نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه جغرافیا، دانشگاه کاشان
2 جغرافیا، باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان
3 جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور تهران
چکیده
پدیده قاچاق کالا در کشور ما، علاوه بر آثار سوء اقتصادی به عنوان یک چالش اقتصادی _ اجتماعی با اهمیت است. امروزه این پدیده علاوه بر اینکه به عنوان یک تهدید جدی بر سر راه تجارت آزاد است، هزینههای زیادی نیز بر بدنه اقتصادی کشور تحمیل میکند. هدف تحقیق حاضر، بررسی راهکارهایی برای کاهش قاچاق کالا در استان کردستان بر پایه ویژگیهای اقتصادی _ اجتماعی میباشد. این پژوهش با روش مطالعه کتابخانهای و پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شده است. بر این اساس با استفاده از مدل سوات (SWOT) موقعیّت کنونی شهرهای مرزی استان کردستان، مطالعه و نقاط قوّت، ضعف، فرصت و تهدید بررسی شده و در نهایت، راهکارهای رسیدن به اولویتهای مبتنی بر جهتگیریهای توسعه پایدار شهری ارائه شده است. جامعه آماری مورد بررسی، کارشناسان 11 اداره و سازمان مرتبط با قاچاق کالا در شهرهای مرزی استان کردستان را در بر میگیرد. حجم نمونه، تعداد 55 نفر تعیین شد. نتیجه اینکه، راهکارهای آمایشی برای کاهش قاچاق کالا از طریق بهبود وضعیّت اقتصادی _ اجتماعی مرزنشینان ارائه شد. راهبردهای بهرهبرداری از منابع معدنی و کشاورزی شهرهای مرزی با استفاده از نیروی کار محلی برای توسعه صادرات، گسترش فعالیتهای کشاورزی با استفاده از امکانات طبیعی کشاورزی و نیروهای انسانی بومی شهرهای مرزی برای ایجاد صنایع تبدیلی وابسته به محصولات کشاورزی و ایجاد زمینه مناسب برای بهرهمندی از خلاقیت و نوآوری جوانان در کارآفرینی و بنگاههای زود بازده پیشنهاد میشود.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Strategic analysis of border areas- Case study: boarder cities of Kurdistan Province
نویسندگان [English]
- m sh 1
- a o 2
- m g 3
چکیده [English]
The trafficking of goods in our country, in addition to having adverse economic effects is also important as an economic-social challenge. In addition, at present,this phenomenon is a serious threat to free tradeand imposes significant costs on the economic structure of countries.On the other hand, with globalization of industry, trade, finance and changes in the international system, geo-strategic thoughts have turned towardbeliefs in geo-economic borders.Thus, changes in the functionofborders and seeing it as an economic opportunity by political system in place has caused an increase in population rates in border areas and has led to the creation of new conditions. This new situation has forced the center to reconsider its relations with its surroundings. Border regions of countries are considered sensitive and strategic areas.The isolated environment of non-fertile border regions, especially in mountainous and desert areas, linked to the absence of welfare systems and a lack of incentive for living is considered the basis of political, economic and security problems of present day governments. Inability to produce goods, lack of employment, low income and lack of access to basic needs are the most important socio-economic characteristics of the region that could lead to problems and disorders such as immigration, goods smuggling, insurgency and insecurity in the region.On the one hand, cities in these regions are very limited and are under-developed and there is a great need for comprehensive planning for these areas. So far, however, various problems related to these border areas have only been sporadically studied. Not only are border areas not been laid out and explained in the national development plans, but also their dimensions and characteristics are less likely considered.Goods smuggling as a sinister social phenomenon hasa very negative impact on the economy. Goodssmuggling is one of the important components of economic corruption.The present study analyzes the economic and social factors effective in reducing goods smuggling in the border areas of Kurdistan Province.
In the present research, survey method was used. After collecting data using questionnaires and processingit with SPSS software, based on the measured variables descriptive statistics (frequency distribution tables) and inferential statistics (factor analysis) was used. Research statistical population consisted of officials and experts at 11organizations associated with smuggling in border areas (including security agencies and departments, the Governor’s Office, customs, the justice department, anti-smuggling campaigners, law enforcement, Economy and Finance Department, government inspection bodies, oil companies and the mining industry and trade) .The determined sample size consisted of 55 cases. Thus, in each organization or agency 5 experts were questioned. The research was carried out in 2012. A multiple-choice questionnaire was used and based on the Likert Scale, from very low to very high.
