برنامه ریزی شهری
مژگان ثابت تیموری؛ ساجده باغبان خیابانی؛ علی علیزاده زوارم
چکیده
شهر شاندیز در استان خراسان رضوی به دلیل برخورداری از جاذبه‌های مختلف گردشگری یکی از مهمترین مقاصد گردشگری این استان به شمار می‌آید. در کنار پیامدهای مثبت توسعه گردشگری در این شهر مانند بهبود ارائه خدمات و امکانات مختلف، مواردی نظیر تخریب اراضی کشاورزی نیز از آثار و پیامدهای منفی آن محسوب می‌شوند. مدیریت مناسب در چنین وضعیتی نیازمند ...
بیشتر
شهر شاندیز در استان خراسان رضوی به دلیل برخورداری از جاذبه‌های مختلف گردشگری یکی از مهمترین مقاصد گردشگری این استان به شمار می‌آید. در کنار پیامدهای مثبت توسعه گردشگری در این شهر مانند بهبود ارائه خدمات و امکانات مختلف، مواردی نظیر تخریب اراضی کشاورزی نیز از آثار و پیامدهای منفی آن محسوب می‌شوند. مدیریت مناسب در چنین وضعیتی نیازمند برخورداری از یک تفکر جامع سیستمی است. در این راستا، مطالعه حاضر با بهرهگیری از رویکرد آیندهپژوهی مبتنی بر روش سناریونگاری، به تحلیل سیستمی اثرات مختلف کالبدی و عملکردی توسعه این شهر گردشگری پرداختهاست. در فرآیند اجرایی پژوهش و براساس مطالعات پیشین، ابتدا فهرستی از پیشرانهای سیستمی شناسایی شد و در ادامه، پیشرانهای کلیدی با استفاده از روش دلفی مبتنی بر نظر خبرگان انتخاب شدند. پس از تعریف حالتهای محتمل آینده برای هر یک از پیشرانهای کلیدی و ارزیابی آنها براساس تحلیل اثرات متقابل مبتنی بر پرسشنامه امتیازدهی مربوطه، به شناسایی و تحلیل سناریوها در محیط برنامه نرمافزاری SCENARIO WIZARD پرداختهشد. براساس یافته‌های پژوهش، یک سناریوی مطلوب و دو سناریوی فاجعه از میان 39 هزار و 366 سناریو شناسایی گردید. براین اساس، عدم تحقق سناریوی نخست که مطلوبترین آینده پیشروی شهر است، تحقق سناریوهای فاجعه را به دنبال خواهدداشت. تحلیل سناریوهای پیشروی پژوهش نشانمیدهد که تقویت ویژگیهای سنتی شهر در کنار حفظ پیوند بین بافت شهری جدید و قدیم، از مهمترین و مؤثرترین عوامل رسیدن به آینده مطلوب شهر به شمار میرود و در مقابل، تخریب بافت سنتی و تخریب اراضی کشاورزی، تحقق آینده فاجعه را در افق سال 1408 برای این شهر تسریع میکند.
برنامه ریزی شهری
سروش خلیلی؛ جمیله توکلی نیا؛ نغمه مبرقعی دینان؛ حمید سلطانی نژاد
چکیده
در چند دهه اخیر تغییرات فضایی ناشی از گسترش کاربری‌های تجاری در شهرها، نقش برنامه‌ریزی فضایی را دو چندان کرده است. اگر مراکز بزرگ خرید در مکانهای مناسب شهر مکانیابی و احداث نشوند، مشکلات متعدد محیطزیستی را ایجاد خواهند کرد. ارگ تجاری تجریش یکی از مجتمعهای تجاری شهر تهران است که در محیطی جغرافیایی به نام باغ گیاهی احداث ...
بیشتر
در چند دهه اخیر تغییرات فضایی ناشی از گسترش کاربری‌های تجاری در شهرها، نقش برنامه‌ریزی فضایی را دو چندان کرده است. اگر مراکز بزرگ خرید در مکانهای مناسب شهر مکانیابی و احداث نشوند، مشکلات متعدد محیطزیستی را ایجاد خواهند کرد. ارگ تجاری تجریش یکی از مجتمعهای تجاری شهر تهران است که در محیطی جغرافیایی به نام باغ گیاهی احداث گردیده است. احداث این مجتمع با قطع درختان تنومند و قدیمی باغ همراه بوده است. در مقاله پیش رو هدف ارزیابی اثرات محیطزیستی ناشی از احداث مجتمعهای تجاری بزرگ در کلانشهرهای کشور و همچنین ارائه برنامهای مدون برای مدیریت و پایش آنها با تأکید بر ارگ تجریش است. این پژوهش به روش توصیفی و با کاربست مدل‌های ارزیابی محیطی انجام شده است. از تکنیک ارزیابی پیامدهای محیطزیستی (EIA) با روش ماتریس سریع پاستاکیا (RIAM) بهره گرفته شده و در نهایت برنامه مدیریت محیطزیست (EMP) نیز به منظور کاهش آثار سوء بر محیط تدوین شده است. از نتایج ماتریس RIAM و مجموع امتیازات به دست آمده در چهار محیط فیزیکی _ شیمیایی، بیولوژیکی _ اکولوژیکی، اجتماعی _ فرهنگی و اقتصادی _ فنی با عدد 737- ، چنین استنباط می‌شود که اثرات منفی (30 اثر) دارای چیرگی بر اثرات مثبت (11 اثر) بوده است. پس از تحلیل و بررسی تفصیلی هر یک از چهار محیط تحت تأثیر مشخص شد که محدوده –D (در بین کلاسها از +E تا –E) با بازه امتیاز محیطزیستی "36- تا 71-"، دارای بیشترین تعداد اثر سوء است که نشان دهنده شدت پیامدهای منفی به وجود آمده ناشی از احداث مرکز تجاری ارگ در تجریش است؛ افزون بر آن محیط فیزیکی _ شیمیایی دارای بیشترین تعداد مؤلفه منفی در بین سایر محیطهاست. به عنوان نتیجه نهایی با استناد به تمامی تحقیقات صورت گرفته، به این مهم دست یافتهایم که ساخت ارگ تجاری در محل باغ گیاهی با اصول محیطزیست هماهنگ نبوده و از شاخص‌های توسعه پایدار پیروی نکرده است. به بیان دیگر بستر مجتمع ارگ و محل استقرار آن دارای توان اکولوژیکی و اجتماعی _ اقتصادی لازم نبوده است؛ بنابراین اقداماتی کاهشی برای این پیامدها در حوزههای آلودگی هوا، صدا، آب، پسماند، صرفهجویی در انرژی، محیط بیولوژیکی، محیط اجتماعی _ اقتصادی و همچنین خدمات آتشسوزی در قالب برنامه EMP و مختص مرحله بهرهبرداری ارگ تجاری ارائه شده است.
برنامه ریزی شهری
مجتبی رفیعیان؛ گل کو گیاهچی
چکیده
مناطق ساحلی به دلیل ارائه فضاها و فرصتهای متنوع از گذشته تاکنون با تقاضای بالای جمعیت روبهرو بوده که این موضوع با بروز معضلات و آشفتگیهای متعددی در ابعاد مختلف ساحل همراه بوده است. این معضلات در حوزههای متعددی از جمله حوزههای محیطزیستی، کاربری اراضی، سیاسی و امنیتی، مقرراتی و حقوقی در نواحی ساحلی کشور و از جمله ...
