روان شناسی محیطی
محمد حسن یزدانی؛ ابوالفضل عبدالهی فرد؛ شیوا ولایتی؛ سمیرا سعیدی زارنجی
چکیده
چکیده: در سه دهه اخیر هنر عمومی و ظهور آن در فضاهای شهری توجه بسیاری از متخصصان از جمله طراحان و برنامه‌ریزان شهری، معماران، روانشناسان، جامعه‌شناسان و سیاستمداران را به خود جلب کرده است. هرچند هنر عمومی به عنوان هنر تلفیق شده با فضای عمومی شهرها که در فضاهای سبز شهری، خیابان‌ها، ساختمان‌های عمومی و مجموعه‌های مسکونی قرار دارد، ...
بیشتر
چکیده: در سه دهه اخیر هنر عمومی و ظهور آن در فضاهای شهری توجه بسیاری از متخصصان از جمله طراحان و برنامه‌ریزان شهری، معماران، روانشناسان، جامعه‌شناسان و سیاستمداران را به خود جلب کرده است. هرچند هنر عمومی به عنوان هنر تلفیق شده با فضای عمومی شهرها که در فضاهای سبز شهری، خیابان‌ها، ساختمان‌های عمومی و مجموعه‌های مسکونی قرار دارد، مفهوم جدیدی نیست اما توجه به رویکرد تعاملی بودن و کنش متقابل این نوع هنر با مردم استفاده‌کننده از فضای شهری کمتر در نظر گرفته شده است. این پژوهش با هدف بررسی اثر انواع هنر عمومی در فضاهای شهری بر ارتقاء نشاط درک شده بانوان شهر اردبیل ارائه شده است. این تحقیق به لحاظ ماهیت موضوع از نوع بنیادی-توسعه‌ای و به لحاظ نتایج از نوع پژوهش‌های کاربردی است. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. داده‌های مورد نیاز در این بررسی از طریق روش‌های میدانی و کتابخانه‌ای گردآوری شده‌اند. جامعه آماری پژوهش بانوان(متخصص و غیرمتخصص هنر، معماری) در شهر اردبیل است. که به روش نمونهگیری تصادفی ساده صورت گرفته است. برای تحلیل داده‌ها از نرم افزارspss و آزمون آماری(t) تک نمونه‌ای استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که هنر انتزاعی، هنر تعاملی- ایستا و هنر ایستا(مجسمه و تندیس فرهنگی- محلی) بیشترین تاثیر را بر نشاط بانوان داشته و تمایل به ایجاد و گسترش چنین المان‌هایی در فضای شهر اردبیل بیشتر احساس می‌گردد. بر اساس نتایج پژوهش با تلفیق هنرعمومی در فضای شهر اردبیل می‌توان سرزندگی و کیفیت زندگی نیمی از قشر جامعه که بانوان می‌باشند را بهبود بخشید.
علیرضا کریمی؛ حسین دانش مهر
چکیده
پارکها یکی از مهمترین فضاهای شهر تهران به حساب میآیند. پارک جنگلی سرخهحصار به عنوان یکی از قدیمیترین و بزرگترین پارکهای جنگلی شهر تهران که در محل گرههای شلوغ شهری قرار گرفته، دارای کارکردهای منحصر به فردی است. استفاده مطلوب از این فضا زمانی صورت میگیرد که استفادهکنندگان در آن احساس امنیت نمایند. با توجه به گستردگی ...
بیشتر
پارکها یکی از مهمترین فضاهای شهر تهران به حساب میآیند. پارک جنگلی سرخهحصار به عنوان یکی از قدیمیترین و بزرگترین پارکهای جنگلی شهر تهران که در محل گرههای شلوغ شهری قرار گرفته، دارای کارکردهای منحصر به فردی است. استفاده مطلوب از این فضا زمانی صورت میگیرد که استفادهکنندگان در آن احساس امنیت نمایند. با توجه به گستردگی بالای پارک و پهنهبندی موجود در آن نمیتوان از یک ادراک واحد از امنیت در پارک سرخهحصار بحث نمود. بر همین اساس سئوال اصلی پژوهش این است که شهروندان مراجعهکننده به پهنههای مختلف پارک سرخهحصار چه ادراکی از ابعاد مختلف امنیت موجود در این پهنهها دارند و آیا این ادراک در پهنههای مختلف تفاوت معناداری با یکدیگر دارند. روش تحقیق مبتنی بر روش کمی با تکنیک پیمایش و ابزار پرسشنامه محقق ساخته است. در این پژوهش با توجه به قلمرو مکانی مورد مطالعه، علاوه بر نمونهگیری از مراجعهکنندگان به پارک، اقدام به نمونهگیری از فضا و زمان نیز شده است. یافتههای به دست آمده از 504 مراجعهکننده به پارک از طریق نرمافزارهای SPSS و GIS مورد تحلیل قرار گرفت. شش بُعد ادراک از امنیت در پنج پهنه پارک سرخهحصار دارای پایایی بوده و میزان ادراک امنیت مالی، حیثیتی، اموال عمومی و نظم عمومی در پهنههای پارک دارای تفاوت معناداری با یکدیگر هستند. ادراک کلی از امنیت مراجعهکنندگان به پارک از طریق تجمیع نمرات آنها در شش بُعد امنیت حاصل شد. یافتههای به دست آمده از ادراک کلی امنیت در پهنههای مختلف پارک سرخهحصار نشان میدهد که بالاترین و پایینترین میزان میانگین ادراک کلی از امنیت به ترتیب مربوط به پهنههای اقامت، انتظار، تفریح و پیادهروی و هنرهای محیطی است. تفاوت ادراک کلی از امنیت در پهنههای مختلف به لحاظ آماری معنادار است. استفاده از شهروندان به عنوان عوامل افزایش ادراک امنیت، افزایش تعداد پُستهای نگهبانی و گشتزنی نیروی انتظامی و شهرداری، استفاده از دوربین مداربسته، تقویت آنتندهی تلفنهمراه و تجهیز روشنایی معابر فرعی و احداث نورافکنهای خوشهای از جمله راهکارهای ارتقای ادراک امنیت در پهنههای مختلف پارک سرخهحصار است.
