نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• هوشمند علیزاده ¹
• وریا لطفی ²
• صلاح الدین ویسی ³

¹ دانشیار، گروه مهندسی شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان

² دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان

³ استادیار، گروه مهندسی معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان، ایران

چکیده

یکی از ابزارهایی که با دقت بالا اثرات زیست محیطی کاربری­های شهری را ارزیابی می­کند و تأثیرات فعالیت­های انسانی را بر محیط زیست اندازه­گیری می­کند، مدل ردپای اکولوژیکی (Ecological Footprint) است. این مدل مقدار بار وارد شده از سوی یک کاربری مشخص بر محیط زیست را برآورد کرده و سطح زمین موردنیاز برای ارائه خدمات پایدار به جمعیت استفاده کننده از آن کاربری را نیز تعیین می­کند. امروزه کاربرد این مدل در مطالعات شهری و منطقه‌ای فراگیر شده و به همین خاطر در این تحقیق با استفاده از روش مؤلفه­ای (یکی از دو روش محاسبه ردپای اکولوژیکی) و با اندازه­گیری داده­های واقعی، پنج شاخص­ تأثیرگذار بر محیط ‌زیست (از جمله گاز طبیعی، برق، آب، غذا و زباله)، اثرات زیست محیطی دانشگاه کردستان در سال تحصیلی 2015-2014 ارزیابی شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که شاخص ردپای اکولوژیکی دانشگاه کردستان در سال تحصیلی یاد شده برابر با 56/0- است که نشانگر عملکرد ناپایدار است. مقدار ردپای اکولوژیکی دانشگاه کردستان برابر 16 هزار و 675 هکتار جهانی است، بدین معنی که برای جبران مقدار منابع طبیعی مصرف شده و زباله­های ناشی از آن به زمینی برابر با 165 برابر وسعت دانشگاه کردستان نیاز است. همچنین شاخص­های انرژی (گاز طبیعی و برق) و آب با 03/72 و 97/0 درصد کل ردپای اکولوژیکی به ترتیب بیشترین و کمترین اثر زیست محیطی را در این دانشگاه بر محیط پیرامون داشته است. بنابراین می­بایست در این دانشگاه برنامه جامعی به منظور اصلاح الگوی مصرف و در نتیجه کاهش اثرات زیست محیطی این دانشگاه بر محیط پیرامونی ارائه گردد.

کلیدواژه‌ها

• ردپای اکولوژیکی
• دانشگاه کردستان
• تأثیرات زیست محیطی
• توسعه پایدار
• کاربری‌های آموزشی

موضوعات

• محیط زیست شهری

عنوان مقاله [English]

Evaluating the environmental impacts of educational land uses using the ecological footprint model in the University of Kurdistan

نویسندگان [English]

• Hooshmand Alizadeh ¹
• Werya Lotfi ²
• Salah Vaisi ³

¹ Dept of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, University of Kurdistan

² M.Sc., Grad., Department of Urban Planning and Design, University of Kurdistan, Iran.

³ Dept of Architecture, Faculty of Art and Architecture, University of Kurdistan, Iran

چکیده [English]

Man’s unsustainable use of environmental resources needs to be tackled from different perspectives and at multiple levels of land use. Ecological Footprint (EF) is a renewable resource accounting tool that assesses the environmental impacts of urban land uses, and measures the impact of human activities on the environment with respect to the underlying issue of sustainable consumption. EF compares the level of consumption with the available amount of biocapacity to demonstrate how human beings are using natural resources faster than they can regenerate them. It was developed originally as an indicator of the environmental impacts of nations, individuals, or human populations or of organizational and corporate environmental performance and even product sustainability. Given this capability, the environmental impact of the University of Kurdistan campus as a major urban land use in the city of Sanandaj, Iran was evaluated in this study using the component-based footprinting method. Actual data on the five environmental indicators of natural gas, electricity, water, food, and waste were collected during the 2014-2015 academic year. The results indicate that the University of Kurdistan ecological footprint index in the above academic year is -0.56. On that basis, the function and performance of the university has been unsustainable with respect to the examined indicators. In addition, the results indicated that the University of Kurdistan ecological footprint is about 16,675 global hectares, which means that an area of land 165 times larger than the university is needed to compensate for the amount of natural resources consumed and the resulting waste. It can therefore be stated that the University of Kurdistan campus exhibits unsustainable performance in the 2014-2015 academic year. Furthermore, the energy (natural gas and electricity) and water indicators show the highest and lowest levels of environmental impacts with 72.03 and 0.97 percent of total ecological footprint, respectively. Therefore, the environmental impact of energy consumption is about 2.5 times that of the other indicators investigated here (water, food, and waste). As suggested in the literature, the most important indicators used in the ecological footprint model at various universities around the world include energy, fuel consumption in transportation, materials, food, water, waste, and paper consumption, among which energy exhibits the highest level of environmental impacts, as suggested by the results obtained for the University of Kurdistan. On that basis, the University of Kurdistan campus ranks second after the University of Algarve campus (Portuguese) in terms of impact on the environment. Therefore, it is necessary to prioritize energy consumption in the university policies and plans for reduction of natural resource consumption. For that purpose, a comprehensive plan should be developed firstly to monitor the environmental impacts of natural resource useand secondly to modify the consumption pattern and thus reduce the impact of the university on the environmental resources.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ecological Footprint (EF)
• University of Kurdistan
• Sustainable Development
• Educational Land Uses
• Environmental Impacts