زیست پذیری شهری
علی مهدی
چکیده
اهمیت موضوع سلامت شهری باعث شده که امروزه مفهوم قلب شهری در بیش از 40 کشور دنیا با محوریت موضوع رفع نابرابری‌های محیطی بدل شود. از همین‌رو، برای بسیاری از دولت‌ها، آگااهی بخشی روزافزون در مورد تاثیرات محیطی بر سلامت انسان، به یکی از وظائف اصلی دولت‌ها در ارتباط با شهروندان و تببین رویکردهای جدید در مطالعات و برنامهریزی شهری گردیده ...
بیشتر
اهمیت موضوع سلامت شهری باعث شده که امروزه مفهوم قلب شهری در بیش از 40 کشور دنیا با محوریت موضوع رفع نابرابری‌های محیطی بدل شود. از همین‌رو، برای بسیاری از دولت‌ها، آگااهی بخشی روزافزون در مورد تاثیرات محیطی بر سلامت انسان، به یکی از وظائف اصلی دولت‌ها در ارتباط با شهروندان و تببین رویکردهای جدید در مطالعات و برنامهریزی شهری گردیده است. این مطالعه مبتنی بر اهمیت موضوع برنامهریزی و کیفیت محیطی و سلامت شهری، به بررسی این مهم در شهر قم پرداخته است. پژوهش حاضر که از نوع مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی است با روش توصیفی- تحلیل و پیمایشی و با بهره‌گیری از پویش محیطی گسترده توسط تیم اجرایی(عکسبرداری، فیش برداری، مصاحبه و تهیه گزارش‌های غیررسمی با شهروندان هر منطقه، مشاهدات میدانی و توزیع پرسشنامه)، به مرحله انجام رسیده و نتایج آن که با استفاده از نرم‌افراهایSpss16، ArcGIS تجزیه و تحلیل شده نشان میدهد که تحت تأثیر مسائل، مشکلات، کمبودها و ضعف شناخت و برنامه‌ریزی‌های مورد نیاز در حوزه ارتقاء و بهبود شاخص‌های کیفیت محیطی، کالبدی و بصری حال حاضر شهر قم، ابعاد مختلف سلامت شهری(سلامت اجتماعی، روانی و جسمانی)، شهروندان قم در درجات مختلف تأثیرات مستقیم و غیرمستقیمی را دریافت می‌نمایند که در این میان، بُعد روانی شهروندان شهر قم در اولویت بررسی و برنامهریزی برای آینده بایستی قرار گیرد . مقایسه میانگین زیرشاخص‌های سلامت شهری(روانی، جسمانی، اجتماعی) نشان میدهد که بالاترین میانگین (2.57) متعلق به زیرشاخص سلامت اجتماعی و پایین‌ترین میانگین (2.30) متعلق به زیرشاخص سلامت روانی است. در کل با توجه به میانگین-های بدست آمده هیچ کدام از ابعاد سلامت در شهر قم وضعیت مناسبی ندارند زیرا میانگین تمام زیرشاخص‌ها بسیار کمتر از حد متوسط(3) می‌باشد.
زیست پذیری شهری
زینب کیا؛ علی اکبر شمسی پور؛ قاسم عزیزی
چکیده
فضاهای شهری با ویژگیهای متفاوت از محیطهای طبیعی، نیازمند تجدید نظر در پهنه‌بندی‌های اقلیمی سنتی هستند تا شرایط اقلیمی در برنامهریزیها و مدیریت شهر، قابل استفاده باشد. شهر تهران با ویژگیهای طبیعی و الگوی توسعه شهری متفاوت، پاسخ‌های متفاوتی در برابر شرایط اقلیمی دارد. واحدهای همگن واکنش به اقلیم (HCR) طبقه‌بندی اقلیم ...