طراحی شهری
معصومه آیشم؛ مرتضی میرغلامی
دوره 5، شماره 19 ، مرداد 1395، ، صفحه 69-80
چکیده
امروزه مفهوم مکان و حس مکان یکی از مهمترین مسائل پیش روی شهرسازی معاصر است.درگذشته شهرها از توانایی بالایی در جهت برقراری تعامل بین انسان و فضا برخوردار بودند. اما امروزه در غالب شهرها فضاهایی ایجاد می شوند که فاقد هویت و معنا بوده و صرفا تقلیدی از سایر نمونه هاست.تکرار الگوهای بی هویت و غربی در فضاهای شهری موجب به حاشیه رانده شدن اصول ...
بیشتر
امروزه مفهوم مکان و حس مکان یکی از مهمترین مسائل پیش روی شهرسازی معاصر است.درگذشته شهرها از توانایی بالایی در جهت برقراری تعامل بین انسان و فضا برخوردار بودند. اما امروزه در غالب شهرها فضاهایی ایجاد می شوند که فاقد هویت و معنا بوده و صرفا تقلیدی از سایر نمونه هاست.تکرار الگوهای بی هویت و غربی در فضاهای شهری موجب به حاشیه رانده شدن اصول مکان سازی و هویت گردیده است.در این پژوهش سعی شده با مطالعه مبانی مکان و حس مکان، به بررسی این موضوع پرداخته شود که آیا یک محور واحد شهری در خرد فضاهای داخلی نظیر سکانس، نیز ارائه یکپارچه ای از مفهوم حس مکان دارد؟ در همین راستا به ارائه مدلی برای بررسی فضاهای شهری از این منظر پرداخته شده است. سپس با توجه به مدل ارائه شده، سکانس های مختلفی از یک خیابان-خیابان امام خمینی(ره) شهر ارومیه-به عنوان نمونه موردی مورد بررسی قرار گرفته است.براساس یافته های تحقیق سکانس های محور امام خمینی در آفرینش مفهوم مکان برای مردم یکسان عمل نکرده و کاربران نسبت به بخش های مختلف این خیابان حس های مختلفی را ابراز نموده اند. روش این پژوهش توصیفی–تحلیلی و مورد پژوهی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای،اسنادی ومیدانی(مشاهده،پرسشنامه و مصاحبه)می باشد. نتایج حاصل از مطالعات، صحت فرضیه فوق را به اثبات می رساند که محور امام خمینی در شهر ارومیه در پیاده سازی مفهوم مکان به صورت یکپارچه عمل نکرده است.
طراحی شهری
آذین حاجی احمدی همدانی؛ حمید ماجدی؛ لعلا جهانشاهلو
دوره 4، شماره 14 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 47-60
چکیده
خلق فضای شهری مناسب برای تمامی گروه های اجتماعی، از طریق شناخت نیازهای کیفی و فضایی در شهر، باید به گونه ایی باشد که در جهت ارتقا کیفیت محیطی و ایجاد بستری مناسب برای زندگی فعال شهری عمل کند. وجود جنسیت، خواه ناخواه تفاوت هایی را ایجاد می کند، این تفاوت در نیازها، فعالیت ها و متعاقب آن در رفتار ها نمود پیدا می کند و هر رفتار به کالبد ...
