نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آیدا ارجمندتبار ¹
• راحله رستمی ²

¹ گروه معماری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

² دانشکده فنی مهندسی-گروه معماری-واحد ساری-دانشگاه ازاد اسلامی-ساری ایران

چکیده

سنجش و ارزیابی ماتریکس ترجیحات بصری برگرفته از نظریۀ کاپلانها در مناظر طبیعی و غیر‌شهری نشان‌داده مناظری برای مردم ارجح هستند که نیازهای مخاطبین را در چهار کیفیت ادراکی همچون انسجام، پیچیدگی، خوانایی و رازگونگی برآورده‌سازند. اما این نظریه در مناظر شهری به‌طور مؤثری مورد بررسی قرار نگرفته‌است. با توجه به تثبیت این نظریه در مناظری همچون مرغزارها، جنگلها و چمنزارها، و از طرف دیگر وجود تراکم‌های ساختمانی در مناظر شهری و عاری‌بودن آنها از پوشش گیاهی مناسب، و همچنین اهمیّت مناظر خیابانهای مسکونی بواسطۀ در معرض دید قرار‌داشتن هر روزه برای شهروندان، این تحقیق بر‌آن شد تا با تأکید بر میزان شاخص سبزینگی به معنای سبزینگی قابل رؤیت برای شهروندان و قِرابت آن با مناظر طبیعی از آن قِسم، ماتریکس ترجیحات بصری را در چنان مناظر شهری مورد ارزیابی قرار دهد. جهت آزمون این نظریه، تصاویر مناظر خیابانی مسکونی متعلق به پرتراکم‌ترین محلّه مسکونی شهر ساری (ناحیه بخش هشت) معیار قیاس برای قضاوت عموم گشت و نظرات مخاطبین بواسطه پرسشنامه‌های ساختار-یافته در یک رویکرد کمّی گردآوری‌شد. در روش تحقیقی از نوع توصیفی- همبستگی، تجزیه و تحلیل داده‌های بدست آمده بواسطه نرم‌افزار آماری spss نشان داد که ماتریکس ترجیحات بصری با وجود افزایش شاخص سبزینگی در مناظر شهری همانند مناظر طبیعی موثر واقع‌نشده و چهار متغیّر این ماتریکس بر ترجیح بصری نهایی عموم به‌طور معناداری موثر نبوده‌اند، هرچند آن ترجیح نهایی با افزایش شاخص سبزینگی به‌طور مستقل ارتباط نشان داده و افزایش یافته‌است. همچنین نتایج نشان داد عوامل ساختاری مناظر معابر مسکونی همچون عرض معابر بر نحوۀ اثر‌گذاری چهار متغیّر این ماتریکس بر ترجیح بصری نهایی مؤثر بوده، به‌گونه ای که معابر با عرض کمتر به‌طور مشخّص تابع قویتری از ماتریکس کاپلانها هستند.

کلیدواژه‌ها

• شاخص سبزینگی
• ترجیح بصری
• متغیّرهای اطلاعاتی
• تصاویر مناظر خیابانی
• عرض معبر

موضوعات

• منظر شهری

عنوان مقاله [English]

Effect of Green Index on the Visual Preference Matrix of Kaplans in the Residential Streetscapes (Case study: Bakhsh-e-Hasht Neighborhood in Sari)

نویسندگان [English]

• Aida Arjmandtabar ¹
• Raheleh Rostami ²

¹ Department of architecture,, Sari Branch, Islamic Azad University. Sari. Iran

² Department of Architecture, Engineering Faculty, Sari Branch, Islamic Azad university, Sari, Iran

چکیده [English]

Assessment and evaluation of the visual preference matrix based on the Kaplans’ theory in the natural and non-urban landscapes have shown that the people prefer landscapes that meet the audience’s needs under four perceived qualities, namely coherence, complexity, legibility, and mystery. However, this theory is yet to be effectively considered for urban landscapes. This theory has been proven in areas such as meadows, forest and fields but on the other hand urban landscapes are high density developments and are deprived of appropriate greenery. Considering that and the importance of residential streetscapes in light of their visibility on a daily basis, it was decided to evaluate the matrix of visual preferences in urban landscapes with an emphasis on the amount of green index in form of vegetation visible to urbanites and its kinship to natural landscapes of the same nature. In order to test this theory, pictures of residential streetscapes in the most populated district of Sari (Bakhsh-e-Hasht neighborhood) were used as a basis for comparison, and a public survey was performed where participants’ opinions were quantitively obtained via a structured questionnaire. In a descriptive correlational research method, analysis of the collected data using SPSS software showed that, despite the intensification of the green index in the urban landscapes, the visual preference matrix was not as effective as that of the natural landscapes, with the four variables of this matrix failed to significantly affect the visual preferences of the dominant public, although the ultimate preference was found to be independently associated with the green index and increased at higher green index values. The results also showed that structural factors of residential streetscapes such as the width of the pathway have affected on the influence quality of the four variables of this matrix on the final visual preference, in such a way that the narrower pathways are clearly stronger functions of the Kaplan matrix.

کلیدواژه‌ها [English]

• Green index
• Visual preference
• Informational variables
• streetscapes pictures
• pathway width