نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه زنجان- گروه جغرافیا
2 مدیریت شهری، پردیس دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
سکونتگاههای غیررسمی به عنوان پدیده‌ای با ابعاد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فضایی گسترده، معلول شهرنشینی مدرن و گفتمان پیشرفت در عصر روشنگری است که الگوی توسعه پایدار شهری را به چالش می‌کشد. از اواخر دهه 1980 میلادی، رهیافت توانمندسازی با حمایت بانک جهانی به دنبال تحول و ساماندهی این نوع اجتماعات محلی از درون با سیاست‌سازی دارایی _ مبنا و با تکیه بر دارایی‌های محلی از قبیل سرمایه اجتماعی، سرمایه کالبدی و سرمایه اندک مالی این نوع اجتماعات است تا با رویکرد فرایند‌گرایی، جامع نگریِ خوشبختی مردم و مکان و نیز ظرفیت‌سازی سکونتگاههای غیررسمی ، تعهد و توانمندسازی را جایگزین فرهنگ استحقاق و بی بند‌و‌باری کند که درواقع پیامد سیاست‌های نیاز _ مبنای توسعه اجتماعات محلی است. این مقاله بر مبنای روابط درونی رهیافت توانمندسازی و سیاست‌سازی دارایی _ مبنا پیش می‌رود. روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی است. محلات اسکان غیررسمی مُلا‌زینال، سیلاب، قوشخانه و خلیل‌آباد خوشه‌های تحقیق هستند که حجم نمونه 224 نفر می‌باشد. نتایج حاکی از آن است که مؤلفه‌های سیاست دارایی _ مبنای توسعه اجتماعات محلی (یعنی سرمایه اجتماعی، سرمایه کالبدی و سرمایه مالی) در توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی تأثیر معنی‌داری دارند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
empowerment of informal settlements based on asset based policies of communities development
نویسندگان [English]
- E P 1
- ئ ق 2
چکیده [English]
Informal settlements as a phenomenon with physical, socio-economic and spatial dimensions, are caused by modern urbanization and progress discourse in the enlightenment era present challenges for sustainable city development. Since the late 1980s, empowerment approach by patronage of the World Bank has been searching for transformation and regularization of these types of communities by fiscal policy making based on local assets such as social capital, physical capital and low financial capital with a process-oriented approach, a holistic view of place and people’s happiness as well as capacity building of informal settlements in order to replace a culture of entitlement and of libertinism which is the outcome of need-based policies of community development. This article is based on the internal relationship between empowerment and asset based policy making. The aim of this article is to find the effect of social, physical, and local assets on the empowerment of informal settlements of Tabriz. Asset is defined as the financial, social, economic, and physical capabilities of humans. Its appearance on the local scale is in a network format. Asset based approaches have three characteristics: (1) since it focuses on extending capacity, it is process-oriented, (2) as it focuses on all assets, it is social-oriented, and finally (3), it is an instrument. This view tends toward the congruence of “people’s happiness and place”. This paper is based on the following essential question: what is the role of local financial, physical and social assets in the empowerment informal settlements of Tabriz? Tabriz Metropolitan area is situated the northwest of Iran. Many informal settlements populations in Tabriz are especially in the northeast, south and southeast zones of the city. The physical and socio- economic situation of the informal settlements in the diverse city zones have varying characters. However, the subject of this study is how the empowerment approach can be used best in Tabriz’s informal settlements. Research method is descriptive – analytical. In the conceptual model we have tried to present how asset-based policy-making can lead to empowerment. The following indexes were selected to represent empowerment: a sense of competence, autonomy, effectiveness, being meaningful and a sense of trust. The research was carried out in the informal settlements of Molazeynal, Seylab, Gushkhane and Khalil Abad quarters are the research clusters. The sample size was 224 people. In conclusion, the components of asset based policy, namely social capital, physical capital and financial capital, in a community's development have a significant impact on the empowerment of informal settlements.
