.

قابل توجه نویسندگان و پژوهشگران گرامی

مقالات ذیل پس از طی فرایند داوری، جهت انتشار در نشریه پذیرفته شده اند که حسب زمان پذیرش نهایی، قوانین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سیاست های نشریه و سایر ملاحظات در شمارگان آتی منتشر خواهد شد و هیچ ترتیبی برای انتشار آنها در این بخش لحاظ نشده است.

.
طراحی شهری
نقش الگوهای شکلی و اجتماعی در ساماندهی فضاهای باز مجموعه های مسکونی (قیاس تجارب شهرسازی قرن بیستم و نمونه های ایرانی)

فرهنگ مظفر؛ علی اسدپور

دوره 1، شماره 3 ، شهریور 1391، ، صفحه 3-12

چکیده
  پژوهش حاضر به شناسایی الگوهای اجتماعی و شکلی در برنامه‌ریزی فضاهای باز مسکونی در نظریه‌ها و پروژه‌های شاخص شهرسازی قرن بیستم و قیاس آن با الگوهای بومی و معاصر کشور می‌پردازد. روش تحقیق مورد استفاده در این نوشتار تفسیری– تاریخی با رویکردی استنتاجی است. از نمونه‌های موردی نیز در تحلیل و ارائه مصادیق گونه‌شناسی استفاده شده است. ...  بیشتر

اسکان غیر رسمی
دستیابی به توسعه پایدار محلی از طریق ظرفیت اجتماعی ساکنین و فعالان اقتصادی محله غیررسمی مطالعه موردی : محله شمیران نو
دوره 1، شماره 4 ، آبان 1391، ، صفحه 3-12

چکیده
  این مقاله با پذیرش ساکنین محلات غیررسمی به عنوان شهروندان صاحب حق شهری و با انتخاب راه کارهای مداخله در ظرفیت های اجتماعی به جای بازسازی محیطی نگارش شده است. هدف مقاله معرفی سازه ظرفیت‌اجتماعی و ارتباط آن با توسعه‌پایدار‌محلی به تفکیک گروه‌های اجتماعی ساکنین و فعالان اقتصادی است. بررسی نتایج به تفکیک دو گروه مذکور، امکان شناسایی ...  بیشتر

طراحی شهری
بررسی تاثیر طرح های توسعه شهری معاصر بر ساختار فضایی هسته تاریخی شمال شهر اصفهان
دوره 2، شماره 5 ، اسفند 1391، ، صفحه 3-12

چکیده
  یکی از مشکلات اساسی در مناطق تاریخی شهرهای ایران عدم انطباق با طرح های توسعه شهری معاصر می باشد. این مشکل در هسته تاریخی شمال شهر اصفهان به دلیل عدم شناخت ساختار و شکل شهر منجر به حذف تدریجی ساختار قدیمی شهر و تحمیل ساختار شبکه ای جدید در پی احداث خیابان های صلیبی شده است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر طرح های توسعه شهری معاصر بر ساختار ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
ارزیابی تعامل میان فرد و محیط زندگی در محلات جدید با استفاده از سنجش کیفیت عینی و ذهنی مطالعه موردی: شهرک نفت تهران

هاشم داداش پور؛ صالح روشنی

دوره 2، شماره 6 ، خرداد 1392، ، صفحه 3-16

چکیده
  رشد بی‌سابقه شهرنشینی در دهه‌های اخیر موجب شده تا محله های بی‌شماری در اطراف هسته اصلی شهر تهران بر اساس الگوهای منظم شکل بگیرند. یکی از موضوعات مورد توجه و نگران کننده در این محله ها، مسئله عدم تطابق میان محیط‌های جدید ساخته شده و انسان به عنوان استفاده کننده از این محیط‌هاست. هدف اصلی این مقاله، ارزیابی کیفیت ادراکی محیط بر ...  بیشتر

طراحی شهری
فرآیند بازآفرینی منظر میادین شهر تهران با هدف ارتقای تعاملات اجتماعی شهروندان

محسن فیضی؛ علی اسدپور

دوره 2، شماره 7 ، مرداد 1392، ، صفحه 3-14

چکیده
  مهاجرت، تفاوت، جابجایی دائمی و رشد سریع جمعیت در تهران مانع از شکل‌گیری روابط اجتماعی در محلات آن شده است. این در حالی است که کنش‌های متقابل اجتماعی می‌توانند به عنوان یکی از مؤلفه‌های سازنده سرمایه اجتماعی شهر، نقش مهمی در بازآفرینی شهری به مثابه رویکردی مداخله‌گر در مرمت شهری تلقی گردند. موضوع بازآفرینی شهری با توجه به ماهیت ...  بیشتر

