برنامه ریزی شهری
فهیمه نامور؛ خلیل حاجی پور؛ امیر حسین شبانی؛ محمود محمدی
چکیده
رشد وگسترش فزاینده شهرها در دهههای اخیر باعث تبدیل اراضی کشاورزی، بالا رفتن هزینههای خدماترسانی شهری، عدم توجه و رسیدگی به بافتهای فرسوده در قالب توسعه درونزا شده است. شهر شیراز نیز با دارا بودن هزار و 700 هکتار بافت فرسوده از مسائل یادشده برکنار نبوده است. در سالهای اخیر توجه به بافت فرسوده و توسعه درونزا مورد توجه قرار گرفته ...
بیشتر
رشد وگسترش فزاینده شهرها در دهههای اخیر باعث تبدیل اراضی کشاورزی، بالا رفتن هزینههای خدماترسانی شهری، عدم توجه و رسیدگی به بافتهای فرسوده در قالب توسعه درونزا شده است. شهر شیراز نیز با دارا بودن هزار و 700 هکتار بافت فرسوده از مسائل یادشده برکنار نبوده است. در سالهای اخیر توجه به بافت فرسوده و توسعه درونزا مورد توجه قرار گرفته است. برای این منظور از سیاستهای مدیریت و مهار رشد استفاده میشود که یکی از این سیاستها تنظیم مجدد زمین است. بهمنظور کارایی و اثربخشی بیشتر فرآیند تنظیم مجدد زمین که متأثر از ویژگیهای قانونی، نهادی، اقتصادی و اجتماعی محل است، شناسایی و دستهبندی عوامل مؤثر بر آن ضروری است. بر این اساس هدف این پژوهش شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر فرآیند تنظیم مجدد زمین در بافتهای فرسوده و بررسی روابط علی_ معلولی بین آنها به منظور شناخت مهمترین متغیرها در فرآیند اجراست. این امر میتواند رهنمونی باشد برای مدیریت شهری در دستیابی به توسعه درونزا از طریق تحریک و تحقق مهمترین متغیرها و به تبع آن افزایش تحققپذیری کل پروژه تنظیم مجدد زمین. بهمنظور نیل به این هدف از روش توصیفی_ تحلیلی در قالب مدل تحلیل تفسیری_ساختاری با استفاده از نرمافزار Micmac شدت و جهت روابط بین متغیرها مشخص شده است. برای این منظور از پرسشنامه دلفی دو مرحلهای و نظرات 17 نفر از کارشناسان امور شهری شهر شیراز استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که متغیر مشارکت پذیر بودن دولت محلی از طریق نهادهای واسط و تسهیل گر جزو گروه تأثیرگذارترین و تأثیرپذیرترین متغیرهاست. بنابراین این متغیر نقشی کلیدی و راهبردی ایفا میکند. بهاینمعنا که کلید اجرای تنظیم مجدد زمین در بافت های فرسوده و حل مشکلات مربوط به آن ایجاد نهادی واسط برای شنیدن خواستهها و نظرات مردم است. همچنین سایر متغیرهای راهبردی تنظیم مجدد زمین در بافت فرسوده توجه به عدالت فردی و اجتماعی در دولت محلی، بینش راهبردی و منعطف بودن دولت محلی، تعریف اهداف ملموس و قابلدستیابی در تنظیم مجدد زمین و ارزیابی مناسب قیمت زمین قبل و بعد از اجرا هستند. بنابراین رصد مداوم این متغیرها در طول فرآیند تهیه طرح و اجرای تنظیم مجدد زمین در بافت فرسوده لازم و ضروری است.
مدیریت شهری
اندیشه آریانا؛ غلامرضا کاظمیان؛ محمود محمدی
چکیده
تعارضات ذینفعان بازآفرینی شهری مانع بهرهگیری از ظرفیتهای کامل مشارکت ذینفعان در بافتهای دچار افت شهری است و از آنجا که مشارکت یکی از ارکان اصلی بازآفرینی شهری است، در نتیجه موجب عدم تحقق کامل برنامههای مذکور شده است. از این رو، مدیریت تعارض ذینفعان میتواند اختلاف نظر و تعارضهای بین ذینفعان بازآفرینی شهری را ...
