نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فائزه رحمانی جامی ¹
• مریم محمدی ²

¹ دانش آموخته، گروه طراحی شهری، دانشگاه هنر، تهران ، ایران

² گروه طراحی شهری، دانشگاه هنر

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر احساسات در فضاهای شهری و اولویت‌بندی آنها در فضای منتخب است. در این پژوهش ابتدا به مرور ادبیات موضوع پرداخته شده و سپس مدل سنجش احساسات در شهر ارائه شده که بر اساس آن، می‌توان احساسات را در سه لایه‌ی فیزیولوژیکی، ادراکی و رفتاری مورد سنجش قرار داده و از برآیند آن‌، پاسخ عاطفی کاربران در فضای شهری را بررسی نمود. نمونه‌ی موردی، بخشی از خیابان امامت در شهر مشهد است. روش پژوهش آمیخته بوده و برای جمع‌آوری داده‌ها در سطح بیولوژیکی، از دستگاه حسگر بیومتریک (مچ‌بند امپتیکا-ای4)، در سطح ادراکی، داد‌ه‌های شناختی از طریق مصاحبه در حال پیاده‌روی و بازبینی ویدئوی پیاده‌روی، جمع‌آوری شده و نیز در سطح رفتاری از سنجش سرعت پیاده‌روی استفاده شده است. داده‌های حاصل به‌صورت کمی، کیفی و اکتشافی تحلیل شده و در نهایت عوامل موثر بر پاسخ عاطفی در محدوده‌ی مورد نظر شناسایی شده‌اند. عوامل شناسایی شده در نتیجه‌ی تحلیل در سه سطح مذکور با یکدیگر انطباق یافته و با استفاده از تحلیل اکتشافی، عوامل موثر بر پاسخ عاطفی در محدوده، اولویت‌‌بندی شده‌اند. در این آزمون 20 نفر مشارکت داشته‌اند که مسیری حدود یک کیلومتر را برای انجام پژوهش پیموده‌اند. تحلیل داده‌ها نشان داد که به‌طورکلی در این خیابان، پاسخ عاطفی کاربران نسبت به فضا مطلوب بوده است. براساس نتایج داده‌ها در سطح بیولوژیکی مسیر با کاراکتر غالب طبیعی، آرامش بیشتری را انتقال می‌دهد و مسیر با ترافیک و یا محیط یکنواخت تاثیر منفی در احساسات فرد دارد. براساس تحلیل داده‌های ادراکی مشخص شد که پوشش گیاهی و خرده‌فروشی بیشترین تاثیر مثبت بر احساس را دارند. تحلیل سرعت حرکت آزمون شوندگان نشان داد که عواملی چون جذابیت، تنوع و آرامش منجربه کاهش سرعت و مکث برای لذت از فضا می‌شود. برآیند تحلیل‌ها نشان داد که عواملی از جمله پوشش گیاهی، ترافیک سواره، کاربری و فعالیت، الگوهای رفتاری، ازدحام، آلودگی صوتی و... بر پاسخ عاطفی و در نتیجه بر احساس افراد از فضا تاثیرگذار هستند. برای اولویت‌بندی عوامل موثر بر پاسخ عاطفی در فضای مذکور، داده‌ها در دو لایه‌ی فیزیولوژیکی و ادراکی در نرم‌افزار اس.پی.اس.اس. بررسی شدند که نتایج هر دو لایه بسیار مشابه بود. بر این اساس عوامل غیرکالبدی، بیش از عوامل کالبدی از جمله نوع کف‌سازی، نمای جداره‌ها و... بر پاسخ عاطفی تاثیر دارند.

کلیدواژه‌ها

• احساس
• پاسخ عاطفی
• پاسخ فیزیولوژیک
• پاسخ رفتاری
• ادراک
• فضای شهری

موضوعات

• طراحی شهری

عنوان مقاله [English]

Measuring the Emotional Response of Users in Urban Spaces through Physiological-Perceptual Method

نویسندگان [English]

• Faeze Rahmani Jami ¹
• Maryam Mohammadi ²

¹ Master of Urban Design, Department of urban design, Faculty of Architecture and Urban Planning, University of Art, Tehran, Iran

² Associate Professor, University of Art

چکیده [English]

The effects of emotions on all of human daily decisions are undeniable. Using, staying or leaving urban spaces, and how to use these spaces are related to the emotions of users in urban space. Therefore, it is important to measure and evaluate the users’ emotions in urban spaces. The purpose of this research paper is to identify the factors affecting emotions in urban spaces and prioritize them in the selected space. In the first step, the literature reviews was done and then a conceptual model for measuring emotional response is presented. Base on this model, emotions can be measured in three physiological, perceptual and behavioral layers and based on that, the affective response of users in the urban space can be investigated. The case study of this research is a sequence of Imamat Street in Mashhad. The research was done based on a mixed method. A biometric sensor device (Empatica-E4) was used to collect data in the physiological level. Cognitive data was collected through walking interviews and videos. In addition, measuring the speed of walking in the behavioral layer was considered. The resulting data were analyzed quantitatively and qualitatively, and finally factors affecting the emotional response have been identified in this street. The factors identified as a result of the analysis in the three mentioned layers have been adapted to each other. Based on exploratory analysis through SPSS software, the factors affecting the emotional response have been prioritized. 20 people participated in this survey and shared their emotional response in selected sequence of Imamat Street which has one kilometer length. Results showed that, users’ emotional response was pleasant. According to the results of the data at the biological layer, it was found that the part with a dominant of natural character. Also the monotonous sections, inactive environments of this street and traffic limits cause unpleasant emotional response. The analysis of perceptual data showed that the presence of greenery and retails have a greater effect on a pleasant feeling. The analysis of movement speed also shows that in environment where there is attractiveness, diverse and relaxed decrease the speed of movement in the space and the desire to stay. Based on results, it was found that factors such as greenery, traffic, landuse and activity, behavioral patterns, crowd, noise pollution, etc., have an effect on the emotional response. In order to prioritize the factors affecting the emotional response in the mentioned space, the data were analyzed in the physiological and cognitive layers in the SPSS software. The results were rather same. It can also be concluded that among the factors affecting the emotional response, the effect of non-physical factors, such as natural elements, crowd, noise pollution, land use and activity have more influences than physical factors like type of flooring, facade and etc. Among these, the type of activity including exercise, the presence of a group of elderly people and the existing nature, including tall trees on the edge of the park, vegetation visible from inside the electricity organization and the presence of plants and decorative flowers in space have the more effect on the desired emotional response.

کلیدواژه‌ها [English]

• Emotion
• Affective Response
• Physiological Response
• Behavioral Response
• Perception
• Urban Space