طراحی شهری
بازآفرینی مفهوم محله در شهرهای ایرانی- اسلامی برپایه اصول نوشهرگرایی

غلامرضا لطیفی؛ ندا صفری چابک

دوره 2، شماره 8 ، آذر 1392، ، صفحه 3-12

چکیده
  درشهرهای سنتی، نواحی مسکونی به محله های مختلف تقسیم می شدند و افراد با علایق مشابه در محله های خود برای تأمین راحتی، حمایت و امنیت بیشتر گرد هم می آمدند. دردوران معاصر، با رواج یافتن اقدامات شهرسازی جدید، محلات تازه تاسیس شهری با بی توجهی به ماهیت محلات سنتی و تسلط ماشین بر انسان مفهومی کاملا غریب و بی معنا پیدا کرده اند و تنها در حد ...  بیشتر

طراحی شهری
ساماندهی نظام حرکتی در بافت محله‌های شهری از طریق تحلیل اصل اتصال‌پذیری در نهضت نوشهرسازی و با بهره‌گیری از روش چیدمان فضا (مطالعه موردی؛ بافت مرکزی شهر کاشمر)

سهند لطفی؛ هدی بختیاری

دوره 3، شماره 9 ، بهمن 1392، ، صفحه 3-16

چکیده
  مراکز شهری دارای بالاترین تعاملات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی می‌باشند. به مرور زمان با گسترش بی‌رویه شهرها و رشد روز‌افزون استفاده از اتومبیل، معضلات ترافیکی در مراکز شهری قدیمی پدیدار شد. در همین راستا جنبش نوشهرسازی به منظور رفع مشکل ناشی از فرسودگی و زوال مراکز شهری و گسترش افقی شهرها به وجود آمد. بر‌اساس اصول نوشهرسازی، ...  بیشتر

راهبردهای پایداری کالبدی _ اجتماعی در محلات تاریخی (مطالعه‌ موردی محله‌ عودلاجان تهران)

حسین کلانتری خلیل آباد؛ نجلا درخشانی

دوره 3، شماره 10 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 3-14

چکیده
  بافت تاریخی و با ارزش محله‌ عودلاجان به دلیل فرسودگی مفرط در کالبد و ساختار و کمبود تأسیسات و تجهیزات زیرساختی و امکانات رفاهی در پاسخ‌گویی به نیازهای امروزی شهروندان ضعیف عمل می‌کند. به همین دلیل جمعیت بومی ساکن در این بافت‌ کم‌کم به محلات دیگر شهر که دارای رفاه بیشتری می‌باشند، مهاجرت می‌کنند و مهاجران جدید که اغلب از اقشار ...  بیشتر

طراحی شهری
ارزیابی تأثیر مؤلفه‌های کیفیت محیطی بر الگوهای رفتاری در پارکهای شهری (نمونه‌ موردی: پارک مردم همدان)

امین لطیفی؛ حسن سجادزاده

دوره 3، شماره 11 ، مرداد 1393، ، صفحه 3-18

چکیده
  پارک‌های شهری به عنوان بخشی از فضاهای عمومی در شهرها، نقش مهمی در رفع نیازهای انسانی ایفا می‌کنند. بسیاری از نظریه‌پردازان شهری پارک‌های شهری را به عنوان یکی از اجزای اصلی یک سیستم شهری می‌دانند، زیرا در کنار نقش کارکردی خود باعث افزایش اجتماع‌پذیری در فضاهای شهری می‌شوند. بنابراین به منظور پویایی بیشتر این فضاها و برای برآورده ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
امکان‌سنجی اجرای روش انتقال حق توسعه جهت تامین زمین خدمات شهری در شهر شیراز

حمیدرضا فارسی فراشبندی؛ سیدرضا آزاده؛ مجتبی ملکیان بهابادی

دوره 6، شماره 22 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 3-14

چکیده
  امروزه نحوه توزیع خدمات شهری یکی از ضروریات مهم زندگی شهری به حساب می­آید. این در حالی است که استفاده از روش­های سنتی تأمین زمین خدمات شهری، زمینه تخریب اراضی کشاورزی را در پی داشته است. بنابراین این مسئله راهی جز روی آوردن به روش­های نوین را پیشِ رویِ برنامه­ریزان و مدیران شهری باقی نمی­گذارد؛ که از جمله این روش­ها می­توان ...  بیشتر