بیشتر
مناطق ساحلی به دلیل ارائه فضاها و فرصتهای متنوع از گذشته تاکنون با تقاضای بالای جمعیت روبهرو بوده که این موضوع با بروز معضلات و آشفتگیهای متعددی در ابعاد مختلف ساحل همراه بوده است. این معضلات در حوزههای متعددی از جمله حوزههای محیطزیستی، کاربری اراضی، سیاسی و امنیتی، مقرراتی و حقوقی در نواحی ساحلی کشور و از جمله بندر انزلی دیده می‌شود. در شهر بندرانزلی طبق اسناد توسعه شهری و گزارشات مطالعاتی دستگاههای اجرایی، پهنه ساحلی شهر در سالهای گذشته دچار افول مشهودی شده؛ به گونهای که به نظر میرسد موجبات بروز آسیبهای محیطزیست، افول اقتصادی و مسائل اجتماعی متعددی را در قالب کاهش کیفیت محیط ایجاد کرده است. بنابراین می‌توان گفت مسئله پیش‌ِ رو، شناسایی مؤلفه‌های حاکم بر ظرفیتهای توسعهای در پهنه ساحلی بندرانزلی است که دچار زوال شده و مدیریت مداخلات میتواند فرایندهای بهبود کیفیت را موجب شود. روش تحلیل داده‌ها بهرهگیری از مدل معادلات ساختاری (SEM) است که با استفاده از نرم‌افزار SmartPlS 3 صورت گرفت. برای آزمون مدل، با استفاده از پرسشنامه و براساس آرای کاربران فضا (مصرفکنندگان)، کیفیت محیطی در نواحی ساحلی متشکل از نُه شاخص برآورد و مورد سنجش قرار گرفت. ضریب استاندارد شده مسیر میان مصرفکننده و کیفیت محیطی (86/0) بیانگر این مطلب است که الگوی آماری کاربران به میزان 86 درصد از تغییرات متغیر کیفیت محیطی را تبیین میکند. کیفیت محیطی پهنه‌های ساحلی با نُه شاخص سنجیده می‌شود که از میان آنها، نفوذپذیری اولویت نخست در تحلیل کیفیت محیطی ساحلی دارد و سایر شاخص‌های مطرح مانند انعطافپذیری، سازگاری، کارایی، بامعنابودن، تناسبات، تنوع، اجتماعپذیری و پایداری به ترتیب در اولویتهای دوم تا نهم قرار میگیرند.
برنامه ریزی شهری
فاطمه اسمعیل پور؛ محمد حسین سرائی؛ نجما اسمعیل پور
چکیده
تفکیک محل زندگی اقشار مختلف در شهرها در رابطه با پایگاه اجتماعی_اقتصادی آنها در تمام طول تاریخ و در تمام مناطق جغرافیایی جهان وجود داشته است. مکتب اکولوژی شهری تمایز در شهرها را ناشی از سه جنبه" پایگاه اجتماعی_ اقتصادی"، "پایگاه خانوادگی" و" پایگاه قومی_نژادی" خانوارها می‌داند. هدف مقاله حاضر بررسی نقش پایگاه اجتماعی_اقتصادی طبقات منزلتی ...
بیشتر
تفکیک محل زندگی اقشار مختلف در شهرها در رابطه با پایگاه اجتماعی_اقتصادی آنها در تمام طول تاریخ و در تمام مناطق جغرافیایی جهان وجود داشته است. مکتب اکولوژی شهری تمایز در شهرها را ناشی از سه جنبه" پایگاه اجتماعی_ اقتصادی"، "پایگاه خانوادگی" و" پایگاه قومی_نژادی" خانوارها می‌داند. هدف مقاله حاضر بررسی نقش پایگاه اجتماعی_اقتصادی طبقات منزلتی بالا بر ارزش بالای زمین در بافت میانی شهر اراک و تأثیر آن بر بازآفرینی محلات درونی شهر است. ماهیت پژوهش کاربردی و کمّی و روش آن توصیفی و علّی است. برای بررسی علل گرایش به بافت درونی و تأثیرات آن بر این بافت، از ابعاد مختلف تحلیل دادههای پرسشنامه و مصاحبه عمیق با استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزار smart-Pls استفاده شد. یافتهها نشان داد: اصالت و منزلت اجتماعی طبقه ساکن در بافت میانی شهر اراک سبب افزایش قیمت بالای زمین و مهمترین علت گرایش به این بافت است (T value=2.682). در درجه بعد دسترسی آسان این بافت به مرکز شهر عامل گرایش به آن و افزایش قیمت زمین در این بافت است. تأثیر پایین بودن هزینه حملونقل، در تصمیم افراد برای انتخاب این محلات برای زندگی تأیید نشد (T value=1.306). بازآفرینی این بافت در تغییرات دموگرافی آن و خروج ساکنان بومی و طبقات منزلتی پایین _ به دلیل افزایش هزینههای زندگی در این محلات به سبب اعیان سازی _ مورد تأیید قرار گرفت(T value=23.861). خروجی ماتریس دستیابی نهایی و ترسیم مدل ساختاری تفسیری، دو متغیر حملونقل و منزلت اجتماعی را در ناحیه وابستگی، متغیر قیمت مسکن را در ناحیه پیونددهنده و متغیرهای تغییرات دموگرافی و تنوع کاربری را در ناحیه مستقل قرار داد. اصالت و منزلت اجتماعی بافت میانی شهر اراک سبب شده این بافت در شهر اراک برخلاف نظریه برگس _ که آن را بافتی با محله‌های افسرده با ظاهری اندوهبار و گاهی مخروبه، محل سکونت مهاجران و طبقات کم درآمد شهری معرفی میکند _ به منطقه‌ای جاذب برای بسیاری از شهروندان این شهر و محل سکونت اقشار بالای اجتماعی و اقتصادی تبدیل شود. نگارندگان در ادامه، برنامه‌ریزی دقیق برای انجام اقدامات لازم به منظور کاهش تأثیرات منفی توسعه مجدد را پیشنهاد می‌کنند.
برنامه ریزی شهری
محمدحسن سعیدی مطلق؛ ناصر براتی
چکیده
کیفیت ادراک محیط سکونتی به‌عنوان ابزار برنامه‌ریزان شهری به منظور ارتقا و ساماندهی محیط، قابلیت فراهم‌کردن بسترهای لازم برای شکل‌گیری و ارتقای کنش متقابل اجتماعی را دارند. وظایف واحدهای همسایگی و محلات را می‌توان ابزاری برای افزایش تعاملات اجتماعی، مکانی برای رویارویی شهروندان با یکدیگر و مدیریت و هماهنگ‌سازی فعالیت‌های شهروندی ...
بیشتر
کیفیت ادراک محیط سکونتی به‌عنوان ابزار برنامه‌ریزان شهری به منظور ارتقا و ساماندهی محیط، قابلیت فراهم‌کردن بسترهای لازم برای شکل‌گیری و ارتقای کنش متقابل اجتماعی را دارند. وظایف واحدهای همسایگی و محلات را می‌توان ابزاری برای افزایش تعاملات اجتماعی، مکانی برای رویارویی شهروندان با یکدیگر و مدیریت و هماهنگ‌سازی فعالیت‌های شهروندی بیان کرد. بر این اساس، هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر شاخص‌های کیفیت ادراک محیط سکونتی بر کنش متقابل اجتماعی پیوسته است. این مقاله با روش توصیفی _ تحلیلی و بهصورت پیمایشی انجام گرفتهاست. جامعه آماری مورد مطالعه نیز محله باغ شاطر در شهر تهران است. ابتدا به شناسایی شاخص‌ها و معیارهای مؤثر در ارزیابی شاخص‌های کیفیت ادراک محیط سکونتی پرداخته شد و با استفاده از پرسشنامه شاخص کیفیت ادراک محیط سکونتی به وسیله بونیتو، فورنارا و بونز در سال 2003، تأثیر مؤلفه‌های کیفیت ادراک محیط سکونتی بر کنش متقابل اجتماعی پیوسته با استفاده از رگرسیون دوگانه تبیین شد. نتایج بهدستآمده نشان می‌دهد که شاخص‌های کیفیت ادراک محیط سکونتی توانسته نزدیک به نیمی از تغییرات کنش متقابل اجتماعی را تبیین کند. به طوری که در میان شاخص‌ها، بیشترین ضریب تأثیر بهترتیب متعلق به نگهداری و مراقبت از محیط، تعلق خاطر و راه شهری است. با توجه به نتایج حاصل شده، به نظر میرسد تقویت ظرفیت اجتماعات محلی مبتنی بر توانمندسازی افراد برای حفظ و مراقبت از محل زندگیشان و تشریک مساعی با سایر اهالی برای رفع مشکلات محیطی میتواند به نحو معناداری کنش متقابل اجتماعی پیوسته را نیز تقویت کند.
