطالعه با هدف شناسایی و پهنه بندی گونه‌های مختلف گردشگری طبیعی در پارک جنگلی آبیدر در شهر سنندج، از روش تجزیه و تحلیل سیستمیک استفاده شد. با استفاده از مدل تجزیه و تحلیل سیستمی در سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه توان تفرجی حاصل از این مدل تهیه شد. نتایج حاصل از این ارزیابی نشان داد که منطقه‌ی مورد مطالعه فاقد تفرج متمرکز طبقه‌ یک است. و بیشترین مساحت منطقه را مناطقی با توان گسترده طبقه‌دو تشکیل می‌دهند. به منظور بررسی تأثیر فاکتور اثرگذار  گردشگران ،450 پرسش نامه در بین گردشگران منطقه توزیع شد. نتایج این بررسی نشان داد که اکثر گردشگران نیز دلایل انتخاب منطقه‌ تفرجی مورد مطالعه را دسترسی به منابع آبی معرفی می کنند. جهت ارتقای مدل تجزیه و تحلیل سیستمی و بررسی تأثیر فاکتور منابع آبی بر طبقات مختلف تفرج حاصل از مدل سیستمی، نقشه‌ی بافر منابع آبی تهیه شد و با نقشه‌ی توان تفرجی حاصل از مدل سیستمی تلفیق و نقشه‌ی توان تفرجی نهایی به دست آمد. نتایج این ارزیابی نشان داد که 6 درصد از مساحت منطقه، توان تفرج متمرکز طبقه‌ یک، 28 درصد از مساحت منطقه توان تفرج متمرکز طبقه دو، 35 درصد مساحت منطقه توان تفرج گسترده‌ طبقه‌ یک و توان تفرج گسترده‌ طبقه‌ دو 31 درصد مساحت منطقه را در بر می‌گیرد. مقایسه بین دو نقشه توان تفرجی نشان داد که در مدل تجزیه و تحلیل سیستمی، منطقه فاقد تفرج متمرکز طبقه‌یک است. با دخالت دادن فاکتور منابع آبی 6 درصد (320/160هکتار) از مساحت منطقه دارای توان تفرج متمرکز طبقه‌ یک شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که فاکتور منابع آبی، پوشش گیاهی، راههای دسترسی، فاکتورهای فیزیکی (شیب و جهت) به ترتیب بیشترین تأثیررا بر فرایند ارزیابی توان تفرجی در منطقه‌ی مورد مطالعه دارند. در صورتی که در مدل تجزیه و تحلیل سیستمی، پارامترهای مؤثر در ارزیابی توان تفرجی به ترتیب شیب، خاک، جهت، آب، گیاه و اقلیم ذکر شده است. با توجه به نتایج مشخص شد که فعالیت‌های تفرجی مورد انتظار در زون های گسترده، شامل مواردی همچون پیاده روی، کوه پیمایی، بازدید از چشم اندازها و اسکیت روی برف و غیره است که نیاز به هیچ گونه استقرار و خدمات تفرجی به جز طراحی مسیرهای پیاده روی آن هم در شرایط خاص ندارد. اما در مناطق با زون تفرج متمرکز فعالیت‌های اردو زدن، پیکنیک های خانوادگی وغیره نیازمند استقرار امکانات و تسهیلات مناسب گردشگری است.

کلیدواژه‌ها

• گردشگری
• نیازهای تفرجی
• بازدیدکنندگان
• پارک آبیدر
• محیط زیست

موضوعات

• برنامه ریزی شهری
• پایداری شهری
• منظر شهری

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Eco-tourism and Sustainable Tourism Development Planning in Abidar Park, Sanandaj

نویسندگان [English]

• Kyoumars Habibi
• Jahede Tekyehkhah
• Mohammad Azad Ahmadi

چکیده [English]

Natural tourism planning is the first step in tourism approach natural resource management in which prone areas for recreational planning is zoned. Aimed to identify the different forms of tourism zoning in Abidar natural forest park in Sanandaj City, a systematic analysis method was used. We produced a recreational potential map using systematic analysis model in GIS. The results of this evaluation indicated that the study area lacks first class concentrated recreation potentiality and the maximum surface area of the study area has been consisted of the second class potentiality. To evaluate the impact of factors affecting tourists, 450 questionnaires were distributed among the tourists. The survey results indicated that most tourists have selected the area because of the access to water resources. The buffer map of water resource was prepared to promote the systematic analysis model and to assess the effect of water resources on different recreation classes of the model and it was integrated into a recreational potentiality map of system model and the final map of the recreational potentiality was prepared. The evaluation results showed that 6% of the area has first class concentrated recreational potentiality, 28 percent of the area has second class concentrated recreational potentiality, 35 percent of the area has first class discrete recreational potentiality, and the rest 31% of the area has second class discrete recreational potentiality. Comparing two recreation potentiality maps showed hat in systematic analysis model, the region does not have first class concentrated recreation place. However, scoring the water resources factor made 6% of the region earn first class concentrated recreation potentiality. The results of this survey indicated that water resources, herbal coverage, accessibility ways, and physical factors (gradient and direction) have the most effect on the evaluation process of recreation potentiality in the region as they are mentioned in order of effectiveness. While the effective parameters in recreation potentiality evaluation in systematic analysis model are gradient, soil, direction, water, plant, and climate. Based on our findings, it was found that recreational activities expected in broad zones include things like walking, trekking, visiting landscapes and snow skating, etc., which do not need to deploy and service of recreational trails, except in designing walking routes in certain circumstances. But, in areas having concentrated recreation zone, activities such as camping, family picnics, etc., require suitable facilities for establishment of tourism.

کلیدواژه‌ها [English]

• Tourism
• recreation requirement
• Tourists
• Abidar forest park
• Environment
• Sanandaj city