محیط زیست شهری
مطالعه کیفی عوامل مؤثر بر تخریب باغ ها در شهر تهران با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد

سعید رفیع پور؛ هاشم داداش پور؛ علی اکبر تقوایی

دوره 6، شماره 23 ، مرداد 1396، ، صفحه 3-16

چکیده
  این نوشتار که از نظر هستی ­شناسی بر موضع پارادایم تفسیرگرایی اجتماعی تکیه دارد، درصدد تبیین فرایند و عناصر تشکیل دهنده تخریب باغ­ ها در شهر تهران با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد است. بررسی­ها نشان می­دهد طی سه دهه گذشته، علی­رغم وجود قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها که بر حسب وظایف و اختیارات از طرف هر یک از ...  بیشتر

شهر اسلامی-ایرانی
تحلیلی فقهی بر نامطلوب بودن توسعه عمودی بناهای مسکونی در شهر اسلامی

محمدمنان رئیسی

دوره 6، شماره 24 ، آبان 1396، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.22034/urbs.2017.55752

چکیده
  این پژوهش به دنبال ژرفکاوی الگوی توسعه عمودی در ابنیه مسکونی از منظر فقه شیعی است و مسئله ای که محور این پژوهش را تشکیل می دهد عبارت است از «مطلوبیت یا عدم مطلوبیتِ فقهیِ توسعه عمودی در ابنیه مسکونی و تبیین علل آن». برای ژرفکاوی این مسئله از روشی ترکیبی در این پژوهش استفاده شده است؛ به نحوی که در مقام گردآوری داده ها از روش اسنادی ...  بیشتر

طراحی شهری
مطالعه تطبیقی مراکز محله ای شهر یزد بر مبنای شاخص های مرکز محله ایده آل با رویکرد تحلیلی FMEA (مطالعه موردی: مرکز محله "یعقوبی" در بافت تاریخی و "پشت سیلو" در بافت جدید شهر یزد)

میترا بیضائی؛ امین شکیبا؛ محمدرضا نقصان محمدی

دوره 7، شماره 25 ، اسفند 1396، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.34785/J011.2018.020

چکیده
   تحولات ایجاد شده در دهه­های اخیر و نیز عدم توجه به ویژگی­های یک مرکز محله مطلوب و کارآمد در هر بستری و مطابق با نظرات و خواسته­های استفاده­کنندگان از این فضاها موجب بروز مشکلاتی از جنبه­های مختلف در مراکز محله­ای شده است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی مسائل و مشکلات پیرامون دو مرکز محله یعقوبی در بافت تاریخی و مرکز محله ...  بیشتر

معماری شهری
ارزیابی تاثیر مقیاس مکان بر شدت دلبستگی به سه مقیاس خانه، محله و شهر بر پایه دو متغیر سن و جنسیت (نمونه موردی: شهرهای تهران و ساری)

علی اکبر حیدری؛ پریا تیموری؛ سلمان مرادیان

دوره 7، شماره 26 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.34785/J011.2018.028

چکیده
  دلبستگی به مکان، رابطه عاطفی مثبت میان فرد و مکان است که در شرایط مختلف نسبت به مکان­های مختلف شکل می­گیرد. افراد ممکن است نسبت به خانه­، محله و یا شهری که در آن ساکن هستند، سطوح مختلفی از دلبستگی را داشته باشند. عواملی چون ویژگی­های ساختاری محیط، جو اجتماعی حاکم بر آن و احساسات و خاطرات یک فرد در آن محیط، از جمله عواملی هستند ...  بیشتر

معماری شهری
ارزیابی مراکز شهری مبتنی بر رویکرد پاسخ‌دهی محیطی (نمونه موردی: منطقه مرکزی شهر گنبدکاووس)

مینو قره‌بگلو؛ احد نژاد ابراهیمی؛ ملیحه جاویدمهر

دوره 7، شماره 27 ، مرداد 1397، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.34785/J011.2018.004

چکیده
  بخش مرکزی شهر به عنوان یکی از اجزای اصلی شهر، همواره در طول تاریخ حائز اهمیت بوده‌است. اقشار مختلف مردم با اهداف مختلف، نیاز به حضور و تردد در مراکز شهرها را دارند. این درحالی است که فضاهای شهری برای شکل‌گیری بسیاری از خاطرات اجتماعی و برقراری تعاملات نیز می‌توانند کمک‌کننده باشند. طراحی محیط شهری به‌عنوان بستر مناسب برای حضور گسترده ...  بیشتر

