نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• یونس چنگلوایی ¹
• مصطفی بهزادفر ²
• محمود محمدی ³
• زهرا سادات سعیده زرآبادی ¹

¹ دانشکده هنر و معماری ،واحد علوم تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران

² استاد طراحی شهری،دانشکده معماری و شهرسازی،دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران

³ دانشده معماری و شهرسازی،دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان،ایران

چکیده

شکل شهر به عنوان واسط میان انسان و محیط، مظهر و تجسم جریان­های شکل دهنده و دگرگون کننده فرم مصنوع است. جریان­های انرژی در تولید، استفاده و نگهداشت فرم شهر منجر به شکل­گیری و دگردیسی شکل شهر می­شود. فرم مصنوع حاصل از فرآیندها و جریان­های یاد شده، فرستنده جریان­های اطلاعاتی بصری و ادراکی به انسان به عنوان دریافت کننده است. در تحقیق حاضر تبادلات و تعاملات میان انسان و محیط زیست او براساس جریان­های انرژی مورد نیاز دامنه آسایش محیطی (تمرکز بر انرژی مورد تقاضا برای گرمایش و سرمایش داخلی فرم مصنوع) و نیز جریان­های اطلاعات (بصری) در نظر گرفته می­شود. این دو جریان انرژی و اطلاعات(بصری) به عنوان جریان­های اصلی و غالب فرم مصنوع در نظر گرفته می­شوند. در تحقیق تمامی روابط و برهمکنش­های یکپارچه جریان­های انرژی و اطلاعات در محتوای شکل شهر براساس مدل نظری "شکل شهر بوم _کارا" مورد تحلیل و بررسی قرار می­گیرد. پژوهش حاضر با هدف جست­وجوی روابط یکپارچه درونی میان جریان­های اصلی شکل شهر، دو حالت شاخص بسته شدگی را مورد دقت و ریزبینی قرار می­دهد. حالت نخست شاخص بسته­شدگی مبین نقش عناصر عمودی شکل شهر (ساختار سه بعدی محیط  هندسی فرم مصنوع) و پخشایش آنها در عملکردهای محیطی فرم مصنوع است (لوک آدولف) و حالت دوم مبین نقش عناصر افقی شکل شهر (ساختار دو بعدی محیط هندسی سطوح فرم مصنوع) و پیکره­بندی هندسی آن در پایداری جریان­های اطلاعاتی بصری است (بندیکت). بر این اساس محتوای ارزیابانه این تحقیق شامل ریخت_گونه­های نظام ریخت­شناسی شهر اصفهان است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که میان دو حالت شاخص بسته­شدگی رابطه معکوس و قوی و از لحاظ آماری معنی­دار وجود دارد که تشریح کننده این نکته است که بافت­های قدیمی با ساختار ارگانیک دارای پایداری بالاتر محیطی (در فصول سرد سال با توجه به سرمای شدید فصول سرد سال در اقلیم گرم و خشک اصفهان ) و همچنین پایداری بالاتر جریان­های اطلاعاتی (بصری) است.  بنابراین یکپارچگی جریان­های بصری (اطلاعات و انرژی) براساس مدل نظری تحقیق در بافت­های قدیمی با ساختار ارگانیک قابل اثبات است.

کلیدواژه‌ها

• بسته شدگی
• ایزویست
• تقاضای انرژی
• شکل شهر
• جریان های اطلاعات

موضوعات

• طراحی شهری

عنوان مقاله [English]

A practical approach to analysis of the generic flows of sustainable urban form with a focus on Eco-Efficient Urban Form (EEUF) model (The case of Isfahan morphological types)

نویسندگان [English]

• Yones Changalvaiee ¹
• Mostafa Behzadfar ²
• Mahmud Mohhamadi ³
• Zahra Sadat Saeideh Zarabadid ¹

¹ Department of art and architecture, Science and research branch of Islamic Azad university,Tehran,Iran

² department of architecture and urban development, Iran science and technology,Tehran, Iran

³ Department of architecture and urban development, Isfahan art university, Isfahan, Iran

چکیده [English]

As an interface between humans and their peripheral environment, urban form is the embodiment of formative and transformative flows of the built form. Energy flows of urban form production, operation and maintenance lead to the generation and transformation of built form which is the transmitter of information flows, such as visual and perceptual flows, between humans as receptor and the built environment. On this basis, continuous and integrated interactions between humans and the living environment is considered as energy operational flows of environmental comfort (heating and cooling energy demand) and informational flows of perception, cognition and evaluation of the built form (focusing on visual interaction) which are the two generic flows of built form in relation with humans. These relations and interconnections between energy and information flows are excavated based on the Eco Efficient Urban Form (EEUF) model. The present research aims to explore the relationship between these two flows and the built form based on two distinct states of occlusivity factor: distribution of built elements in vertical plane (Adolphe occlusivity factor for operational energy flows), and Benedikt occlusivity factor for visual information flows which demonstrates the interconnections between the horizontal built elements perimeter map and visual sight flows. The analytical content of the study was chosen from the morphological aspects of Isfahan in the form of ten morphological types presenting general morphological trends of Isfahan. With regard to these, results indicate that there is an inverse correlation between the two states of occlusivity: occlusivity in vertical planes for energy performances and occlusivity in horizontal planes for sustainable visual information flows between built form and humans. The results reveal that the fabrics with organic morphological aspects and structure have a higher value in terms of energy performance occlusivisty factor, especially effective for decreasing heating energy demand in cold seasons, and a lower value in terms of isovist occlusivity factor, indicating higher value of isovist compactness leading to coherency in visual information flows. Hence, the results indicate that the integration between two generic flows of sustainable urban form is demonstrable for old tissues with old organic morphological patterns. The main contribution of the study is to confirm the relationship and interconnection between generic flows of energy and information as the key content of EEUF model.
The research is focused on the operational mode of energy flows (indoor energy demand) and the visual interactions of information flows.  Finally, future research should therefore concentrate on the investigation of the integrity between perceptional aspects of urban form and outdoor environmental comfort as the main characteristics of urban form environmental performance in the form of EEUF model. It is worth to mention that the study is mostly focused on the environmental performance and morphological configuration in hot and arid climate. Therefore, other effective parameters such as structures, visual proportion of vertical facades, aesthetic aspects, meaning of place, environmental preferences, sense of place, etc. necessitate further investigations in the future. Reanalysis of the study model according to the new types of morphological units and other climates as well as addressing perceptional aspects can provide valuable results for developing sustainable urban form frameworks. 

کلیدواژه‌ها [English]

• Occlusivity
• Isovist
• energy demand
• urban form
• information flows