پایداری شهری
سمانه حیدری؛ گلناز مرتضایی
چکیده
همزمان با رشد سریع شهرنشینی و مطرح‌شدن مباحث مربوط به گرمایش زمین، جزایر گرمایی و تغییرات اقلیمی، جریان باد به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین عوامل در مناسب‌سازی طراحی فضاهای باز شهری مرتبط با آسایش حرارتی مطرح‌شده است، به‌طوری‌که سرعت و نحوه حرکت باد برآسایش حرارتی انسان تأثیرگذار می‌باشد. در نیم‌قرن اخیر، براثر تغییر شکل سازمان ...
بیشتر
همزمان با رشد سریع شهرنشینی و مطرح‌شدن مباحث مربوط به گرمایش زمین، جزایر گرمایی و تغییرات اقلیمی، جریان باد به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین عوامل در مناسب‌سازی طراحی فضاهای باز شهری مرتبط با آسایش حرارتی مطرح‌شده است، به‌طوری‌که سرعت و نحوه حرکت باد برآسایش حرارتی انسان تأثیرگذار می‌باشد. در نیم‌قرن اخیر، براثر تغییر شکل سازمان فضایی بافت های شهری، الگوی جدیدی رواج یافته که با نیازهای اقلیمی شهر اصفهان مطابقت ندارد. با توجه به اینکه ضوابط شهرسازی و ساختمانی، سهم عمده‌ای در شکل دهی به بافت های شهری و تنظیم شرایط آسایش حرارتی به همراه دارد، ازاین‌رو در پژوهش حاضر سعی بر اینست که با در نظر گرفتن محوریت‌های موجود در سند مذکور، میزان تأثیرگذاری ضوابط شهرسازی و ساختمانی(سطح اشغال، ارتفاع، تراکم، تعداد طبقات و عرض گذر) در بافت جدید شهر اصفهان بر جریان باد مورد ارزیابی قرار بگیرد. با توجه به ماهیت کاربردی این تحقیق، روش مورداستفاده در آن توصیفی-تحلیلی است و برای یافته اندوزی از روشهای اسنادی و میدانی بهره جسته همچنین به‌منظور تجزیه‌وتحلیل سناریوهای تعریف‌شده از مدل شبیه‌سازی پیچک‌های بزرگ استفاده گردیده است. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش، مطالعه‌ی حاضر در سه‌گام متفاوت تعریف‌شده به‌گونه‌ای که نخست با بررسی مبانی نظری مرتبط با آسایش حرارتی، شاخص‌های کالبدی تأثیرگذار استخراج گردیده سپس همپوشانی آنها با محورهای موجود در ضوابط شهرسازی و ساختمانی شهر اصفهان موردبررسی قرارگرفته است. در گام پایانی نیز با تعریف سناریوهای محتمل بر اساس الگوهای مسکونی ردیفی غالب بافت جدید شهر اصفهان، شبیه‌سازی پیچک‌های بزرگ صورت پذیرفته است. تحلیل شبیه‌سازی سناریوهای مختلف مؤید این موضوع است که از میان شاخص‌های استخراج‌شده، سطح اشغال تأثیرگذارترین پارامتر بر روی جریان هوای محدوده می‌باشد و تراکم معیار مناسبی برای سنجش این موضوع به شمار نمی آید. همچنین اثر تغییر سطح اشغال بر سرعت باد بیشتر از اثر تغییر ارتفاع ساختمان‌ها است. در ارتباط با عرض گذر، نوساناتی که سناریوهای مختلف بر نسبت سرعت در حیاط‌ها ایجاد می‌کنند بسیار محدودتر از نوسانات ایجادشده در کوچه‌ها و خیابان است. به طوری که در ابتدا و انتهای کوچه‌ها، سرعت بیشتر از بخش‌های میانی است. از اینرو در سناریوهایی که ارتفاع ساختمان بین 10.5 تا 14 متر تعریف شده است شرایط مطلوبی به منظور تهویه هوای شهری و کاهش آلودگی هوا فراهم می باشد.
