فصلنامه مطالعات شهری

طراحی شهری

ساماندهی نظام حرکتی در بافت محله‌های شهری از طریق تحلیل اصل اتصال‌پذیری در نهضت نوشهرسازی و با بهره‌گیری از روش چیدمان فضا (مطالعه موردی؛ بافت مرکزی شهر کاشمر)

سهند لطفی؛ هدی بختیاری

دوره 3، شماره 9 ، بهمن 1392، ، صفحه 3-16

چکیده

مراکز شهری دارای بالاترین تعاملات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی می‌باشند. به مرور زمان با گسترش بی‌رویه شهرها و رشد روز‌افزون استفاده از اتومبیل، معضلات ترافیکی در مراکز شهری قدیمی پدیدار شد. در همین راستا جنبش نوشهرسازی به منظور رفع مشکل ناشی از فرسودگی و زوال مراکز شهری و گسترش افقی شهرها به وجود آمد. بر‌اساس اصول نوشهرسازی، ... بیشتر مراکز شهری دارای بالاترین تعاملات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی می‌باشند. به مرور زمان با گسترش بی‌رویه شهرها و رشد روز‌افزون استفاده از اتومبیل، معضلات ترافیکی در مراکز شهری قدیمی پدیدار شد. در همین راستا جنبش نوشهرسازی به منظور رفع مشکل ناشی از فرسودگی و زوال مراکز شهری و گسترش افقی شهرها به وجود آمد. بر‌اساس اصول نوشهرسازی، اتصال‌پذیری و پیوستگی شبکه ارتباطی از ویژگی‌های کلیدی شبکه پایدار معابر است. این پژوهش تلاش دارد با به کارگیری اصل اتصال‌پذیری در نوشهرسازی و با استفاده از روش چیدمان فضا[1]و نیز بهره‌گیری از GIS، به ارائه روشی بسط‌پذیر به منظور تحلیل ساختار شبکه ارتباطی شهرها و ساماندهی آن بپردازد. برای دقت بیشتر در روش یاد شده، بافت تاریخی مرکزی شهر کاشمر که در حال حاضر دچار مشکلات ترافیکی و عدم روان بودن حرکت پیاده و سواره می‌باشد، مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور تحلیل ساختار فضایی شهر از روش چیدمان فضا استفاده شده است. نتایج تحلیل چیدمان فضا نشان می‌دهد که محلات درونی بافت‌ تاریخی فرسوده مرکز شهر با وجود مجاورت با هم‌پیوندترین و در دسترس‌ترین معابر شهری، نتوانسته‌اند در گذر زمان به خوبی با ساختار جدید شهر ارتباط برقرار کنند. به عبارتی، اتصال معابر درونی محلات مرکزی با کل شهر کم است و دسترسی به درون بافت آسان نیست. در ادامه بر‌اساس رویکرد نوشهرسازی و پژوهش‌های پیشین به تببین معیارهایی برای سنجش اتصال‌پذیری شبکه ارتباطی پرداخته شده است. ارزیابی معیار اتصال‌پذیری نشان می‌دهد، شبکه ارتباطی شهر اتصال‌پذیری نسبتاً مناسبی دارد که البته در مورد سواره، کاهش می‌یابد. مقایسه نتایج تحلیل اتصال‌پذیری بر‌اساس معیارهای تبیین شده و تحلیل ساختار فضایی شهر با روش چیدمان فضا از سویی و از سوی دیگر مشاهدات میدانی، نشان می‌دهد در روش چیدمان فضا به دلیل در نظر گرفتن شبکه ارتباطی در کل ساختار فضایی شهر، نتایج حاصله به واقعیت نزدیکتر خواهد بود؛ به عبارتی آنچه که مهم است در نظر گرفتن بافت‌های فرسوده و تاریخی در کل سیستم شهری است. همچنین با توجه به مشکلات ترافیکی موجود در بافت مرکزی شهر کاشمر، می‌توان نتیجه گرفت که اتصال‌پذیری تنها یکی از فاکتورهای مؤثر بر کارایی شبکه برای پیاده و سواره، حرکت روان و همچنین توسعه و ترویج پیاده‌روی می‌باشد و فاکتورهای دیگری مرتبط با شبکه نیز بر این مهم تأثیرگذارند که می‌توان آنها را با معیارهای کمی اتصال‌پذیری ترکیب کرد.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 14 (1403-1404)

دوره 13 (1402-1403)

دوره 12 (1401-1402)

دوره 11 (1400-1401)

دوره 10 (1399-1400)

دوره 9 (1398-1399)

دوره 8 (1397-1398)

دوره 7 (1396-1397)

دوره 6 (1395-1396)

دوره 5 (1394-1395)

دوره 4 (1393-1394)

دوره 3 (1392-1393)

دوره 2 (1391-1392)

دوره 1 (1390-1391)

کلیدواژه‌ها = شبکه ارتباطی کاشمر

ساماندهی نظام حرکتی در بافت محله‌های شهری از طریق تحلیل اصل اتصال‌پذیری در نهضت نوشهرسازی و با بهره‌گیری از روش چیدمان فضا (مطالعه موردی؛ بافت مرکزی شهر کاشمر)

چکیده