کلیدواژه‌ها [English]
- asset-based policy
- Social Capital
- physical capital
- financial capital
- informal settlements
- Empowerment
- پیری عیسی (1390)، تبیین علمی حکمروایی مطلوب و کارایی ارتباطی شهر؛ مطالعه موردی: نظام شهری استان آذربایجان شرقی؛ پایاننامه دکترا، دانشگاه تبریز.
- پیری عیسی ، براتعلی خاکپور(1383)، آسیبشناسی اجتماعی شهر و نقش سرمایههای اجتماعی و کالبدی شهروندان در کاهش آن، مجله علوم اجتماعی، دوره دوم، شماره 2، دانشگاه فردوسی مشهد.
- پیری عیسی، نادر زالی، علی اکبر تقی لو( 1390)، امکان سنجی به کارگیری رهیافت توانمندسازی در ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی نمونه موردی : ناحیه اسکان غیررسمی گلشهر مشهد، مجله مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقه ای، شماره 14، دانشگاه اصفهان.
- پیران پرویز(1384)، آزادی و عدالت، مجله نامه، شماره 41.
- شکویی حسین( 1378)، اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا، نشر گیتا شناسی.
- کالینیکوس آلکس(1385)، درآمدی تاریخی بر نظریه اجتماعی، ترجمه اکبر معصوم بیگی، نشر آگه.
- کیویستو پیتر(1385)، اندیشههای بنیادی در جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، چاپ پنجم، نشر نی،تهران.
- حاتمینژاد حسین و محمد جعفر زمردیان(1381)، اسکان غیررسمی در مشهد، شهرداریها، سال چهارم، شماره 45 .
- عارفی مهیار(1380)، به سوی رویکرد دارایی مبنا برای توسعه اجتماع محلی، ترجمه نوین تولایی، هنرهای زیبا، شماره 10.
- فوکو میشل(1389)، نظم اشیاء؛ دیرینه شناسی علوم انسانی، ترجمه یحیی امامی، چاپ اول، نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی،تهران.
- منوچهری عباس، نجاتی حسینی سید محمود(1385)، درآمدی بر نظریه شهروندی گفتوگویی در فلسفه سیاسی هابرماس، نامه علوم اجتماعی،شماره 29، صص:1-27.
- نقدی اسدالله، رسول صادقی(1385)، حاشیهنشینی چالشی فراروی توسعه پایدار شهری با تأکید بر همدان، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 20.
- نوذری حسینعلی (1389)، بازخوانی هابرماس؛درآمدی بر آرا،اندیشهها و نظریههای یورگن هابرماس،نشر چشمه.
- Arefi, M. (2004), An asset- based approach to policy making: revisiting the history of urban planning and neighborhood change in Cincinnati s west End, cities volume 21.
- Chuang Y.C, Chuang K.Y,(2008), Gender differences in relationships between social capital and individual smoking and drinking behavior in Taiwan, Social science and Medicine, No.67,pp: 1321- 1330.
- FanniZohre (2006), Cities and urbanization in Iran after Islamic revolution, available at: www.elsevier.com/locate/cities
- Howard D. (1989), The politics of critique: Habermas’ attempt to preserve the gain modernity, Macmillan, London.
- LanaW., and Lang H. C. (2004), provision of urban services in an informal settlement: a case study of camping Penastanggul, Jakarta, Habitat international, no.28.
- Mumtaz, B., (2001), Why City Need Slums, Habitat debate, Vol.7, No. 3.
- Maru, T., Ryan, Y., McAlister, R., J., Stafford Smith M., (2007), Modeling community interactions and social capital dynamics; the case of regional and rural communities of Australia. Agricultural systems.No.92.
- Narayan D. (2002), Empowerment and Poverty reduction; a source book, the World Bank press.
- Pacione, M.(2005), Urban Geography, Cambridge University Press.
- Suzuki E., Takao S. Subramanian SV., Kumatsu H., Doi H., Kawachi I. (2010), Does low work place social capital have detrimental effect on worker’s health? Social science and Medicine, No.70, pp: 1367- 1372.
)