برنامه ریزی شهری
عیسی پیری؛ لیلا هاشمی
چکیده
پژوهشِ حاضر مبتنی بر نگرش دیالکتیکی، تفسیری هرمنوتیکی از رنسانس خیابانی به‌عنوان ابزاری در دستیابی به استراتژیهای نوزایی و برنامه‌ریزی‌های انسان‌محور به منظور بهبود کیفیت زیست اجتماعی و ارتقای روزمرگی شهروندان در قلمروهای باز شهری است. این مطالعه درصدد است تا تأثیرپذیری فضاهای باز شهری را از مقوله‌های ...
بیشتر
پژوهشِ حاضر مبتنی بر نگرش دیالکتیکی، تفسیری هرمنوتیکی از رنسانس خیابانی به‌عنوان ابزاری در دستیابی به استراتژیهای نوزایی و برنامه‌ریزی‌های انسان‌محور به منظور بهبود کیفیت زیست اجتماعی و ارتقای روزمرگی شهروندان در قلمروهای باز شهری است. این مطالعه درصدد است تا تأثیرپذیری فضاهای باز شهری را از مقوله‌های متنوعِ اقتصادی، اجتماعی _ فرهنگی، کالبدی و زیبایی شناسانه که سابقاً بهواسطه رنسانس شهری به‌عنوان متأخرترین پارادایم در حل پرابلماتیک شهر شناخته شده است را در قالب استراتژیهایی بیان نماید. از آنجایی که این قلمروها تجلّیگاه حیات اجتماعی شهر و مکانی بر تبلور اندیشههای مدنی شهروندان هستند، این مطالعه گامی در راستای نوزایی، تحولات فضایی و تولید و بازتولید فضاهای اجتماعی از دست رفته شهر و ایدهای برخاسته از نظریه با رویکرد انسانمحوری است. در حالی که گردآوری اطلاعات بهصورت اسنادی و میدانی با استفاده از پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه و شاخص سازی تجزیهوتحلیل داده‌ها به روش کیفی با تحلیل محتوای متن، کدگذاری و تحلیل با نرم‌افزار MAXQDA انجام میگیرد، به دلیل موردی بودن پژوهش، تجزیهوتحلیل یافته‌های کمی در راستای توجیه یافته‌های کیفی با Amos انجام شد. جامعه آماری پژوهش، پانلهای هموژن از متخصصان امر هستند. نتایج حاصل از واکاویها، حکایت از وجود توانهای بالقوه و پتانسیلهای بالای محدوده موردمطالعه و البته مطلوبیتِ شرایط در انسانی شدن فضا دارند که بهواسطه استراتژیهای رنسانس مبنای ارائه شده در متن محقق می‌شوند. این پژوهش رنسانس خیابانی را به‌عنوان پاسخی بر ارتقای این پتانسیلها معرفی مینماید، در حالی که رنسانس خیابانی منجر به پایداری اجتماعی در محدوده مطالعاتی و درنهایت در کل شهر خواهد شد.
برنامه ریزی شهری
محمد مهدی عزیزی؛ بهاره بهرا
چکیده
توسعه شهری با رویکرد توسعه محله‌های درونی، سعی در بازگرداندن حیات شهری به بافت‌های رو به زوال در شهرها دارد. به منظور تسهیل این روند، برنامه‌ریزی و اجرای پروژه‌های محرک توسعه به عنوان یکی از سیاست‌های به کار گرفته شده در جهت بازآفرینی محله‌های شهری و فراهم کردن بسترهای لازم برای حضور ساکنان و توجه به ابعاد مختلف توسعه، مورد توجه ...
بیشتر
توسعه شهری با رویکرد توسعه محله‌های درونی، سعی در بازگرداندن حیات شهری به بافت‌های رو به زوال در شهرها دارد. به منظور تسهیل این روند، برنامه‌ریزی و اجرای پروژه‌های محرک توسعه به عنوان یکی از سیاست‌های به کار گرفته شده در جهت بازآفرینی محله‌های شهری و فراهم کردن بسترهای لازم برای حضور ساکنان و توجه به ابعاد مختلف توسعه، مورد توجه قرار گرفته است. در فرایند بازآفرینی شهری، از مرحله تشخیص مسئله تا اجرای پروژهها و بازنگری برنامه، پیریزی و تقویت تصمیمسازیها از طریق ارزیابی امکانپذیر می‌شود. در این راستا، مقاله حاضر با تدوین شاخص‌های تحرک و توسعه، تلاش کرده است تا به یک ساختار مناسب و قابل تعمیم برای ارزیابی پس از اجرای پروژه‌های محرک توسعه در سطح محله دست یافته و اثرات یک نمونه از این پروژهها را در محله گودال مصلی در بافت تاریخی شهر یزد مورد ارزیابی قرار دهد. پس از استخراج شاخص‌های ارزیابی در ارتباط با بازآفرینی محله‌های شهری و پروژه‌های محرک توسعه از متون معتبر جهانی و تجارب عملی، تحلیل دادههای ثانویه مربوط به بلوکهای شهری محله گودال مصلی در محیط نرم‌افزار SPSS21 انجام شده و نتایج نهایی به دست آمده است. به عنوان روش تحقیق در این مقاله، از روش Regression Analysis برای تحلیل اثرات هر شاخص بر هر عامل و از ماتریس ارزیابی اثرات لئوپولد _ مخدوم برای ارزیابی پس از اجرای پروژه استفاده شده است. یافتهها نشان می‌دهد پروژه دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد به طور متوسط و به ترتیب بر بعد کالبدی، سپس بر بعد سکونتی و نهایتاً بر بعد فعالیتی در سطح محله گودال مصلی اثرات محسوس داشته و این پروژه با ارائه گزینههای اصلاحی به عنوان یک محرک توسعه با اثرات مثبت، قابل تأیید است. همچنین نتایج حاکی از بیشترین ارتباط میان شاخص میزان بومیت با شأن سکونتی بافت، شاخص میزان دسترسی به خدمات با وضعیت محیط مسکونی، شاخص‌های میزان جمعیت در سن فعالیت و درصد فعالیت کاربری‌های تجاری با وضعیت فعالیتی و اقتصادی محله بوده و درصد ابنیه نوساز، میزان تراکم جمعیت، میزان اداری بودن و پایداری ابنیه بر تحرک و توسعه کالبدی محله مؤثر است.
برنامه ریزی شهری
هانی اربابی؛ سیامک علیشاهی؛ محمد حسین صبحیه؛ سحر طاهری پور
چکیده
پروژه‌های توسعه شهری به‌دلیل ارتباط مستقیم با مردم شهر و همچنین سایر ذی‌نفعان، معارضان مختلفی پیدا می‌کنند که توجه به مدیریت ذی‌نفعان در موفقیت آنها امری کلیدی است. در این راستا، شناسایی دقیق و کامل ذی‌نفعان و شناسایی اولویت و اهمیت آنها برای مدیریت موفق‌تر آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. در تحقیق پیش‌ِ رو، با بهره جستن از ...
