برنامه ریزی شهری
اصغر عابدینی؛ امین خلیلی
چکیده
رشد روزافزون جمعیت و افزایش شهرنشینی، باعث ایجاد پدیدهای به نام پراکندهرویی شهری در عمده شهرهای جهان گردیده است. این امر پیامدهای اقتصادی و زیستمحیطی فراوانی را به شهرها تحمیل نموده؛ بنابراین بررسی، سنجش و شناخت این پدیده ضروری می‌نماید. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و سنجش شدت پراکندهرویی شهری در شهر ارومیه به عنوان مطالعه ...
بیشتر
رشد روزافزون جمعیت و افزایش شهرنشینی، باعث ایجاد پدیدهای به نام پراکندهرویی شهری در عمده شهرهای جهان گردیده است. این امر پیامدهای اقتصادی و زیستمحیطی فراوانی را به شهرها تحمیل نموده؛ بنابراین بررسی، سنجش و شناخت این پدیده ضروری می‌نماید. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و سنجش شدت پراکندهرویی شهری در شهر ارومیه به عنوان مطالعه موردی میباشد تا برنامهریزان و مدیران شهری بتوانند با آگاهی و شناخت بیشتری به منظور رشد آتی شهر ارومیه و رسیدن به توسعه پایدار شهری برنامهریزی نمایند. پژوهش حاضر از نظر هدف پژوهشی، نظری_کاربردی است و از نظر ماهیت پژوهشی، توصیفی_تحلیلی است. به منظور سنجش و بررسی پراکندهرویی شهری روشهای متعددی به کار گرفته شده است. امروزه متریک‌های چشمانداز و داده‌های فضایی به دلیل این که پراکندهرویی را با جزئیات بالا و در یک سطح دقیق شناسایی میکنند، در سرتاسر جهان به طور وسیعی به کار گرفته می شوند. در تحقیق پیشِ رو برای سنجش پراکندهرویی شهری در شهر ارومیه از داده‌های فضایی_ماهواره‌ای و تلفیق این دادهها با متریک‌های چشمانداز (برای نخستین بار در ایران) در راستای سنجش پراکنده رویی بهره گرفته شده است. در این راستا ابتدا تصاویر ماهواره‌ای مربوط به سال‌های 1375، 1385، 1390 و 1394 به کمک ماهواره Landsatگردآوری گردیده و با استفاده از شبکه عصبی‌مصنوعی در دو کلاس اراضی ساخته شده و اراضی ساختهنشده طبقه‌بندی گردیده و سپس آشکارسازی تغییرات با استفاده از نرم‌افزارENVI4.8 صورت گرفته و با کاربست متریک‌های چشمانداز(شاخص بعد فراکتال، شاخص بزرگترین قطعه، شاخص مجاورت، شاخص تعداد قطعه و شاخص شکل) با استفاده از نرم‌افزارFragstats 4.2، پراکندهرویی شهری در شهر ارومیه سنجیده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد پراکندهرویی شهری در شهر ارومیه در بازه زمانی 1370 تا 1390 روندی کاهشی داشته و از این دوره تا به امروز روند افزایشی را پیموده است.
