نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی
2 استاد گروه برنامه ریزی و طراحی شهری و منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
برنامه‌ریزی فضایی شهری کنشی جمعی مربوط به تصمیم‌های مرتبط با به کارگیری اجتماعی زمین و یک عمل اجتماعی است؛ به معنای عملی که از راه همرایی توسط دولت منتخب مردم انجام می‌گیرد. بنابراین دولت به مثابه نهادی انگاشته می‌شود که در پی تحقق منفعت عمومی و جبران شکستهای بازار از طریق قدرت مشروع است. اما سوال اساسی این است که آیا واقعاً دولت به عنوان یک کل خیرخواه در برنامه‌ریزی فضایی شهری تنها بر مبنای منفعت عمومی شهر عمل می‌کند؟ هدف این پژوهش پاسخ به این پرسش بنیادی از دریچه نظریه انتخاب عمومی است که با تمرکز بر دولت جهت تحلیل و درک پیامدهای حاصل از تعامل عناصر موجود در آن، بر شباهتهای انتخاب افراد در تصمیم‌های بازاری و غیر‌بازاری تأکید دارد. برای این منظور با استفاده از روش‌شناسی مربوط به تحلیل‌های کیفی و پس از دستیابی به شاخص‌های اصلی مرتبط با هر یک از مؤلفه های مربوطه، مبتنی بر داده‌های مستخرج از نظر خبرگان این حوزه و کمی‌سازی این داده‌ها با استفاده از طیف لیکرت، با بهره‌گیری از مدل‌سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی در نرم افزار اسمارت پی‌ال‌اس سعی می‌شود میزان اثرگذاری مؤلفه‌های نظریه انتخاب بر فضای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برنامه‌ریزی کلان‌شهر تهران مورد تحلیل قرار گیرد. بر اساس یافته‌های پژوهش و بر اساس ضرایب مسیر مؤلفه‌های پیگیری منافع فردی، رانت‌جویی و منافع سیاسی بر تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری افراد در فرآیند برنامه‌ریزی فضایی کلان‌شهر تهران تأثیر معنی‌دار و منفی دارند. همچنین محاسبه و تحلیل شاخص‌های برازش نشان‌دهنده مناسب بودن مدل اندازه‌گیری و ساختاری الگوی مفهومی پژوهش است. بر این اساس در پایان راهکارهایی جهت اصلاح وضعیت حاضر در راستای تأمین بهتر منفعت عمومی و کاهش تضادهای موجود پیشنهاد شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
An Analysis of the Conflict of Interests in the State as a Responsible for Urban Spatial Planning
نویسندگان [English]
- Mostafa Hosseinabadi 1
- Mohammad Hossein Sharifzadegan 2
1 PhD Student in Urban and Regional Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
2 Professor, Department of Urban and Regional Planning and Design, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Urban spatial planning is a collective and social action related to decisions relevant to the social use of land; it means an action that is done by the people's elected state. Thus, the state is seen as an institution that seeks to realize the public interest and compensate for market failures through legitimate power. But the fundamental question is, does the state really act as a benevolent institution in urban spatial planning based solely on the public interest of the city? The purpose of this study is to answer this fundamental question from the perspective of Public Choice Theory, which focuses on the state to analyze and understand the consequences of the interaction of the elements in it, emphasizing the similarities between people's choice in market and non-market decisions. For this purpose, using methodology related to qualitative analysis and after obtaining the main indicators related to each of the relevant components, based on the data extracted by experts in this field and quantification of this data by Likert scale. Applying Structural Equations Modeling of Partial Least Squares in SmartPLS software tries to analyze the impact of the components of Public Choice Theory on the decision-making and decision-taking of Tehran metropolitan planning. Based on the research findings and the path coefficients, the components of pursuing individual interests, rent-seeking and political interests have a significant and negative effect on people's decision-making and decision-taking in the spatial planning process of Tehran metropolitan. Therefore, in the end, solutions have been proposed to improve the current situation in order to better ensure the public interest and reduce the existing contradictions.
کلیدواژه‌ها [English]
- state
- urban spatial planning
- public choice theory
- public interest
- conflict of interests
)