بیشتر
پروژه‌های توسعه شهری به‌دلیل ارتباط مستقیم با مردم شهر و همچنین سایر ذی‌نفعان، معارضان مختلفی پیدا می‌کنند که توجه به مدیریت ذی‌نفعان در موفقیت آنها امری کلیدی است. در این راستا، شناسایی دقیق و کامل ذی‌نفعان و شناسایی اولویت و اهمیت آنها برای مدیریت موفق‌تر آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. در تحقیق پیش‌ِ رو، با بهره جستن از ماتریس علاقه_قدرت به‌عنوان روشی تجربهگرا و همچنین تحلیل شبکههای اجتماعی به‌عنوان روشی خردگرا، اولویت‌بندی و ارتباطات ذی‌نفعان در یک پروژه احداث تقاطع چند روگذر غیرهم‌سطح در شهر ارومیه بررسی شده است. در این تحقیق کیفی که با استفاده از استراتژی تک نمونه موردی انجام شده، برای گردآوری داده‌ها از بررسی اسناد و مدارک پروژه و مصاحبههای نیمه ساختاریافته استفاده شد. برای انتخاب و مصاحبه با نمونههای مورد بررسی در جامعه آماری این تحقیق که مهمترین ذی‌نفعان درگیر در انجام پروژه هستند، روش نمونهگیری هدفمند و تکنیک گلولهبرفی بهکار گرفته شد که درنهایت 17 ذی‌نفع برای پروژه شناسایی شدند. تحلیل داده‌ها با کمک ماتریس علاقه_قدرت (با استفاده از تکنیک طوفان فکری) و نرم‌افزار NodeXL (برای تحلیل شبکه اجتماعی) صورت پذیرفت و نشان داد که ذی‌نفعان اصلی در ماتریس علاقه_قدرت، بهترتیب شهرداری، مردم، شورای شهر و ساکنان محلی هستند. همچنین شرکت آب و فاضلاب، اداره برق و مخابرات دارای کمترین علاقه و قدرت در پروژه هستند. این در حالی است که در روش تحلیل شبکههای اجتماعی، مردم، شهرداری، شورای شهر و پیمانکار، دارای بیشترین اولویت و تأمینکنندگان، محیطزیست و شرکت نفت، دارای کمترین اولویت شناخته شدند. مقایسه یافته‌های هر دو روش تجربهگرا و خردگرا در بخش شناسایی مهمترین ذی‌نفعان با هم همگرایی زیادی دارند ولی در قسمت شناسایی کماهمیتترین ذی‌نفعان با هم تفاوتهایی دارند و چنین نتیجهگیری می‌شود که مؤثرترین روش واحد شناسایی و اولویت‌بندی ذی‌نفعان در پروژه‌های توسعه شهری وجود ندارد و استفاده از روش‌‌های تجربهگرا در کنار روش‌‌های خردگرا میتواند در شناسایی، اولویت‌بندی و مدیریت ذی‌نفعان، به‌عنوان مکمل یکدیگر باشند و نواقص همدیگر را تا حدودی پوشش دهند. همچنین ذی‌نفعان مردم، شورای شهر و شهرداری برای برقراری ارتباط بین تمامی ذی‌نفعان، مهمترین نقش را دارند. از نظر قدرت ارتباط نیز سازمان وزارت اطلاعات در مجاورت پروژه، بیشترین قدرت را در پروژه دارد. مدت زمان پاسخگویی بین ذی‌نفعان و تناوب این پاسخگویی نیز نسبتاً نامطلوب است. نتایج این تحقیق میتواند به دستاندرکاران پروژه‌های توسعه حملونقل شهری که حجم زیادی از ذی‌نفعان در آنها دخیلاند، برای مدیریت هرچه موفق‌تر آنها کمک کند.
برنامه ریزی شهری
سیدرضا آزاده؛ جمال محمدی؛ حمیدطاهر نشاط دوست
چکیده
رشد شهرنشینی با افزایش اختلالات‌روانی همراه است. یکی از مهمترین اختلالات‌روانی، استرس درک‌شده توسط شهروندان است. استرس سابقهای طولانی در علوم پزشکی دارد. امروزه محیط زندگی شهروندان به‌عنوان منبع اصلی ایجاد استرس شناخته می‌شود. با این رویکرد، پژوهش حاضر در راستای پاسخ به این سوال انجام شد که در محله‌های شهری، چه ابعادی ...
بیشتر
رشد شهرنشینی با افزایش اختلالات‌روانی همراه است. یکی از مهمترین اختلالات‌روانی، استرس درک‌شده توسط شهروندان است. استرس سابقهای طولانی در علوم پزشکی دارد. امروزه محیط زندگی شهروندان به‌عنوان منبع اصلی ایجاد استرس شناخته می‌شود. با این رویکرد، پژوهش حاضر در راستای پاسخ به این سوال انجام شد که در محله‌های شهری، چه ابعادی از کیفیت کالبدی بر استرس درک‌شده تأثیر بیشتری دارد. برای پاسخ به این سؤال، محله مفتآباد به‌عنوان یک محله با کیفیت نامطلوب و محله مرداویج به‌عنوان یک محله با کیفیت مطلوب در کلانشهر اصفهان انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه کیفیت محیطی محقق ساخته و همچنین پرسشنامه استاندارد استرس درک‌شده کوهن و همکاران (1983) استفاده شد. تعداد 434 نفر در تکمیل پرسشنامهها همکاری کردند. تحلیل اطلاعات با استفاده از ضریب همبستگی معمولی و جزئی و رگرسیون خطی انجام شد. براساس یافته‌های پژوهش، میزان استرس ادراک شده توسط ساکنان محله مفتآباد بیشتر از محله مرداویج بود. نمره میانگین استرس درک شده در محله مفتآباد برابر با 07/2 و در محله مرداویج برابر با 04/1 برآورد شد. براساس مدل‌های مستخرج از تحلیل رگرسیون خطی چندمتغیره، متغیرهای زیبایی و نظم بصری، جذابیت عملکردی و آسایش محیطی به ترتیب بیشترین تأثیرگذاری را بر استرس درک‌شده داشتند. براساس مدل‌های پیشنهادی، کیفیت کالبدی محیط در محله مفتآباد 67 درصد و در محله مرداویج 46 درصد از تغییرات استرس درک شده را پیش بینی کردند. نتایج پژوهش حاضر در توافق با سایر پژوهش ها نشان داد، افرادی که در محیط های شهری با کیفیت پایین زندگی می‌کنند بیشتر از سایر افراد در معرض استرس هستند. از این رو رابطه میان برنامه‌ریزان شهری و روانشناسان باید تقویت شود تا راهکارها و سیاستهایی اتخاذ شود که از طریق برنامه‌ریزی و طراحی محیط بتوان شاخص‌های سلامتروانی شهروندان همچون استرس درک‌شده را بهبود بخشید.
برنامه ریزی شهری
محمد غفاری؛ محمد نعمت پور
چکیده
امروزه بخشبندی بازار گردشکری یکی از پیش شرطهای موفقیت مقاصد گردشگری است. در این راستا، بخشبندی گردشگران براساس متغیرهای روان شناختی از مهمترین و پرکاربردترین شیوههای بخشبندی بازار گردشگری است. از این رو هدف پژوهش حاضر بخشبندی بازار گردشگری شهر تهران با استفاده از شناسایی انگیزههای سفر و ویژگیهای سبک زندگی ...
بیشتر
امروزه بخشبندی بازار گردشکری یکی از پیش شرطهای موفقیت مقاصد گردشگری است. در این راستا، بخشبندی گردشگران براساس متغیرهای روان شناختی از مهمترین و پرکاربردترین شیوههای بخشبندی بازار گردشگری است. از این رو هدف پژوهش حاضر بخشبندی بازار گردشگری شهر تهران با استفاده از شناسایی انگیزههای سفر و ویژگیهای سبک زندگی گردشگران خارجی بازدید کننده از بازار بزرگ این شهر است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی بوده و از نظر روش جمعآوری داده‌ها نیز توصیفی_پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل گردشگران خارجی است که در ماههای اسفند 1396 تا اردیبهشت 1397 به بازار بزرگ و قدیمی شهر تهران سفر کردهاند. از این جامعه، نمونه‌ای به حجم 394 نفر به روش نمونهگیری تصادفی در دسترس انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته شامل 67 سئوال بوده است. سنجش روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب از روایی محتوا و آلفای کرونباخ استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌‌های تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل خوشهای و آزمون کای اسکوئر در محیط نرم‌افزار SPSS انجام شده است. یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد، گردشگران خارجی بازدید کننده از بازار بزرگ شهر تهران را می‌توان در چهار گروه بخشبندی کرد که شامل گردشگران ایدهآل پسند، گردشگران اصولگرای رفتاری، گردشگران میانهرو و گردشگران خاص گراست. همچنین نتایج پژوهش نشان می‌دهد، بین متغیرهای جمعیت شناختی و خوشههای چهارگانه ارتباط مثبت و معنیداری برقرار است.