طراحی شهری
معیارهای موثر بر شکل گیری تصویر ذهنی زنان از فضای شهری مطلوب (مطالعه موردی: شهر تهران)

آذین حاجی احمدی همدانی؛ حمید ماجدی؛ لعلا جهانشاهلو

دوره 7، شماره 28 ، آبان 1397، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.34785/J011.2018.012

چکیده
  رابطه فرد_محیط در سطوح فردی مرتبط با احساس، ادراک، ارزش­ها و تجربیات ذهنی و...  و در سطوح اجتماعی مانند گروه­های مختلف اجتماع و یا گروه­هایی که به لحاظ سن وجنس مشابهند، شکل گرفته است؛  بنابراین ویژگی­های هر گروه و قشر باید در هر سطح مورد بررسی قرار گیرد. از طرفی جنسیت مانند عواملی همچون محل سکونت، سن، شرایط اجتماعی_اقتصادی، ...  بیشتر

طراحی شهری
بازشناسی عوامل موثر بر شادی در فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: محدوده پیاده‌راه مرکز تاریخی تهران)

سحر سماواتی؛ احسان رنجبر

دوره 8، شماره 29 ، بهمن 1397، ، صفحه 3-18

https://doi.org/10.34785/J011.2019.828

چکیده
  در دهه اخیر موضوع شادی مورد توجه متخصصان شهری قرار گرفته و شهرهایی همچون کپنهاگ و بوگوتا مبتنی بر تجارب خود در حال تولید ادبیات این حوزه هستند. کیفیت شهر و فضاهای شهری عاملی مؤثر بر شادی بوده و میزان شادی در فضاهای شهری نیز می‌تواند نمودی از کیفیت فضاها باشد. ازاین‌ رو می‌توان شادی را همچون سرزندگی، کیفیتی پایه در فضاهای شهری دانست. نگاه ...  بیشتر

پایداری شهری
تبیین فرایند تحقق منظر پایدار در شهر معاصر با بهره‌گیری از نظریه شهرسازی منظر

مژده عرفانی؛ سید حسین بحرینی؛ منوچهر طبیبیان

دوره 8، شماره 30 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.34785/J011.2019.820

چکیده
  در دهه‌های اخیر نگرش‌های متعددی در رابطه با شکل‌گیری «منظر پایدار» در شهرها مطرح و پژوهش‌های گوناگونی در این زمینه انجام شده است. اما آنچه تاکنون قابل تشخیص است، عدم توجه به منظر و رویکرد کل­نگر آن در حوزه شهرسازی به‌عنوان «رکن اساسی طراحی شهری» است. بر این مبنا تفکر «شهرسازی منظر» با درک منظر به‌مثابه یک پایگاه ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تحلیل زیست پذیری در محله های بخش مرکزی شهر بروجررد

طاهر پریزادی؛ مهدی مرادی؛ معصومه ساکی

دوره 8، شماره 31 ، مرداد 1398، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.34785/J011.2019.827

چکیده
  شهرهای امروزی به اصلی‌ترین مکان برای کار و زندگی انسان‌ها تبدیل شده‌اند؛ از این رو با چالش‌های بسیاری در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی و مدیریتی مواجه هستند. تداوم این روند، کاهش کیفیت زندگی و به دنبال آن کاهش زیست‌پذیری شهرها را در پی خواهد داشت. این پژوهش بر آن است تا میزان زیست‌پذیری بخش مرکزی شهر بروجرد را مورد بررسی ...  بیشتر

طراحی شهری
کارکرد معماری حسینیه‌ها به عنوان فضای باز شهری با استفاده از الگوی مسیر حرکت (نمونه موردی: حسینیه‌های شهر نائین)

محیا قوچانی؛ محمد تاجی

دوره 8، شماره 32 ، آبان 1398، ، صفحه 3-18

https://doi.org/10.34785/J011.2019.899

چکیده
  حسینیه­ها و تکایای ایرانی، مظهر پیوند زمان، مکان و مردم است و به دلیل ویژگی فضای شهری بودن آنها، نه­تنها در قیاس با مکان­های هم­­عملکرد خویش در سایر کشورها هویتی متمایز داشته، بلکه به عنوان تنها فضاهای باز شهری با عملکرد مذهبی در فرهنگ شهرسازی مسلمانان منحصر به فرد هستند. با توجه به ویژگی­های فرهنگی کشورمان و به ویژه نقش ...  بیشتر