بیشتر
تعارضات ذینفعان بازآفرینی شهری مانع بهرهگیری از ظرفیتهای کامل مشارکت ذینفعان در بافتهای دچار افت شهری است و از آنجا که مشارکت یکی از ارکان اصلی بازآفرینی شهری است، در نتیجه موجب عدم تحقق کامل برنامههای مذکور شده است. از این رو، مدیریت تعارض ذینفعان میتواند اختلاف نظر و تعارضهای بین ذینفعان بازآفرینی شهری را تعادل بخشد و موجب برقراری تعامل، مشارکت و همکاری بین آنها و ایجاد خلاقیت، اثربخشی و بهبود روند اجرایی طرحهای بازآفرینی شهری شود. این مقاله بر آن است تا ضمن تبیین نقش ذینفعان بازآفرینی شهری در تحقق برنامههای توسعه شهری و جایگاه مدیریت تعارضات بین ذینفعان به عنوان یکی از عوامل موفقیت یا ناکامی طرحهای یادشده، مدل «مدیریت تعارض ذینفعان بازآفرینی شهری» در ایران را بر پایه نظریه نهادی و حکمروایی همکارانه و با روش تحلیل محتوای کیفی در محله همتآباد اصفهان (به عنوان مورد مطالعه این پژوهش) ارائه کند. از این رو با مطالعه مبانی نظریه نهادی و مفاهیم پایه شامل بازآفرینی شهری، مدیریت تعارض ذینفعان و حکمرواییِ همکارانه، مؤلفههای مدل مفهومی پیشنهادی حاصل از بررسی متون و ادبیات بینالمللی بازآفرینی شهری، تدقیق و ارائه میشود. سپس مدل پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، در زمینه محله همتآباد اصفهان مورد آزمون و تحلیل واقع میگردد. بدین منظور پس از شناسایی ذینفعان کلیدی و تعارضات اصلی آنان، از متن مصاحبههای انجام شده با ذینفعان کلیدی و اسناد بازآفرینی محله یادشده، استفاده شده است. در نهایت، مدل مدیریت تعارض ذینفعان بازآفرینی شهری منطبق با زمینه همتآباد اصفهان به دست میآید. نتایج تحقیق نشان میدهد که مدیریت تعارض ذینفعان بازآفرینی شهری مستلزم شناسایی ذینفعان کلیدی، شناسایی تعارضات ذینفعان و ارائه راهبردهای حل تعارض مبتنی بر فرآیندهای همکارانه شامل برقراری چرخه تعاملی بین سهگانه مشارکت و درگیری اصولی، انگیزه مشترک و ظرفیت عمل مشترک است که با بهرهگیری از فنون حل تعارض به ویژه مذاکره و گفتگوی چهره به چهره، موجب رسیدن به همرأیی (اجماعنظر) ذینفعان در موضوع موردِ تعارض میشود. مدل یادشده با مدیریت مؤثر تعارض ذینفعان بازآفرینی شهری میتواند نقشی مؤثر در ظرفیتسازی و اثربخشی طرحهای بازآفرینی اجتماع محلی در ایران ایفا کند.
برنامه ریزی شهری
زینب علی ابادی؛ محمود محمدی
چکیده
امروزه یکی از مشکلات اساسی، فرسودگی بافتهای شهری ناشی از کمبود دسترسی و نفوذناپذیری است. مطالعات انجام شده بر روی بافتهای فرسوده نشان میدهد که عامل اصلی فرسودگی براساس معیار نفوذپذیری بیشتر ناشی از ضعف ساختار فضایی شبکه معابر است. بنابراین آنچه در وضعیت موجود بررسی آن مهم شده، سنجش میزان تأثیرگذاری ارزشهای ساختار فضایی ...
