نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

در سالهای اخیر بر نقش برنامه ریزی شهری و طراحی محیط ساخته شده (مصنوع) بر میزان قابلیت پیاده روی و میزان فعالیت بدنی شهروندان تاکید فراوانی شده است. با وجود اینکه مطالعات گسترده ای بر روی شهرهای جوامع توسعه یافته بر روی این موضوع انجام شده است، کماکان مطالعات اندکی برای شهرهای کشورهای در حال توسعه از جمله ایران وجود دارد. پژوهش حاضر رابطه ی میان قابلیت پیاده روی محلات و میزان پیاده روی در بزرگسالان را در کلانشهر تهران مورد بررسی قرار می دهد. سه متغیر قابلیت پیاده روی در محلات شامل تراکم مسکونی خالص، اختلاط کاربری ها و پیوستگی خیابان ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در مقیاس بلوک های آماری در کلانشهر تهران مورد سنجش قرار گرفت. همچنین متغیر میزان وضعیت اجتماعی-اقتصادی شهروندان هم در مقیاس بلوک های آماری مورد محاسبه قرار گرفته و بر اساس میزان قابلیت پیاده روی محلات و میزان وضعیت اقتصادی-اجتماعی در مقیاس بلوک های آماری، 657 نفر بعنوان نمونه مورد مطالعه در این پژوهش انتخاب شدند. اطلاعات مربوط به میزان پیاده روی این افراد با استفاده از روش خود اظهاری بدست آمده و با میزان قابلیت پیاده روی محلات مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که رابطه ی معنی داری بین میزان قابلیت پیاده روی محلات و میزان پیاده روی شهروندان وجود دارد بطوریکه افرادیکه در محلات با میزان قابلیت پیاده روی بالایی زندگی می کنند، میزان پیاده روی بیشتری نسبت به افرادی دارند که در محلاتی با قابلیت پیاده روی کمتر زندگی می کنند. این نتایج بر نقش برنامه ریزی شهری و طراحی محیط ساخته شده بر بالابردن میزان فعالیت بدنی شهروندان و درنهایت ارتقای سلامت فیزیکی و روانی شهروندان تاکید می کند. توسعه ی طرح هایی با میزان تراکم مسکونی خالص بیشتر و تشویق اختلاط کاربری های مختلف بخصوص کاربری های تجاری خرد می تواند نقش مهمی در ترغیب شهروندان در پیاده روی داشته باشند. توسعه های شهری کم تراکم مسکونی بدون دربرداشتن کاربری های تجاری و اداری همراه با شبکه خیابان های گسسته (از جمله طرح های سلسله مراتبی) می تواند استفاده از ماشین شخصی را ترغیب و پیاده روی شهروندان را محدود سازد. البته باید اشاره شودکه در این پژوهش داده های مرتبط با تصورات ذهنی (ادراکات) شهروندان از محل زندگی شان مورد استفاده قرار نگرفت که خود می تواند موضوع تحقیقات بعدی باشد.

کلیدواژه‌ها

• قابلیت پیاده روی
• فعالیت بدنی
• محلات
• برنامه ریزی شهری
• تهران

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

The Role of the Built Environment Attributes in Residents’ Walking Behavior, Case Study: Tehran city/ Iran

چکیده [English]

Nowadays, a special attention is given to the role of urban planning and the built environment and their impacts on neighborhood walkability and residents’ walking behavior. A large number of studies have been conducted about this issue in developed countries, but little has been done in this regard in the context of a developing country such as Iran. These researches emphasized the strong relation between accessibility to parks, recreational and sport services. They applied two main approaches of objective and subjective. The objective criterion has some advantages like lesser measurement error, standardization and easy quantification and transferability into policy making. Some researchers believe that subjective approaches have more affinities with real perceptions especially in behavioral sciences. Thus, a considerable number of researchers recommend the use of both objective and subjective approaches. Evidence showed that the dimension of physical problems is more sophisticated in larger urban centers. Tehran mega-polis as capital center of Iran experiences a wide range of socio-economic problems due to the rising level of air pollution. According to the official records of heath organizations, obesity and heart diseases are on the increase among the population of large urban centers. Therefore, it seems that physical activity can partly help reduce the pressure of different physical and mental disorders. Obviously, urban planners play a significant role in carrying out the arrangement of urban land use on different scales from city to neighborhood. The present study examined the relationship between neighborhood walkability and adults’ walking behavior in Metropolitan Tehran. Three built environment measures of net residential density, land-use mix, street connectivity, and socio-economic status (SES) were calculated using geographic information systems (GIS) on a census block scale across Metropolitan Tehran. As participants, 657 subjects were recruited from neighboring areas in terms of both neighborhood walkability and SES scores. The amount of weekly walking was obtained using a self-reported method and, then, it was compared with the neighborhood walkability. The data were processed and classified using SPSS and anylsed via different statistical models. The results of this study showed that there was a significant relationship between the neighborhood walkability and residents’ walking behavior. People who lived in high walkable neighborhoods reported more weekly walking than those who lived in low walkable neighborhoods. These results highlighted the role of urban planning and the built environment in enhancing residents’ physical activity which, in turn, leads to the improvement of residents’ physical and mental health. The main conclusion of this research was that the method and measurement of physical activities in urban areas has definite connection with the socio-economic conditions of people. Thus, urban researchers need to employ social and economic indexes to identify the real requirements of urban neighborhoods and facilities to help members of society, especially the older people, to take part in physical activities. This research, however, recommended further studies in this regard to deepen our understanding about the relation between the features of built environment and the tendency of residents towards more physical activity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Physical activity
• socio- economic status
• neighborhoods
• Urban Planning
• Adults
• Tehran