بیشتر
فضاهای شهری با ویژگیهای متفاوت از محیطهای طبیعی، نیازمند تجدید نظر در پهنه‌بندی‌های اقلیمی سنتی هستند تا شرایط اقلیمی در برنامهریزیها و مدیریت شهر، قابل استفاده باشد. شهر تهران با ویژگیهای طبیعی و الگوی توسعه شهری متفاوت، پاسخ‌های متفاوتی در برابر شرایط اقلیمی دارد. واحدهای همگن واکنش به اقلیم (HCR) طبقه‌بندی اقلیم شهری را بر اساس نقشههای تراکم ساختمانی و ژئومورفولوژی طبیعی زمین انجام میدهد. هدف آن تهیه نقشهای با مجموعهای از مناطق همگن با فضای شهری است و مزیت آن در ارائه دستورالعملهای اقلیمی برای برنامهریزی در طرحهای جامع شهری است. برای مطالعه از لایههای اطلاعات مکانی کاربری/پوشش اراضی، تراکم ساختمانی، شبکه هیدروگرافی، عناصر جوی، تراکم جمعیتی و توپوگرافی شهری استفاده گردید. نتیجه آن تهیه نقشه اقلیم شهری تهران در 17 واحد اقلیمی و بهدنبال آن ارائه هشت دستورالعمل اقلیمی برای برنامهریزی شهری است. ترکیب مورفولوژی زمین، سطوح ارتفاعی، شیب سطحی، بستر رودخانه‌ها با مشخصات فیزیکی و کالبدی شهری مهمترین مشخصه مدل HCR استفاده شده در پژوهش است. نتایج به دست آمده گویای واحد اقلیمی همگنی در نوار شمالی تهران در مجاورت کوهستان با مخروط‌افکنه‌ها، روددرهها، پوشش گیاهی غنی‌تر و رخنمون‌های سنگی است. در حالی که تکه‌تکه شدن زیستگاه‌ها، بافت ساختمانی فشرده، دشت رسوبی هموار مشخصه اصلی مناطق مرکزی شهر هستند. نوار میانی تهران با توالی تپه‌ها و دره‌ها از پارک جنگلی چیتگر در غرب تا تپه‌های گیشا، پردیسان، عباس‌آباد و لویزان واحد اقلیمی همگن میانی را تشکیل داده که فضاهای تنفسی شهر هستند. گسترش فیزیکی شهر در سمت ارتفاعات و به ویژه در مسیر روددرهها اغلب ظرفیت پویایی، تهویه طبیعی و گردش هوا را کاهش داده و از عوامل افزایش بار گرمای محیطی و شکلگیری جزیره گرمای شهری و تشدید آلودگی هوا در مناطق مرکزی شهر هستند.
زیست پذیری شهری
آرام خضرلو؛ اصغر عابدینی
چکیده
گسترش بی‌ضابطه شهرها و غلبه رویکردهای کیفی نسبت به استانداردهای کمی باعث طرح موضوعاتی مانند زیستپذیری شهری شده که در جهت ارتقای ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی توسعه پایدار گام بر می‌دارد. این پژوهش بر آن بوده تا با مطالعه تطبیقی، میزان زیستپذیری را در بافت قدیمی و جدید شهر ارومیه مورد واکاوی قرار دهد. نوع تحقیق ...
بیشتر
گسترش بی‌ضابطه شهرها و غلبه رویکردهای کیفی نسبت به استانداردهای کمی باعث طرح موضوعاتی مانند زیستپذیری شهری شده که در جهت ارتقای ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی توسعه پایدار گام بر می‌دارد. این پژوهش بر آن بوده تا با مطالعه تطبیقی، میزان زیستپذیری را در بافت قدیمی و جدید شهر ارومیه مورد واکاوی قرار دهد. نوع تحقیق حاضر کاربردی بوده و روش انجام کار توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات نیز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی صورت گرفته است. برای رسیدن به هدف تحقیق، تعداد 12 شاخص براساس موجود بودن اطلاعات انتخاب شده و در نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی لایههای اطلاعاتی برای آنها تشکیل شده است. برای محاسبه وزن شاخص‌ها از روش تصمیم‌گیری چند‌‌معیاره بهترین- بدترین استفاده شده و نتایج آن در نرم‌افزار گامز مورد تحلیل قرار گرفته است. سرانجام، وزن به دست آمده از روش بهترین- بدترین در شاخص‌های 12 گانه استاندارد ضرب شده و با‌هم ترکیب شده است. خروجی به دست آمده بیانگر آن بوده که به‌طور کلی میزان زیستپذیری در بافت قدیمی شهر ارومیه نسبت به بافت جدید شهر بیشتر بوده است. همچنین میزان زیستپذیری در بافت قدیم براساس شاخص‌های دسترسی به معابر اصلی، متوسط قیمت زمین، تراکم جمعیتی، دسترسی به کاربری ورزشی و تفریحی، دسترسی به کاربری درمانی، دسترسی به کاربری آموزشی و فرهنگی، دسترسی به کاربری تجاری، تعداد افراد با‌سواد و تعداد شاغلان نسبت به بافت جدید در وضعیت بهتری قرار داشته؛ از طرف دیگر میزان زیستپذیری براساس شاخص‌های کیفیت ابنیه، محدوده تحت پوشش فاضلاب و دسترسی به کاربری فضای سبز در بافت جدید نسبت به بافت قدیم وضعیت خوبی را دارا بوده است.