بیشتر
خلق فضای شهری مناسب برای تمامی گروه های اجتماعی، از طریق شناخت نیازهای کیفی و فضایی در شهر، باید به گونه ایی باشد که در جهت ارتقا کیفیت محیطی و ایجاد بستری مناسب برای زندگی فعال شهری عمل کند. وجود جنسیت، خواه ناخواه تفاوت هایی را ایجاد می کند، این تفاوت در نیازها، فعالیت ها و متعاقب آن در رفتار ها نمود پیدا می کند و هر رفتار به کالبد مناسب خود محتاج است. لذا ایجاد فضاهای شهری مناسب و پاسخگو به نیازهای زنان و روابط بین محیط و فعالیت های آنها، در فضای شهری را تحت تأثیر قرار می دهد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی معیارهای تأثیر گذار بر میزان فعالیت زنان در فضای شهری است. روند کار با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی شامل بررسی مبانی و تجارب مرتبط، مفهوم سازی، استخراج معیارها و اعمال آنها در قالب پرسشنامه( طیف لیکرت)، تعیین حجم نمونه و سنجش آماری در محدوده ای به عنوان محله پونک(20 متری گلستان) و در نهایت ارائه راهکارهای پیشنهادی در طرح های شهری می باشد. این محله که در غرب شهر تهران قرار گرفته، دارای شاکنین با قشر متوسط جامعه می باشد و محله ای است که شرایط ویژه ای نظیر فقر و نابسامانی و یا رفاه و تجمل ( به زبان دیگر در پایین شهر و یا بالا شهر) قرار نگرفته است. بر همین پایه پژوهش در این گونه محلات می تواند به نوعی برای مناسب سازی فضاهای شهری با هدف افزایش میزان فعالیت زنان در شهر برای اکثر محلات مشابه در شهر تهران صادق و جاری باشد. انتخاب جامعه آماری، از بانوان بالای 18 سال، به روش نمونه گیری تصادفی از 90 نفر پرسش شونده در محله پونک (20 متری گلستان) صورت گرفته است. در این پژوهش معیارهای مستخرج از مطالعات شامل شرایط کالبدی، امنیت و ایمنی، زمان فعالیت، مکان فعالیت، دسترسی و معاشرت پذیری فضا مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که با افزایش ایمنی و امنیت، زمان فعالیت و معاشرت پذیری در فضاهای شهری، میزان فعالیت زنان نیز افزایش می یابد.
طراحی شهری
ابوالفضل کربلایی حسینی غیاثوند؛ جمال الدین سهیلی
دوره 3، شماره 9 ، بهمن 1392، ، صفحه 59-68
چکیده
امروزه با توسعه روز‌افزون، شهرهای کوچک و بزرگ فاقد فضاهای شهری مطلوب می‌باشند. سازگاری این فضاها با نیاز ساکنان، در کانون توجه کارشناسان قرار گرفته است. فضاهای شهری در برآورده ساختن نیازهای اجتماعی و فردی کودکان و نوجوانان شهر، نقش منحصر به فردی دارند.این فضاها بخش عمده‌ای از زمان و محیط زندگی روزمره ساکنان از جمله کودکان ...
بیشتر
امروزه با توسعه روز‌افزون، شهرهای کوچک و بزرگ فاقد فضاهای شهری مطلوب می‌باشند. سازگاری این فضاها با نیاز ساکنان، در کانون توجه کارشناسان قرار گرفته است. فضاهای شهری در برآورده ساختن نیازهای اجتماعی و فردی کودکان و نوجوانان شهر، نقش منحصر به فردی دارند.این فضاها بخش عمده‌ای از زمان و محیط زندگی روزمره ساکنان از جمله کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص می‌دهند و از دیدگاه مهندسی علوم انسانی، ارتقای کیفیت این فضاها می‌تواند در سلامت و رشد قوای جسمی، تقویت تعاملات اجتماعی و همبستگی‌های گروهی و پرورش خلاقیت در کودکان و نوجوانان مؤثر باشد. این نوشتار می‌کوشد تا مبانی، ویژگی‌ها و فضاهای مورد نیاز برای ایجاد یک شهر دوست داشتنی از دیدگاه کودکان را بررسی کند. روش مورد استفاده در این مقاله، روش توصیفی_ تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای،اسنادی و بررسی‌های میدانی می‌باشد و جنبه کاربردی دارد. در این مقاله سعی شده از روش‌های مشارکتی مانند پرسشنامه، نقاشی،انشا و مصاحبه با 130 کودک قزوینی در مورد شهر و فضاهای شهری و همچنین فعالیت‌هایشان استفاده شود. در این راستا در گام نخست اطلاعات جامعی راجع به مکان‌های مورد علاقه و مکان‌هایی که کمتر مورد علاقه کودکان است، جمع‌آوری شد. در گام دوم به بررسی فعالیت‌های مورد علاقه کودکان پرداخته و در مرحله بعدی ویژگی‌های یک شهر دوست داشتنی از نگاه کودکان مورد بررسی قرار گرفته و در پایان برخی پیشنهادها برای رسیدن به ایده‌های کودکان بیان می‌شود.