برنامه ریزی شهری
پروانه ژاله رجبی؛ رضا احمدیان؛ زهرا سادات سعیده زرآبادی
چکیده
یکی از مهمترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان و مدیران شهری، نحوه توزیع و تخصیص منابع و خدمات شهری به صورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر برحسب نیازهای جامعه شهری است. تخصیص بهینه خدمات، ارتباط مستقیمی با برنامه‌ریزی کاربری اراضی دارد. موفقیت درعرصه برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری نیز وابسته به وجود قوانین مناسب در زمینه نحوه استفاده ...
بیشتر
یکی از مهمترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان و مدیران شهری، نحوه توزیع و تخصیص منابع و خدمات شهری به صورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر برحسب نیازهای جامعه شهری است. تخصیص بهینه خدمات، ارتباط مستقیمی با برنامه‌ریزی کاربری اراضی دارد. موفقیت درعرصه برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری نیز وابسته به وجود قوانین مناسب در زمینه نحوه استفاده از زمین و همچنین استفاده از روش‌‌های کارآمد در تهیه واجرای طرح‌های شهری و برنامه کاربری زمین است. این مقاله با هدف ارائه مدلی بر مبنای روش‌‌های بهینه‌سازی چند هدفه انجام گرفته است تا تخصیص کاربری‌های شهری را از منظر عدالت فضایی در سطح پلاک شهری و در طبقات هر قطعه زمین مدلسازی کند. به این منظور از الگوریتم ژنتیک رتبهبندی نامغلوب و یــک کــد کامپیوتری در نــرمافــزار Matlab R2018a استفاده شده است. مدل بر مبنای پنج تابع هدف شامل بیشینهسازی سازگاری، وابستگی، دسترسی به خدمات، تنوع و تناسب فیزیکی، در طبقات و در همجواریها و نیز تعداد مشخصی شرایط مورد نیاز پیکربندی شده است. از میان نتایج حاصل از پیادهسازی الگوریتم که مجموعهای از راهحلهای بهینه پارتو است، یک جبهه جواب انتخاب و سپس برای انتخاب مناسبتترین چینش کاربریها از میان این راهحلهای بهینه، روش تحلیل فرایند سلسله مراتبی، برای تعیین وزن هر یک از اهداف تخصیص کاربری زمین به کار رفته است. وزن حاصل در مقادیر برازش اهداف ضرب شده و پس از اعمال روش مجموع وزندار جوابی که بیشترین وزن را در جبهه جوابهای بهینه به دست آورده، به نقشه کاربری زمین تبدیل شده و به عنوان چینش پیشنهادی ارائه گردیده است. ارزیابی کمی نتایج حاصل از تخصیص نشان داد که کاربری‌های تجاری، آموزشی ، درمانی، ورزشی و فرهنگی هم از نظر سرانه و هم از نظر توزیع در سطح محلات و ناحیه مورد مطالعه به خوبی تخصیص داده شده‌اند و سطح برخورداری محلات را در محدوده مطالعه افزایش دادهاند.
برنامه ریزی شهری
ارسطو یاری حصار؛ سمیرا سعیدی زارنجی؛ ژیلا فرزانه سادات زارنجی؛ هادی اسکندری عین الدین
چکیده
معلولیت به منزله پدیده‌ای زیستی و اجتماعی، واقعیتی است که تمام جوامع، صرف نظر از میزان توسعه یافتگی، اعم از کشورهای صنعتی و غیرصنعتی با آن مواجه هستند. فضاهای عمومی شهری نقش مهمی در برنامه‌های توسعه مناطق شهری دارند و در فرآیند برنامه‌ریزی شهری، هنر برنامه‌ریزی این است که بتواند تعامل و تعادلی بین گروه‌های ذی‌نفع ایجاد کند. ...
بیشتر
معلولیت به منزله پدیده‌ای زیستی و اجتماعی، واقعیتی است که تمام جوامع، صرف نظر از میزان توسعه یافتگی، اعم از کشورهای صنعتی و غیرصنعتی با آن مواجه هستند. فضاهای عمومی شهری نقش مهمی در برنامه‌های توسعه مناطق شهری دارند و در فرآیند برنامه‌ریزی شهری، هنر برنامه‌ریزی این است که بتواند تعامل و تعادلی بین گروه‌های ذی‌نفع ایجاد کند. با توجه به اهمیت موضوع مناسب‌سازی فضاهای شهری برای معلولان (جسمی_حرکتی و نابینایان) از یکسو و نیز تعداد قابل توجه شهروندان کم‌توان جسمی و حرکتی در شهر اردبیل از سوی دیگر، پژوهش حاضر با هدف واکاوی و بررسی میزان رضایتمندی معلولان و ارزیابی وضع موجود مناسب‌سازی بخش مرکزی شهر اردبیل با رویکردی نظاممند، در جهت پاسخدهی به نیاز این قشر از شهروندان است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی_تحلیلی است. دادههای مورد نیاز از طریق روش‌‌های میدانی گردآوری شده‌اند و با استفاده از نرم‌افزارspss و آزمون‌های،T تک نمونه‌ای،t مستقل و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از پژوهش(آزمونT) نشان می‌دهد که میزان رضایتمندی معلولان از شاخص‌های مناسب‌سازی کمتر از حد متوسط(3) است. نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان می‌دهد که سطح معنیداری متغیرهای شغل، سن و نوع معلولیت کمتر از 05/.، (000/.) بوده و به لحاظ آماری رابطه معنیداری در سطح 95درصد وجود دارد که نشاندهنده تأثیر متغیرهای مورد بررسی بر میزان رضایتمندی از شاخص‌های مناسب‌سازی است. همچنین آزمون tمستقل گویای اینست که در متغیر جنسیت بین میانگین نظری دو گروه مردان و زنان در خصوص ارزیابی رضایتمندی معلولان از مناسب‌سازی با توجه به این که سطح معنیداری (000/.) کمتر از 05/. است، رابطه معنیداری بین نظرات دو گروه زن و مرد وجود دارد. نتایج بهدستآمده از مطالعه حاکی از آن است که با توجه به اقدامات صورت گرفته به منظور مناسب‌سازی بخش مرکزی شهر اردبیل، شرایط کالبدی، اجتماعی_اقتصادی، وضعیت مبلمان شهری و مدیریت کنونی قادر به رفع نیازهای معلولان به شکل شایسته نیست.
برنامه ریزی شهری
محمدمهدی قاجارخسروی؛ غلامرضا حقیقت نائینی
چکیده
جایگاه و اهمیت طرح‌ها در برنامه‌ریزی و ارزیابی آنها در جهات مختلف، همچنان موضوعی داغ، مورد توجه و قلمروی چالش برانگیز در محافل علمی و حرفه‌ای است. یکی از رویکردهای رو به گسترش ارزیابی طرح‌ها، بررسی "کیفیت طرح‌ها" برای بررسی مطلوبیت طرح‌ها، کاربرد روش‌ها و تئوری‌های برنامه‌ریزی و نقاط قوت و ضعف آنها نسبت به وضعیت آرمانی است. ...