The findings show that in the social component, the top priority was human resources followed by training, participation and quality of life. In the economic component, the top priority was financial investment followed by financial capital and commerce. Thus, it is recommended that in the utilization of natural mineral and agricultural resources in border towns, local labor force be used for export development. In addition, it is recommended that for the development of agricultural activities, local natural agricultural resources and native labor force be made use of in border towns in order to develop processing industries dependent on agricultural products and pave the way for creativity and innovation of young people in entrepreneurship and enterprise.
کلیدواژهها [English]
- Social and economic factors
- the border areas
- Kurdistan province
- ارمغان، سیمین (1390)، «جایگاه بازارچههای مرزی در آمایش سرزمین و کاهش قاچاق استان کردستان»، فصلنامه دانش انتظامی کردستان، شماره 8، دوره دوم زمستان 1390، صص 17- 32.
- پاپلی یزدی، محمدحسین (1372)، «تمرکزگرایی و عدم تمرکزگرایی و اثرات آن»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 29.
- پیرز، جان. ای و ریچاردبی، رابینسون (1383)، مدیریت راهبردی (برنامهریزی، اجرا و کنترل)، سمت، تهران، ص 155.
- دواس، دی. ای (1382)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نی.
- رحمانی، بیژن، شمس، مجید و ساناز حاتمی فر(1389،. «امکانسنجی توسعه پایدار گردشگری در شهر ملایر با استفاده از مدل SWOT»، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال اول، شماره سه، اصفهان، ص17.
- رستم گورانی، ابراهیم، بیرانوندزاده، مریم، علیزاده، سیددانا، حشمتی جدید، مهدی (1392)، «بررسی جایگاه مناطق آزاد تجاری جزیره قشم در توسعه پایدار و امنیت اجتماعی»، دو فصلنامه آمایش سرزمین، سال پنجم، شماره 1، بهار و تابستان 1392 صص 27-49.
- رکنالدین افتخاری، عبدالرضا، پاپلی یزدی، محمدحسین، عبدی، عرفان (1387)، «ارزیابی اثرات اقتصادی بازارچههای مرزی در بازتابهای توسعه مناطق مرزی؛ مطالعه موردی: بازارچه مرزی شیخ صالح شهرستان ثلاث باباجانی، استان کرمانشاه»، فصلنامه ژئوپلیتیک، تابستان 1387، سال 4، شماره 2، صص82-109.
- رومینا، ابراهیم (1393)، «تبیین نظری قاچاق کالای ورودی و مدیریت آن در کشورها»، فصلنامه بینالمللی ژئوپلیتیک، شماره 33، بهار 1393، صص 83-105.
- زراءنژاد، منصور، ابراهیمی، صالح (1391)، «قاچاق کالا در ایران و رابطه آن با اقتصاد رسمی آزمون علیت گرنجر (1386-1353)»، دو فصلنامه بررسیهای حقوقی (مجله تخصصی حقوق اقتصادی)، سال دوم، شماره 4، پاییز و زمستان 1391 ص 13.
- ساروخانی، باقر (1382)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، جلد اول، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز (1392)، گزارش مدیریتی بررسی توسعه نیافتگی مرزنشینان و تأثیر آن بر قاچاق کالا، مرکز پژوهش، آمار و اطلاعات ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز.
- سیف، امراله (1387،. قاچاق کالا در ایران، انتشارات دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
- طاوسی، تقی، اسکندریثانی، محمد و محمود حسینزادهکرمانی (1391)، «قابلیتها و تنگناهای توسعه محور شرق در شرایط امروز ایران و منطقه»، فصلنامه مطالعات و پژوهشهای شهری، دوره 3، شماره 12، صص79-100.
- عرب مازار یزدی، علی (1384)، اقتصاد سیاه در ایران، تهران: مؤسسه توسعه و دانش.
- عیسیآبادی، ابوالفضل، شاه قلعه، صفی اله (1392)، «ژئوپلیتیک ایران و تأثیرآن بر قاچاق کالا»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 109، تابستان 1392 صص 49-68.