پایداری شهری
گلناز مرتضایی؛ محمود محمدی؛ فرشاد نصراللهی؛ محمود قلعه نویی
دوره 6، شماره 24 ، پاییز 1396، ، صفحه 41-54
چکیده
با پیشرفت سریع فناوری و در پی آن رشد روزافزون جمعیت شهری، توسعه‌ی محلات مسکونی امری اجتناب‌ناپذیر بوده است. ساخت‌وسازهای خارج از ضابطه، تغییرات شکلی بافت‌های شهری و عدم تطابق آن با ویژگی‌های اقلیمی، افزایش تقاضای انرژی مصرفی ساختمان‌ها را به دنبال داشته است. به‌گونه‌ای که بخش عمده‌ای از انرژی که در شهرها به مصرف می‌رسد به ساختمان‌های ...
بیشتر
با پیشرفت سریع فناوری و در پی آن رشد روزافزون جمعیت شهری، توسعه‌ی محلات مسکونی امری اجتناب‌ناپذیر بوده است. ساخت‌وسازهای خارج از ضابطه، تغییرات شکلی بافت‌های شهری و عدم تطابق آن با ویژگی‌های اقلیمی، افزایش تقاضای انرژی مصرفی ساختمان‌ها را به دنبال داشته است. به‌گونه‌ای که بخش عمده‌ای از انرژی که در شهرها به مصرف می‌رسد به ساختمان‌های مسکونی تعلق دارد و یکی از عوامل تأثیرگذار بر این مسئله شکل بافت شهری است. اما اغلب پژوهش‌هایی که تاکنون در این حوزه انجام‌شده است، به بررسی اثرات شکل شهری بر مصرف سوخت حمل‌ونقل پرداخته‌اند و یا مصرف انرژی ساختمان‌ها را در مقیاس خرد ارزیابی نموده‌اند. ازآنجایی‌که عملکرد حرارتی ساختمان‌ها در مقیاس‌های فراتر از مقیاس ساختمانی متفاوت می‌باشد، این مسئله اهمیت تحلیل عملکرد حرارتی ساختمان‌ها را در مقیاس‌هایی بالاتر نظیر واحد همسایگی برای محققین روشن می‌سازد. لذا این پژوهش در پی آن است که با به کارگیری رویکرد ریخت-گونه شناسانه و سنجش مصرف انرژی اولیه گرمایشی، سرمایشی و روشنایی ریخت‌گونه‌های مختلف، به بررسی روابط بین شاخص‌های ریخت شناختی و مصرف انرژی اولیه بپردازد و بر اساس معیار انرژی اولیه، الگوهای کارآمد و ناکارآمد را شناسایی نماید. با توجه به ماهیت کاربردی این تحقیق، روش مورد استفاده در آن توصیفی-تحلیلی است و برای یافته اندوزی از روشهای اسنادی و میدانی( مشاهده، پرسشنامه)بهره جسته است. پژوهش حاضر در سه‌گام متفاوت تعریف‌شده، به‌طوری‌که نخست با مطالعات اسنادی به شرح مباحث کلیدی پرداخته، سپس بر اساس رویکرد ریخت-گونه شناسی و با روش میدانی، بافت مسکونی سپاهان شهر در مقیاس واحد همسایگی ریخت-گونه بندی شده است. در پایان نیز با مدلسازی مصرف انرژی اولیه سرمایشی، گرمایشی و روشنایی ریخت‌گونه‌های مختلف از طریق نرم‌افزار دیزاین بیلدر، نتایج بر اساس نگرش مقایسه‌ای، آزمون همبستگی و آنالیز واریانس تحلیل گردیده‌اند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که، بین مصرف انرژی اولیه و شاخص‌های طرح چیدمان، مکان قرارگیری توده، فرم ساختمان، ارتفاع ساختمان، سطح معابر و فضاهای باز رابطه همبستگی قوی و بین مصرف انرژی اولیه و شاخص تناسبات بلوک رابطه همبستگی متوسط وجود دارد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از تحلیل واریانس، الگوهای متداول ردیفی و الگوهای مربع شکل، به ترتیب کارآمدترین و ناکارآمدترین الگوی بافت مسکونی جدید به شمار می‌آیند. سایر الگوها نظیر گونه‌های L,I,T,H شکل ازلحاظ مصرف انرژی اولیه در سطح میانی قرار می‌گیرند و در این میان، الگوهای H شکل بهترین گزینه برای ساختمان متراکم چهار طبقه می‌باشند.