بیشتر
جایگاه و اهمیت طرح‌ها در برنامه‌ریزی و ارزیابی آنها در جهات مختلف، همچنان موضوعی داغ، مورد توجه و قلمروی چالش برانگیز در محافل علمی و حرفه‌ای است. یکی از رویکردهای رو به گسترش ارزیابی طرح‌ها، بررسی "کیفیت طرح‌ها" برای بررسی مطلوبیت طرح‌ها، کاربرد روش‌ها و تئوری‌های برنامه‌ریزی و نقاط قوت و ضعف آنها نسبت به وضعیت آرمانی است. هدف اصلی این مطالعه نیز ارزیابی کیفیت طرح‌های توسعه شهری (طرح جامع) در ایران برای شناسایی و تحلیل نقاط قوت و ضعف درونی طرح‌ها در زمینه‌های یاد شده است. روش تحقیق، ترکیبی از رویکردهای پژوهشی تحلیلی و تبیینی است. بدین روی طرح‌ها براساس چارچوب نظری و مدل مفهومی طراحی شده کیفیت طرح‌های جامع شامل هفت مؤلفه پایه (مبنای واقعی، تجزیهوتحلیل، طرح و برنامه، اجرا، هماهنگی سازمانی، سازماندهی و ارائه، روش برنامه‌ریزی) و سه مؤلفه پیشرو (مشارکت، نظارت و ارزیابی و توسعه پایدار) ارزیابی شده‌اند. جامعه آماری این مطالعه، طرح‌های شهرهای میانی (29 طرح) و بزرگ (پنج طرح) در نظر گرفته شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد، امتیاز کلی کیفیت طرح‌های جامع در هر دو گروه شهرهای میانی و بزرگ در حد متوسط (میانگین نمره 4.95 از 10) قرار دارد. از میان هفت مؤلفه پایه کیفیت طرح، مؤلفه‌های مبنای واقعی، تجزیهوتحلیل، سازماندهی و ارائه، وضعیت مطلوبی داشته و مؤلفه‌های طرح و برنامه، هماهنگی سازمانی، اجرا و روش برنامه‌ریزی دارای وضعیت مطلوبی نیستند. مؤلفه‌های پیشرو توسعه پایدار نیز علیرغم نمره پایین، وضعیت مستعد و قابل پیشرفت دارند و مؤلفه‌های "مشارکت" و "نظارت و ارزیابی" به صورت عمومی در طرح‌ها مورد توجه قرار نمیگیرند. در بین طرح مورد بررسی طرح جامع شهر رشت و پس از آن چهار طرح مهاباد، بجنورد، آمل، سبزوار، کرمان و بیرجند به‌عنوان بهترین طرح‌ها شناسایی شدند و می‌توان از آنها به‌عنوان طرح‌های پیشرو یاد کرد. در بررسی همبستگی درونی اجزای طرح نیز مشخص شد، مؤلفه "طرح و برنامه" مهمترین و تأثیرگذارترین مؤلفه کیفیت طرح است و آن را می‌توان به عنوان شاخص اصلی و نمایانگر کیفیت طرح‌های جامع برشمرد. همچنین بین کیفیت طرح‌های شهرهای بزرگ و شهرهای میانی تفاوت معنیداری وجود ندارد و طرح‌ها به صورت عمومی دارای وضعیت مشابه هم هستند. با این حال کیفیت طرح‌ها طی دو دهه گذشته افزایش یافتهاست.
برنامه ریزی شهری
سید میثم رضایی؛ سید حمیدرضا طبیبی
چکیده
طی سالیان اخیر رشد سریع شهرنشینی در مناطق ساحلی و بروز فعالیت‌های متعارض در آن، فشارهای زیست محیطی گزافی را متوجه این اکوسیستم حساس کرده است. از جمله این شهرها، شهر ساحلی بندر دیلم واقع در استان بوشهر بوده که به گواه آمارهای رسمی، طی سالهای 1335 تا 1395 رشد هفت برابری جمعیت را تجربه نموده است. این پژوهش که از لحاظ هدف پژوهشی کاربردی ...
بیشتر
طی سالیان اخیر رشد سریع شهرنشینی در مناطق ساحلی و بروز فعالیت‌های متعارض در آن، فشارهای زیست محیطی گزافی را متوجه این اکوسیستم حساس کرده است. از جمله این شهرها، شهر ساحلی بندر دیلم واقع در استان بوشهر بوده که به گواه آمارهای رسمی، طی سالهای 1335 تا 1395 رشد هفت برابری جمعیت را تجربه نموده است. این پژوهش که از لحاظ هدف پژوهشی کاربردی است، با استفاده از دادههای کمی و با روش توصیفی_تحلیلی به مطالعه رشد بیرویه افقی شهر ساحلی بندر دیلم در یک دوره 10 ساله پرداخته است. پس از مطالعه بر ادبیات مروری، در قدم نخست به بررسی پراکندهرویی در شهر دیلم با استفاده از تحلیل مدل آنتروپی شانون پرداخته شد و در گام بعد به وسیله مدل هلدرن میزان رشد افقی بیرویه شهری تعیین گردید. در ادامه برای نخستین بار با به کارگیری سیستم تحلیل رقومی خطوط ساحلی (DSAS) در مطالعه رشد کالبد شهری، نرخ رشد کالبدی شهر در دوره 10 ساله به دست آمده و در نهایت با کسر سهم رشد بیرویه افقی از رشد کل کالبد شهر، ساختوسازهایی که منجر به پراکنش شهر شده بودند، به کمک نرم‌افزار ArcGIS10، در قالب نقشه مشخص گردیدند تا اندازه بهینه شهر در صورت مقابله با رشد بیرویه افقی معین گردد. نتایج حاکی از آن است که شهر دیلم، میزان قابل توجه 14/80 درصد از بیشترین پراکندگی ممکن را دارا بوده و 1/37 درصد از رشد کالبدی شهر (در بازه زمانی این تحقیق) مستقیماً منجر به پراکندگی کالبدی در آن شده است. همچنین شهر در قسمت شمالی و جنوبی به ترتیب دارای نرخ رشد کالبدی 08/19 و 11/23 متر در هر سال با انحراف معیار 5/4 و 1/4 بوده که به ترتیب میزان 08/7 و 57/8 متر در هر سال منجر به رشد افقی بیرویه آن شده و 12 و 54/14 متر در هر سال ناشی از رشد جمعیت بوده است.
برنامه ریزی شهری
سیدجمال سید هاشمی؛ حمیدرضا جیحانی
چکیده
در سده اخیر و در شهرهای تاریخی، طرح‌های توسعه شهری ازجمله طرح‌های جامع و برنامه‌های ساخت خیابان مسبب مداخلات وسیع و مشکلاتی از جمله از بین رفتن یکپارچگی بافت شهری بوده‌اند. این مداخلات در محلات تاریخی نمود بیشتری پیدا کردهاست؛ زیرا همواره یکی از مهمترین ویژگیهای این محدوده‌ها، ساختار یکپارچه و انسجام اجزای آن به محوریت ...
بیشتر
در سده اخیر و در شهرهای تاریخی، طرح‌های توسعه شهری ازجمله طرح‌های جامع و برنامه‌های ساخت خیابان مسبب مداخلات وسیع و مشکلاتی از جمله از بین رفتن یکپارچگی بافت شهری بوده‌اند. این مداخلات در محلات تاریخی نمود بیشتری پیدا کردهاست؛ زیرا همواره یکی از مهمترین ویژگیهای این محدوده‌ها، ساختار یکپارچه و انسجام اجزای آن به محوریت مرکز محله بوده و مداخلات شهری بدون شناخت ساختارهای فضایی به چند پاره شدن بافت و از بین رفتن انسجام درونی آن منجر شدهاست. در این مقاله به طور خاص پیامدهای ساخت دو خیابان فاضل نراقی و علوی بر روی ساختار فضایی محله سلطان میراحمد کاشان و مرکز آن مطالعه می‌شود. براین اساس این مقاله در پی پاسخ دادن به این پرسشهاست که ساخت دو خیابان بیان شده چه پیامدهایی در ارتباط با ساختار فضایی محله داشته و چه آسیبهایی را به آن وارد کرده است. برای پاسخ دادن به این پرسشها، محدوده مورد نظر در سه مقطع زمانی مختلف و با توجه به تغییرات ایجاد شده، مطالعه و وضعیت آن طی سه دوره یادشده مقایسه شدهاست. روش تحقیق به کار گرفته شده در این مقاله توصیفی_تاریخی است و بر مطالعه ساختار فضایی شهر استوار شده و درعین حال یافته‌های مبتنی بر تکنیک اسپیس سینتکس با وضعیت فضای شهری و دسترسیها در سه دوره یادشده مقایسه شده تا تصویر روشنی از تغییرات را آشکار کند. بنابراین برای دستیابی به تحلیلی دقیق از تغییرات رخ داده شده، مدل محوری شهر به کمک روش اسپیس سینتکس تحلیل شده و براین اساس داده‌ها در نرم‌افزارdepth Map مورد واکاوی قرار گرفتهاند. تحلیلهای صورت گرفته با تکیه بر ارزیابی دو متغیر انسجام و گزیده نشان می‌دهد که توسعه‌های شهری و ایجاد خیابانهای جدید در درون و یا نزدیک محله سلطان میراحمد نتایج متفاوتی در پی داشته است. به نحوی که برخی از این خیابانها توان بالقوه تبدیل شدن به هسته جدید در ساختار محله را پیدا کردهاند. از سوی دیگر در اثر تغییرات رخ داده شده، بخشهای درونی محله و ازجمله مرکز تاریخی آن جایگاه خود را در ساختار فضایی محله، محدوده شهری پیرامون و کل شهر از دست داده و به مرکزی فرعی تبدیل شده‌اند.