- فصیحی (1391)، «پیامدهای امنیتی قاچاق کالا در مناطق مرزی»، همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت، چالشها و رهیافتها، زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
- کریمیپور، یدالله، محمدی، حمیدرضا (1383)، «سد نفوذ قاچاق کالا: از واقعیت تا رؤیا (پژوهش میدانی در محدود استان هرمزگان)»، تحقیقات جغرافیایی، شماره 73، صص241-211.
- کنین، عبدالحسین (۱۳۸۷)، جغرافیای طبیعی و انسانی بوشهر، تهران: طلوع دانش.
- کلانتری خلیل آباد، حسین، ابوبکری، طاهر، قادری، رضا، پورعلی، محمدعلی، سعیدی، انور (1391)، «ارزیابی میزان تحققپذیری شاخصهای توسعه پایدار شهری در مناطق مرزی (نمونه موردی: شهر پیرانشهر)»، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 30، صص221-207.
- کهنه پوشی، سید هادی، جلالیان، حمید (1391)، «تأثیر قاچاق کالا بر اقتصاد روستاهای مرزی: مورد: بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان»، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 32، پاییز 1392 ، صص 61-74 .
- گلکار، مهدی (1384)، «مناسبسازی تکنیک تحلیلی SWOT»، نشریه معماری و شهرسازی، سال پانزدهم، شماره 41، تهران، ص48.
- گمرک جمهوری اسلامی ایران (1391)، دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات گمرک ایران.
- لهساییزاده، عبدالعلی (1381)، جامعهشناسی توسعه، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
- مرکز تکنولوژی اطلاعات سانان (1384)، آشنایی با توانمندیهای تولیدی و صادراتی استان کردستان، کردستان: سازمان بازرگانی استان کردستان.
- مهراننژاد، احمد، جوادیپور، رضا (1388)، «راهبردهای توسعه خدمات شهرداریهای الکترونیک بر اساس تجزیهوتحلیل SWOT: مطالعه موردی شهرداری الکترونیک منطقه 13 تهران»، دومین کنفرانس بینالمللی شهرداری الکترونیکی، تهران، ص 59.
- نمامیان، پیمان (1390)، «قاچاق کالا و اثرات آن در امنیت اجتماعی: ارزیابی سیاستهای پیشگیرانه»، فصلنامه دانش انتظامی کردستان، شماره 8، دوره دوم، زمستان 1390، صص 61- 82.
- وزارت جهاد کشاورزی (1385)، راهنمای تهیه طرح ساماندهی توسعه اقتصادی، اجتماعی فضاهای روستایی، دفتر برنامهریزی توسعه روستایی.
- ویسی، هادی (1392)، «توسعه نامتوازن ناحیهای وچالشهای امنیتی بلوچستان ایران با تأکید برپدافند غیرعامل به عنوان کلید حل مسئله»، ششمین کنگره انجمن ژئوپلتیک ایران پدافند غیرعامل، مشهد، انجمن ژئوپلتیک ایران، دانشگاه فردوسی مشهد.
- هریسون، جفری و کارون، جان (1382)، مدیریت استراتژیک، ترجمه بهروز قاسمی، انتشارات هیأت، تهران.
- K.A.S. Murshid and Tout Sokphally (2005). The Cross Border Economy of Cambodia: An Exploratory Study. Working Paper No. 25. Download WP25 (pdf 499KB in English)
- Kajanus, M. (2000). A model for creating innovative strategies for an enterprise and its application to a rural enterprise. Management Decision, 38 (10).
- Krogman. P. , hnson, G: (1993). mexico-u.s. free trade and thelocation of producton, in: the mexico-us free trade, peterm. Garber (ed.)
- Lee bouapao, leeber: phonesaly souksavath phetsamone sone, souphith Darachanthara, Vanthana, Norintha, ..(2004) lao PDR cross BORDER ECONOMY, case study in Dansavanh, Savannakhet, and Houaysai / Tonpheung, Bokeo, lao PDR " National Economic. Research Institute
- Nibouhr, Annekatvin; silviastiller ..(2002) Integration Effects in Border Regions – A Survey of Economic Theory and Empirical Studies, Hamburgisches Welt-Wirtschafts-Archiv (HWWA), Hamburg Institute of International Economics Öffentlichkeitsarbeit
- Wheelen, T. L., & Hunger, J. D. (1995). Strategic management and business policy (5th Ed.). Reading, MA: Addison-Wesley.