طراحی شهری
مرضیه شفیعی؛ بهادر زمانی
چکیده
فضاهای شهری بهعنوان یکی از عناصر اصلی ساختار شهر، نقش مهمی در ارتقای کیفی زندگی شهری به عهدهدارند. درگذشته طراحان شهری، بیشتر بر مفاهیم بصری و کالبدی فضاهای شهری معطوف بوده و به مفاهیمی همچون کیفیت صوتی فضاهای شهری کمتر پرداختهاند. بیتوجهی به نقش صوت در طراحی و برنامهریزی شهری، افزایش آلایندههای صوتی محیطی همچون صدای ناشی ...
بیشتر
فضاهای شهری بهعنوان یکی از عناصر اصلی ساختار شهر، نقش مهمی در ارتقای کیفی زندگی شهری به عهدهدارند. درگذشته طراحان شهری، بیشتر بر مفاهیم بصری و کالبدی فضاهای شهری معطوف بوده و به مفاهیمی همچون کیفیت صوتی فضاهای شهری کمتر پرداختهاند. بیتوجهی به نقش صوت در طراحی و برنامهریزی شهری، افزایش آلایندههای صوتی محیطی همچون صدای ناشی از ترافیک را دربرداشته و همین امر، ادراک ذهنی صوتی مغشوشی را در میان شهروندان به وجود آورده است. همه این موارد، لزوم مطالعات منظر صوتی در طراحی محیطهای شهری را روشن میسازد. در پژوهش حاضر، کیفیت منظر صوتی پیاده راه چهارباغ عباسی اصفهان بهعنوان یکی از ارزشمندترین فضاهای شهری تاریخی_فرهنگی در ایران، در راستای پاسخ به پرسشهای زیر بررسیشده است: 1) مؤلفههای صوتی مؤثر بر خوشایندی منظر صوتی در محدوده کدامند؟ 2) کیفیت کلی فضای شنیداری در پیاده راه چهارباغ عباسی چگونه ارزیابی میشود؟ و 3) مؤلفههای نقش انگیز صوتی در پیاده راه چهارباغ عباسی کدامند؟ بنابراین برای شناخت سنجههای کیفی،ابتدا با کاربست پیادهروی صوتی و ضبط اصوات به شناسایی منابع صوتی در محدوده اقدام شد. سپس 384 پرسشنامه توسط افراد حاضر در محدوده تکمیل شد. آوابرداشت ها در روزهای هفته در بهار 1401 انجام گردیدند. از افراد خواسته شد تا در مسیرهای دلخواه خود بهطوریکه بازدید از همۀ فضاها را شامل شود، راه بروند. نتایج ارزیابیها، ادراک افراد از فضای شنیداری محدوده را بهصورت مثبت نشان داد. نتایج همچنین نشان داد که صدای مکالمه و قدم زدن افراد و صدای پرندگان مؤثرترین منابع صوتی در تبیین خوشایندی منظر صوتی محدوده هستند. همچنین مؤلفههای نقش انگیز صوتی شامل نشانههای صوتی از قبیل صدای مکالمه و قدم زدن افراد و صدای دوچرخه، ریتمهای صوتی شامل صدای اذان و فوارههای آب، اصوات پسزمینه شامل صدای مکالمه و قدم زدن افراد و صدای پرندگان، سیگنالهای صوتی شامل صدای اذان، صدای بازی کودکان و مکالمه افراد هستند. درمجموع، یافتهها نشان داد که ادراک افراد مهمترین رکن در خوشایندی منظر صوتی است.
طراحی شهری
محیا قوچانی؛ محمد تاجی
چکیده
حسینیهها و تکایای ایرانی، مظهر پیوند زمان، مکان و مردم است و به دلیل ویژگی فضای شهری بودن آنها، نهتنها در قیاس با مکانهای همعملکرد خویش در سایر کشورها هویتی متمایز داشته، بلکه به عنوان تنها فضاهای باز شهری با عملکرد مذهبی در فرهنگ شهرسازی مسلمانان منحصر به فرد هستند. با توجه به ویژگیهای فرهنگی کشورمان و به ویژه نقش ...
بیشتر
حسینیهها و تکایای ایرانی، مظهر پیوند زمان، مکان و مردم است و به دلیل ویژگی فضای شهری بودن آنها، نهتنها در قیاس با مکانهای همعملکرد خویش در سایر کشورها هویتی متمایز داشته، بلکه به عنوان تنها فضاهای باز شهری با عملکرد مذهبی در فرهنگ شهرسازی مسلمانان منحصر به فرد هستند. با توجه به ویژگیهای فرهنگی کشورمان و به ویژه نقش اسلام و باورهای دینی در هویت ملی و اجتماعی ایرانیان، بررسی چیستی و ویژگیهای کالبدی حسینیهها بدیهی مینماید. در مقاله حاضر، براساس روش تحقیق توصیفی_تحلیلی و با استفاده از الگوی مسیر حرکت انسان در خصوص این که فضاهای باز شهری چیست و فضاهای مذهبی مانند حسینیهها باید دارای چه مؤلفههایی باشند تا در زمره فضای باز شهری قرار گیرند، بررسی شده است. سپس با مطالعه ساختاری هفت نمونه از حسینیههای شهر نائین، به بررسی شاخصهای کالبدی حسینیهها و تطبیق این شاخصهها با عوامل تأثیرگذار بر شکلگیری بنا به عنوان فضای باز شهری و بررسی مسیر حرکت انسان در این حسینیهها با استفاده از الگوی جریان پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که ویژگی کلی دسترسی و ارتباط با گذرهای اطراف، داشتن ورودیهای متعدد، تعامل ایجاد شده بین مردم و وجود روح حیات شهری، عوامل مؤثر و تعیینکنندهای در احتساب فضاهای باز مذهبی مانند حسینیهها به عنوان فضای باز شهری هستند. بهگونهای که مسجد نوگاباد با شش ورودی، دارای بیشترین و حسینیه گودالو (سنگ) با دو ورودی، دارای کمترین آلترناتیو الگوی حرکتی هستند. با شناخت و بهکارگیری هرچه بیشتر اصول طراحی چنین فضاهایی از قبیل مکانیابی، انعطافپذیری در فرم و عملکرد و مفاهیم غنی نمادین، میتوان تداوم بیان کالبدی یک فرهنگ در محیط و هویتبخشی به شهر ایرانی کمک مؤثری نمود.