برنامه ریزی شهری
بشری مهاجر؛ زاهد شفیعی؛ علیرضا خواجه احمد عطاری؛ محمد تقی طغرائی
چکیده
گردشگری، صنعتی فراگیر و عمومی است که باید تمام بخشهای جامعه را فارغ از سن و نژاد و جنسیت مورد توجه قرار دهد. از آنجا که کودکان بخش مهمی از جامعه به شمار میروند، توجه به پرورش و ارتقای خلاقیت آنها از ضروریات جامعه است و هنر می تواند نقش مهمی در این امر ایفا کند. بنابراین مقاله حاضر به دنبال مطرح کردن کودکان به عنوان بازار نوظهور ...
بیشتر
گردشگری، صنعتی فراگیر و عمومی است که باید تمام بخشهای جامعه را فارغ از سن و نژاد و جنسیت مورد توجه قرار دهد. از آنجا که کودکان بخش مهمی از جامعه به شمار میروند، توجه به پرورش و ارتقای خلاقیت آنها از ضروریات جامعه است و هنر می تواند نقش مهمی در این امر ایفا کند. بنابراین مقاله حاضر به دنبال مطرح کردن کودکان به عنوان بازار نوظهور حوزه گردشگری خلاق و شناسایی مؤلفه‌های کلیدی گردشگری خلاق کودک محور و همچنین بررسی عوامل تأثیرگذار بر سفرهای خلاق کودک محور است . گردشگران خلاق، سازندگان تجارب خود هستند. بنابراین باید به عنوان گروهی همگن از تولیدکنندگان عمل کنند که درباره تجربه خلاقشان عقاید و احساسات ذهنی دارند. اصفهان از یک طرف به عنوان شهر خلاق، پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به مقصد گردشگری خلاق مبتنی بر صنایع دستی دارد و از طرف دیگر به عنوان شهر دوستدار کودک پتانسیل مناسبی برای گردشگری کودک دارد . هدف اصلی از پژوهش حاضر، یافتن تعریفی واحد از گردشگری خلاق کودک محور است. این پژوهش کیفی بوده و برای شناسایی مؤلفهها، رویکرد نظریه تماتیک (محتوایی) و تحلیل محتوا مورد استفاده قرار گرفته است. داده‌ها، با استفاده از مصاحبههای عمیق با 31 متخصص حوزه گردشگری، هنر و صنایع دستی و کودک، با استفاده از نمونهگیری گلوله برفی گردآوری شده و داده‌ها براساس کدگذاری باز، محوری و گزینشی طبقهبندی شدند. در نتیجه پنج مؤلفه مجزا شناسایی شد: فرآیند سفر، محیط، نیازهای کودکان، خلاقیت و ذی‌نفعان. هر مؤلفه عوامل مختلفی را در بر میگیرد که میتواند اطلاعات جدیدی در رابطه با گردشگری خلاق برای کودکان فراهم آورد.
برنامه ریزی شهری
زهرا آزاد تکچی علیا؛ پروین پرتوی؛ سوسن باستانی
چکیده
در پارادایم جدید برنامه‌ریزی شهری، اجتماع جایگاهی کلیدی در طرح‌ها و برنامه‌های شهری دارد. از این رو، از اوایل دهه 1380، پژوهش‌های متعددی در ایران با موضوع چگونگی کاربرد اجتماع در برنامه‌ریزی شهری انجام شده و برنامه‌های شهری گوناگونی با تکیه بر مفهوم اجتماع تهیه شده است. اگرچه برخی مطالعات و برنامه‌ها، محله را معادل اجتماع در ...
بیشتر
در پارادایم جدید برنامه‌ریزی شهری، اجتماع جایگاهی کلیدی در طرح‌ها و برنامه‌های شهری دارد. از این رو، از اوایل دهه 1380، پژوهش‌های متعددی در ایران با موضوع چگونگی کاربرد اجتماع در برنامه‌ریزی شهری انجام شده و برنامه‌های شهری گوناگونی با تکیه بر مفهوم اجتماع تهیه شده است. اگرچه برخی مطالعات و برنامه‌ها، محله را معادل اجتماع در نظر میگیرند، برخی دیگر معتقدند اساساً مفهومی معادل اجتماع در ایران وجود نداشته و مفاهیم اجتماع در جامعه‌شناسی شهری غرب را بدون در نظر گرفتن ملاحظات مرتبط با زمینه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کاربست این مفاهیم به کار گرفتهاند. همین امر باعث شده تلقی یکسانی از اجتماع در میان برنامه‌ریزان شهری وجود نداشته باشد و برنامه‌های تدوین شده بر مبنای مفاهیم غربی اجتماع، در عمل موفقیت لازم را به دست نیاورند. از این رو، پیش از به کارگیری اجتماع در نظام برنامه‌ریزی ایران، با توجه به تعدد مفاهیم اجتماع در جامعه‌شناسی غرب، لازم است مشخص شود که کدام مفهوم از اجتماع برای کاربست در نظام برنامه‌ریزی شهری ایران مناسب است؟ با این حال، پرداختن به این پرسش نیازمند پاسخگویی به سه پرسش بنیادین دیگر است: (1) مفهوم اجتماع در نظریات جامعه‌شناسی شهری چیست و هر یک از این نظریات برای کاربست در چه شرایطی مناسب است؟ (2) مفهوم اجتماع در پارادایم جدید برنامه‌ریزی شهری چیست و ریشه در کدام یک از نظریات جامعه‌شناسی شهری دارد؟ و (3) پیشینه اجتماع در ایران چیست و در حال حاضر اجتماع چه مفهومی در ایران دارد؟ پژوهش حاضر سعی دارد با بهرهگیری از مرور روایتی نظریات اجتماع و بررسی تطبیقیِ کشف مغایرت به روش کیفی به پرسش نخست پاسخ دهد. به این منظور، نظریات بنیادین اجتماع با استفاده از مطالعات اسنادی مرور شده‌اند. سپس شباهتها و تفاوتهای نظریات با یکدیگر با استفاده از بررسی تطبیقی شناسایی و ریشه این شباهتها و تفاوتها با بهرهگیری از تحلیل محتوای کیفی، تبیین شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بهرهگیری از نظریات گوناگون اجتماع نیازمند در نظر گرفتن همزمان سه عامل است: (1)زمینه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی شهر یا محله هدف، (2) نظریه برنامه‌ریزی شهری ملاک پژوهش یا تدوین برنامه و (3) هدف از انجام مطالعه یا تدوین برنامه.
برنامه ریزی شهری
سید مهدی معینی؛ بهاره ابراهیم پور
چکیده
به دنبال انقلاب صنعتی، رشد روزافزون شهرنشینی و گسترش شهرها، پیادهروی، این عادت قدیمی، کمکم جای خود را به استفاده بیش از پیش به اتومبیل داد و امکان تردد پیادگان را در بسیاری از شهرها کمرنگتر از قرن پیش کرد. درنتیجه این تغییرات، پرداختن به موضوع "پیاده" در دستور کار بسیاری از شهرها قرار گرفت و با اهمیت یافتن موضوع، پژوهش‌های ...
