معماری شهری
فرناز دیبازر؛ سحر طوفان؛ سیروس جمالی؛ نیما ولیزاده
چکیده
مکانهای سوم نمونهای موفق از مکانهای عمومی هستند که به دلیل ویژگیهای خاص خود نقش مهمی در کیفیت زندگی شهری دارند. تأمین محیطی با توانایی شکل دهی و تقویت تعاملات اجتماعی یکی از نقشهای مهم مکان سوم است. هر چه جامعه تعاملات اجتماعی بیشتر و مؤثرتری داشته باشد، سالمتر و پویاتر خواهد بود؛ بنابراین توجه به ایجاد و شکلدهی ...
بیشتر
مکانهای سوم نمونهای موفق از مکانهای عمومی هستند که به دلیل ویژگیهای خاص خود نقش مهمی در کیفیت زندگی شهری دارند. تأمین محیطی با توانایی شکل دهی و تقویت تعاملات اجتماعی یکی از نقشهای مهم مکان سوم است. هر چه جامعه تعاملات اجتماعی بیشتر و مؤثرتری داشته باشد، سالمتر و پویاتر خواهد بود؛ بنابراین توجه به ایجاد و شکلدهی اصولی مکانهای سوم که کافهها نمونه بارزی از آنها هستند، ضروری به نظر میرسد. نمونهها براساس نظرسنجی آنلاین انتخاب شدهاند. روش تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ شیوه، همبستگی است. شیوه جمعآوری اطلاعات مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و منابع آرشیوی است. هدف از این پژوهش بررسی هشت ویژگی عمومی بیان شده برای مکانهای سوم در نمونههای مطالعاتی و واکاوی تأثیر آنها بر تعاملات اجتماعی شکل گرفته در بستر مورد مطالعه است. ابتدا به کمک منابع آرشیوی، مشاهده و نقشهبرداری رفتاری مکان محور نمونهها مورد مطالعه قرار گرفت. سپس از مدل معادلات ساختاری و ابزار پرسشنامه طراحی شده در طیف لیکرت و براساس یافتههای پژوهش استفاده شده است. نتایج نشان میدهند، حریمها و فواصل در تعاملات اجتماعی تأثیرگذارند. ویژگیهای مکانهای سوم در کافههای مورد مطالعه وجود دارند و بر تعاملات اجتماعی اثرگذارند اما میزان ظهور آنها متفاوت است. چهار ویژگی گفتوگو به عنوان فعالیت اصلی، جو صمیمی، دسترسی و امکان سکونت و مشتری ثابت به ترتیب بیشترین تأثیر را در تعاملات اجتماعی دارند. سایر ویژگیها با اثرگذاری بر این چهار ویژگی به صورت غیرمستقیم در تعاملات اجتماعی شکل گرفته در کافههای مورد مطالعه نقش دارند.
مریم فراش خیابانی؛ پویان شهابیان
چکیده
در شهرهای امروز، اقدامات فراوانی در زمینه دستیابی به آرامش و شادی برای شهروندان با روشهای عجیب و پرهزینه انجام میشود اما توجه چندانی به مکانهای ساده که میتوانند با کمترین هزینه، نیازهای مغفول مانده شهروندان جامعه را تأمین کنند، نشدهاست. توجه به این فضاها، تأمل بر محفلی است که ارتباط مهمی با آزادی، رضایتمندی و آرامش ...
بیشتر
در شهرهای امروز، اقدامات فراوانی در زمینه دستیابی به آرامش و شادی برای شهروندان با روشهای عجیب و پرهزینه انجام میشود اما توجه چندانی به مکانهای ساده که میتوانند با کمترین هزینه، نیازهای مغفول مانده شهروندان جامعه را تأمین کنند، نشدهاست. توجه به این فضاها، تأمل بر محفلی است که ارتباط مهمی با آزادی، رضایتمندی و آرامش انسان دارد. پژوهش حاضر در تلاش است به معرفی یکی از پرطرفدارترین و تأثیرگذارترین این نوع فضاها بپردازد. در این راستا مرور مبانی پایه و فلسفی امری است ضروری برای شناخت ماهیت این فضاها. در ادامه در مقاله حاضر با توجه به سنت کیفی تحقیق، از رویکرد تفسیری و روش نمونه موردی استفاده شده است. ابزار این روش، مرور اسناد، تصاویر، یادداشتها و مشاهده است. نمونه مدنظر این پژوهش ذیل روش یاد شده،"کافه" است. در این فرایند مطالعات اسنادی پیرامون سه مفهوم پایه برای تعریف انواع کافهها ارائه شده و مدل مفهومی دگرفضاها استخراج و کاربست این مدل بر نمونه مدنظر (کافه) انجام شده است. برای این بررسی و شناسایی انواع این فضاها، 20 کافه در شهر کرج مورد مطالعه قرار گرفتهاند. در نتیجه این تحقیق، پنج دسته (مقوله اصلی) برای گونهبندی کافهها ارائه شده است که طبق آن تعدادی از کافههای مورد پژوهش به ویژه گروهی که گرایشات فرهنگی_هنری بیشتری دارند، با ویژگیهای بیان شده در مفاهیم پایه مدل دگرفضا شامل فضای سوم، مکان سوم و هتروتوپیا، قرابت نزدیک داشته است. بنابراین آموختن از این فضاها به برنامهریزان و طراحان شهری نشان میدهد، کافهها ظرفیت آن را دارند که ویژگیهایشان به عنوان مصادیق دگرفضا، در ابعاد گوناگون علوم شهری در تئوری و عمل مورد توجه و استفاده بهینه قرار گیرند.
