طراحی شهری
نینا قصلانی؛ آزاده آقالطیفی؛ مرجان نعمتی مهر؛ حمید ندیمی
چکیده
معماری و شهرسازی با محیط ارتباط دارند؛ محیط، ظرف تجربیات فردی و جمعی افراد است و خاطره را شکل می‌دهد. مطالعات خاطره، یک زمینه تحقیقاتی رو به رشد است که بر روی طیف وسیعی از رشته‌ها از قبیل علوم اجتماعی، علوم انسانی، مطالعات منظر و معماری و شهرسازی تمرکز دارد. پژوهش‌هایی در ایران و جهان در رابطه با خاطره در محیط‌های انسان‌ساخت صورت ...
بیشتر
معماری و شهرسازی با محیط ارتباط دارند؛ محیط، ظرف تجربیات فردی و جمعی افراد است و خاطره را شکل می‌دهد. مطالعات خاطره، یک زمینه تحقیقاتی رو به رشد است که بر روی طیف وسیعی از رشته‌ها از قبیل علوم اجتماعی، علوم انسانی، مطالعات منظر و معماری و شهرسازی تمرکز دارد. پژوهش‌هایی در ایران و جهان در رابطه با خاطره در محیط‌های انسان‌ساخت صورت پذیرفته و هریک از دیدگاهی متفاوت به موضوع نگریسته‌اند. مقاله حاضر با هدف تحلیل و تفسیر آنچه تاکنون در ایران منتشر شده و نیز برای پیشگیری از تکرار در این زمینه و یافتن شکاف‌های تحقیقاتی موجود، به بررسی کبفب مطالعات انجام شده، پرداخته است. این پژوهش به مرور نظام‌مند مطالعات پیشین پرداخته و تعداد 38مقاله و 4 رساله دکتری، که خاطره موضوع اصلی آنها بوده، بر اساس شکل پریزما انتخاب و بررسی شده و با مطالعه ساختار و محتوای آنها به ترسیم چشم‌انداز کنونی پژوهش‌های با موضوع خاطره، دست یافته‌است. نتایج بیانگر حجم روزافزون مطالعات خاطره با محوریت خاطره جمعی است. تکرار محتوایی پژوهش‌های خاطره، توجه بسیار اندک به کاربران ویژه محیط مانند کودک، سالمند و ...، تمرکز تعداد زیادی از مطالعات بر شهر تهران، عدم بررسی خاطره در دوره‌های سنی مختلف انسان و عدم توجه به خاطره فردی افراد از مکان‌های ویژه مانند مکان‌های کودکی، از جمله مشکلات مطالعات در این زمینه هستند. از جمله مقوله‌های پرتکرار ترکیب‌شده با خاطره می‌توان به هویت، تعلق مکانی، دلبستگی مکان و احیا و بازسازی اشاره کرد. همچنین بیشترین تعداد مطالعات به خاطره در فضاهای شهری و میدان‌های شهری پرداخته است.
جامعه شناسی شهری
سمیه شالچی؛ مریم الله دوستی
چکیده
فرهنگ یکی از مهم‌ترین مولفه‌های حیات شهرها محسوب می‌شود و سیاست‌گذاری فرهنگی شهری می-تواند در نقش محرک و تسهیل‌گر سیاستهای توسعه شهری ظاهر شود. شهر تبریز به عنوان یکی از مهم-ترین کلانشهرهای ایران در طول تاریخ همواره از ابعاد مختلف مورد توجه قرار داشته و یکی از تاثیرگذارترین شهرها بر تحولات فرهنگی ایران محسوب می‌شود. در این پژوهش ...
بیشتر
فرهنگ یکی از مهم‌ترین مولفه‌های حیات شهرها محسوب می‌شود و سیاست‌گذاری فرهنگی شهری می-تواند در نقش محرک و تسهیل‌گر سیاستهای توسعه شهری ظاهر شود. شهر تبریز به عنوان یکی از مهم-ترین کلانشهرهای ایران در طول تاریخ همواره از ابعاد مختلف مورد توجه قرار داشته و یکی از تاثیرگذارترین شهرها بر تحولات فرهنگی ایران محسوب می‌شود. در این پژوهش سعی بر آن بوده است که سیاستهای فرهنگی شهر تبریز در چهار محور اصلی نامگذاری معابر عمومی، ساخت المان‌ها و تندیس‌ها، مواجهه با گذشته شهر و سیاستهای قومیتی، از چشم‌انداز ساکنین آن مورد مطالعه قرار بگیرد. همچنین به این موضوع پرداخته شود که ساکنین شهر تبریز سیاستهای فرهنگی شهرشان را چگونه روایت می-کنند و چه درکی از آن دارند؟ این پژوهش از نوع کیفی و با روش تحلیل مضمون(تحلیل تماتیک) انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، زنان و مردان تحصیلکرده بالای 25 سال هستند، که بیش از 10 سال در شهر تبریز زندگی کرده و آگاهی کافی در رابطه با درک سیاستهای فرهنگی را داشته باشند. نمونه شامل ۱۵ نفر (۸ نفر مرد و ۷ نفر زن) بوده که به صورت هدفمند انتخاب شده و نحوه گردآوری داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه ساخت یافته بوده است. در بخش نظری این پژوهش، از نظریات لوفور و تولید فضا، بنیامین و خاطره، دوسرتو و مقاومت، میزتال و حافظه بهره برده‌ایم. یافته‌های این پژوهش در قالب هفت تم اصلی " رنج نسیان، ردپای خاطره، فروپاشی مکرر، سیاست حافظه، دیگرِی شهر، کانالیزه کردن فضا و کنشگری مقاومتی" بیان شده‌اند. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که در سال‌های اخیر با اعمال سیاستهای از بالا به پایین و گاه نامناسب، شهر تبریز از الگوی توسعه شهری تاریخی و پیشین خود فاصله گرفته، مسیری متفاوت در پیش گرفته است. که همین امر ساکنین را با مقاومت نسبت به این سیاست‌ها و با نوعی تعصب نسبت به شهرشان روبه‌رو کرده است.