طراحی شهری
از بازبینی فرایند تا تحقق محصول در طراحی شهری به سوی رویکرد تدریجی فرایند طراحی شهری

فرشاد نوریان؛ بهناز امین زاده؛ مازیار عبایی

دوره 10، شماره 40 ، آبان 1400، ، صفحه 3-14

https://doi.org/10.34785/J011.2021.464

چکیده
  در این مقاله فرایند طراحی شهری به عنوان اصلی‌ترین مؤلفه‌ی چنته دانش طراحی شهری مورد بررسی قرار گرفته و مناسبت این فرایند با تحقق پروژه‌ها به لحاظ نظری تحلیل شده است. به این منظور فرایند طراحی شهری در بستر نظری رشته طراحی شهری به عنوان یک رشته‌ی آکادمیک مستقل تحلیل شده و مشکلات تحقق‌پذیری پروژه‌ها در قالب رابطه سه گانه تئوری، حرفه ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
به کارگیری روش نظریه مبنایی برساخت‌گرا در پژوهش‌های برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای

پویا جودی

دوره 9، شماره 34 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.34785/J011.2021.174

چکیده
  چارچوب فرایند پژوهش برنامه­ریزی برای به کارگیری روش نظریه مبنایی برساخت­گرا، پیوستار عناصر هستی­شناسی، معرفت­شناسی، روش­شناسی و روش را چگونه تعریف می­کند؟ این مقاله با هدف تمهید پایه­ منطقی برای کاربرد روش نظریه مبنایی برساخت­گرا در مطالعات برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای به نگارش درآمده است. نظریه مبنایی با قرار ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تعیین اندازه‌ بهینه‌ شهرهای دارای پراکنده رویی با رویکرد حفظ توسعه موجود، مطالعه موردی: شهر ساحلی دیلم

سید میثم رضایی؛ سید حمیدرضا طبیبی

دوره 9، شماره 35 ، مرداد 1399، ، صفحه 3-18

https://doi.org/10.34785/J011.2021.936

چکیده
  طی سالیان اخیر رشد سریع شهرنشینی در مناطق ساحلی و بروز فعالیت­های متعارض در آن، فشارهای زیست محیطی گزافی را متوجه این اکوسیستم حساس کرده است. از جمله این شهرها، شهر ساحلی بندر دیلم واقع در استان بوشهر بوده که به گواه آمارهای رسمی، طی سال­های 1335 تا 1395 رشد هفت برابری جمعیت را تجربه نموده است. این پژوهش که از لحاظ هدف پژوهشی کاربردی ...  بیشتر

حمل و نقل شهری
بررسی حمل‌و‌نقل عمومی و ارزیابی خطوط اتوبوس تندرو کلانشهر اصفهان مطابق با استاندارد 2016 BRT

مهدی اله دادی؛ علی شماعی؛ فرزانه ساسان پور

دوره 9، شماره 33 ، بهمن 1398، ، صفحه 3-14

https://doi.org/10.34785/J011.2019.937

چکیده
  امروزه به کارگیری و توسعه سیستم‌های حمل­ و­نقل عمومی راهکاری مناسب برای کاهش ترافیک شهری محسوب می‌گردد. اما انتخاب سیستم باید متناسب با ویژگی‌های شهر و البته قابل رقابت با وسایل نقلیه شخصی باشد تا بتواند مطلوبیت کافی را برای استفاده­کنندگان به ارمغان آورد. در این مطالعه مشکلات موجود در سیستم حمل‌و‌نقل اتوبوس شهری از دیدگاه ...  بیشتر

طراحی شهری
ابزارهای مسیریابی گردشگران با میزان آشنایی متفاوت با محیط

تکتم حنایی؛ ساناز سعیدی مفرد؛ شیما عابدی

دوره 9، شماره 36 ، آبان 1399، ، صفحه 3-12

https://doi.org/10.34785/J011.2021.636

چکیده
  مسیریابی فعالیتی آگاهانه است که با به‌ کارگیری ابزارها و علائم انجام می‌شود. گردشگران با توجه به میزان آشنایی متفاوت با محیط از ابزارها و علائم راهنمای مختلف در انتخاب مسیر استفاده می‌کنند. شناخت متفاوت از محیط باعث تفاوت در شکل‌گیری نقشه‌های شناختی در ذهن گردشگران می‌شود. آشنایی با محیط و داشتن تجربه در فضاهای شهری در مسیریابی ...  بیشتر