بیشتر
امروزه یکی از مشکلات اساسی، فرسودگی بافتهای شهری ناشی از کمبود دسترسی و نفوذناپذیری است. مطالعات انجام شده بر روی بافتهای فرسوده نشان میدهد که عامل اصلی فرسودگی براساس معیار نفوذپذیری بیشتر ناشی از ضعف ساختار فضایی شبکه معابر است. بنابراین آنچه در وضعیت موجود بررسی آن مهم شده، سنجش میزان تأثیرگذاری ارزشهای ساختار فضایی بر میزان فرسودگی در معابر با عرضهای کمتر از شش متر است که میتواند کمک مؤثری در شناخت و بهبود وضعیت موجود اینگونه بافتها داشته باشد. این پژوهش با هدف سنجش رابطه شاخصهای ساختار فضایی شبکه ارتباطی از منظر چیدمان فضا با فرسودگی ناشی از شاخص نفوذناپذیری با استفاده از روش رگرسیون لجستیک انجام گرفته است. روش تحقیق، توصیفی _ تحلیلی بوده که اطلاعات نظری آن از طریق مطالعات کتابخانهای جمعآوری گردید. با توجه به این که تاکنون تحقیقات انجام گرفته در بررسی ساختار فضایی شبکه ارتباطی از منظر چیدمان فضا متکی بر تحلیل کمی شاخصهای آن و یا تحلیل گرافیکی بوده، در تحقیق حاضر سعی بر آن شده تا با تولید نقشه عرض معبر کل بافت فرسوده و کد دهی و الحاق آن به این شاخصها برای سنجش رابطه بین آنها از روش سنجش و اندازهگیری آماری استفاده شود و از این زاویه نیز موضوع مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور برای پاسخگویی به سئوالات پژوهش، رابطه بین متغیرهای مستقل ساختار شبکه معابر و متغیر وابسته نقوذپذیری به کمک رگرسیون لجستیک بررسی شد. از این رو در بافتهای فرسوده شهر زنجان بنا به نتایج حاصله از آماره والد، نشان داد که متغیر همپیوندی فراگیر و انتخاب تأثیر معنیداری بر فرسودگی ناشی از شاخص عرض معبر بافت فرسوده شهر زنجان ندارد. در صورتی که متغیر اتصال (با کمترین تغییر) و سپس همپیوندی محلی، تأثیر معنیداری بر افزایش یا کاهش میزان فرسودگی در وضعیت موجود دارد؛ چنانچه این معنیداری در سطح پنجدرصد خطا با فرسودگی در عرضهای کمتر از شش متر وجود داشته است. این نتیجه برای مقدار اتصال با نسبت بخت 358/0 بیشترین موفقیت را در کاهش میزان فرسودگی نسبت به شاخص همپیوندی محلی با نسبت بخت 443/0 دارد. این مسئله بیانگر آن است که بهبود اتصال و همپیوندی محلی در بافتهای فرسوده شهر زنجان از عوامل مهم در کاهش میزان فرسودگی خواهد بود.
برنامه ریزی شهری
محمود محمدی؛ احمد شاهیوندی؛ شهرام محمدی
دوره 4، شماره 13 ، بهمن 1393، ، صفحه 71-82
چکیده
مراکز شهری در ایران نهتنها از تحولات مدرنیته به دور نبودهاند بلکه بیشترین میزان تحولات و مسائل شهری را به خود دیدهاند. امروزه محدوده مرکزی شهر زنجان با مسائل و مشکلات عدیدهای از جمله تمرکز و اختلاط بیبرنامه انواع کاربریها، آلودگی صوتی و ازدحام جمعیت، کمبود فضاها و سرانههای خدمات عمومی و وجود ترافیک در ساختار فضایی _کالبدی ...
بیشتر
مراکز شهری در ایران نهتنها از تحولات مدرنیته به دور نبودهاند بلکه بیشترین میزان تحولات و مسائل شهری را به خود دیدهاند. امروزه محدوده مرکزی شهر زنجان با مسائل و مشکلات عدیدهای از جمله تمرکز و اختلاط بیبرنامه انواع کاربریها، آلودگی صوتی و ازدحام جمعیت، کمبود فضاها و سرانههای خدمات عمومی و وجود ترافیک در ساختار فضایی _کالبدی خود مواجهه میباشد. وجود پیوندهای چند سویه بین قابلیتها و محدودیتهای محدوده مرکزی شهر زنجان با نگاهی به وضعیت ناخواسته موجود، اندیشهای است که موانع بهبود وضعیت این محدوده به چالش میکشد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل ساختار فضایی _ کالبدی محدوده مرکزی شهر زنجان با رویکرد تفکر راهبردی میباشد. روش پژوهش توصیفی _ تحلیلی و روش جمعآوری اطلاعات با استفاده از مطالعات کتابخانهای و میدانی بوده است. مشاهده و استفاده از پرسشنامه از روشهای میدانی مورد استفاده میباشند. تعداد نمونه آماری مورد بررسی برای تکمیل پرسشنامه شامل 153 نفر از شهروندان زنجانی میگردد. نتایج پژوهش نشان میدهد مسائل و مشکلات ساختار فضایی _ کالبدی محدوده مرکز شهر زنجان در ارتباط با امکان تحقق منافع حاصل از فرصتهای راهبردی مفهوم مییابند. میزان تلاش مورد نیاز برای رفع هر کدام از مسائل و مشکلات با توجه به میزان پیچیدگی هر یک از مسائل و مشکلات میباشد. با تحقق منافع حاصل از فرصتهای راهبردی محدوده مرکزی شهر زنجان به عنوان مکانی مطلوب که حداکثر توانهای خود را عرضه میدارد، تولدی مجدد خواهد یافت.