بیشتر
به دنبال انقلاب صنعتی، رشد روزافزون شهرنشینی و گسترش شهرها، پیادهروی، این عادت قدیمی، کمکم جای خود را به استفاده بیش از پیش به اتومبیل داد و امکان تردد پیادگان را در بسیاری از شهرها کمرنگتر از قرن پیش کرد. درنتیجه این تغییرات، پرداختن به موضوع "پیاده" در دستور کار بسیاری از شهرها قرار گرفت و با اهمیت یافتن موضوع، پژوهش‌های بسیاری در جهان و در چند دهه اخیر در ایران صورت پذیرفت. مقاله حاضر با هدف تحلیل و تفسیر آنچه تاکنون در ایران در قالب مقاله پژوهشی منتشر شده و نیز برای پیشگیری از تکرار در زمینه پژوهش‌های پیاده به بررسی کمی و کیفی مطالعات انجام شده در این زمینه، پرداخته است. رویکرد پژوهش به صورت کیفی و راهبرد اصلی آن مطالعهای و موردکاوی است. از روش فراترکیب و کدگذاری نیز برای بررسی تحلیلی_تفسیری مطالعات پیشین استفاده شده است. در این پژوهش، 80 مقاله علمی_پژوهشی مرتبط با موضوع پیاده در بازه زمانی 1397-1380 بررسی شده که با مطالعه ساختار و محتوای مقالههای علمی_پژوهشی فارسیزبان، به ترسیم چشمانداز کنونی پژوهش‌های با موضوع پیاده، دست یافته است. نتایج بیانگر حجم زیاد و روزافزون پژوهش‌های پیاده در دو دهه اخیر، با محوریت "پیادهمداری" و "پیادهراه" است. تکرار در انتخاب نمونه موردی، تعدد و اختلاط گستره واژگان کاربردی، تکرار محتوایی پژوهش‌های پیاده و توجه اندک به گروه‌های مخاطب ویژه شامل کودکان، سالمندان، کمتوانان و ناتوانان جسمی از جمله اصلی‌ترین مسائل و مشکلات مرتبط با مقوله پیاده در طیف مقالههای علمی_پژوهشی است. از جمله مقوله‌های ترکیب شده پرتکرار با موضوع پیاده می‌توان به مقوله‌های فعالیتی_رفتاری، دید و منظر، مباحث اجتماعی، کیفیتهای محیطی شامل سلامت، ایمنی و امنیت اشاره نمود. همچنین بررسیها نشان می‌دهد، بیشترین تعداد مطالعات در مقیاس خرد(پیادهرو_خیابان) صورت گرفته و اشارهای به دیگر انواع فضاها و مقیاسها صورت نگرفتهاست.
برنامه ریزی شهری
پویا جودی
چکیده
چارچوب فرایند پژوهش برنامه‌ریزی برای به کارگیری روش نظریه مبنایی برساخت‌گرا، پیوستار عناصر هستیشناسی، معرفتشناسی، روششناسی و روش را چگونه تعریف میکند؟ این مقاله با هدف تمهید پایه منطقی برای کاربرد روش نظریه مبنایی برساخت‌گرا در مطالعات برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای به نگارش درآمده است. نظریه مبنایی با قرار ...
بیشتر
چارچوب فرایند پژوهش برنامه‌ریزی برای به کارگیری روش نظریه مبنایی برساخت‌گرا، پیوستار عناصر هستیشناسی، معرفتشناسی، روششناسی و روش را چگونه تعریف میکند؟ این مقاله با هدف تمهید پایه منطقی برای کاربرد روش نظریه مبنایی برساخت‌گرا در مطالعات برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای به نگارش درآمده است. نظریه مبنایی با قرار گرفتن در چارچوب رهیافت اِمیک در پژوهش‌های برنامه‌ریزی، آن را از نقطهنظر مشارکت کننده توصیف کرده و دیدگاهی از این که مشارکتکنندگان چگونه آن را به مثابه امری واقعی و معنادار درک و قبول می‌کنند، تولید میکند. با تشخیص اهمیت داستانها و روایتهای عاملان درگیر در فرایندهای برنامه‌ریزی، رمزگشایی از ارزشهای زیرکار و ادراکات مشترک در کاربستهای برنامه‌ریزی ممکن می‌شود. در این روش رویکرد پژوهشگر صراحتاً مبتنی بر این فرض است که هر گونه تفسیر نظری، یک تصویر تفسیری از جهان مورد مطالعه را پیشنهاد می‌دهد نه یک تصویر دقیق از آن. در همین راستا، کاربست این روش مطابق با فرایند پیشنهادی چارمز توصیف و تحلیل شده است. دادههای تحلیل عناصر ذهنی پژوهششوندگان به واسطه روش مصاحبههای عمیق نیمه_ساختار یافته فراهم شده و پس از انجام مراحل پیش کدگذاری اعم از گردآوری داده‌ها و پیادهسازی آنها، مرحله تحلیل داده‌ها و طیفهای سهگانه کدگذاری( کدگذاری اولیه، کدگذاری متمرکز و کدگذاری نظری) تشریح شده‌اند. افزون بر آن، فرایندهای انگاشتپردازی نظریه مبنایی برساخت‌گرا با به کار بردن یادداشتنگاری و اشباع نظری نیز مورد تأکید قرار گرفتهاند. شناخت این رویکرد در میان سایر رویکردهای نظریه مبنایی و فرایند متواتر قابل کاربرد آن در پژوهش‌های برنامه‌ریزی به واسطه روش توصیفی_تحلیلی برخاسته از مطالعات گسترده نظری و تجربه عملی به کارگیری این فرایند با روش پیمایشی بوده است.این مهم در انتظام برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای در ردیابی درک برنامه‌ریزان از برآمدهای برنامه‌ریزی، محیط برنامه‌ریزی و بستر اجتماعی و نیز با توجه به ماهیت مکانمند نظریه برنامه‌ریزی، در عملآوری نظریه برنامه‌ریزی محتوایی و میانی مرتبط با موقعیت خاص قابلیت کاربرد دارد.
برنامه ریزی شهری
الهام قاسمی؛ مجتبی رفیعیان
چکیده
توسعه‌های شهری با هدف ایجاد منفعت عمومی صورت می‌پذیرد ولی گاهی به ایجاد تضادها بین اهداف و نتایج مورد قبول گروه مختلف و تعارضات منجر می‌گردد. از آنجا که تأثیر تعارضات مقوله‌ای زمینه‌دار است، اهمیت مدیریت آن را به مثابه یک رویکرد روش‌شناختی و عملی برجسته می‌سازد. مدل‌های جدید مدیریت تعارضات، مدل مشارکت عمومی خصوصی در توسعه شهری(3P) ...
بیشتر
توسعه‌های شهری با هدف ایجاد منفعت عمومی صورت می‌پذیرد ولی گاهی به ایجاد تضادها بین اهداف و نتایج مورد قبول گروه مختلف و تعارضات منجر می‌گردد. از آنجا که تأثیر تعارضات مقوله‌ای زمینه‌دار است، اهمیت مدیریت آن را به مثابه یک رویکرد روش‌شناختی و عملی برجسته می‌سازد. مدل‌های جدید مدیریت تعارضات، مدل مشارکت عمومی خصوصی در توسعه شهری(3P) و مدل مشارکت عمومی و خصوصی و مردمی(مدل شراکت) (4P) است. 4P یک مفهوم نسبتاً جدید است که هدف آن به کارگیری انواع بازیگران در فرایندهای برنامه‌ریزی با هدف ایجاد برنامه‌ریزی اثربخشتر و همه شمولتر برای پاسخ به چالش‌های مشارکت بخشهای عمومی خصوصی با تقویت جایگاه مشارکت مردمی در برنامه‌ریزی است. روش تحقیق در این مقاله از منظر هدف، کاربردی و از منظر راهبرد تحقیق، استفهامی است که با استفاده از اسناد کتابخانهای و روش مروری ساده به کشف و توصیف مؤلفه‌های 3P و 4P پرداخته و مدیریت تعارضات در مدل جدید 4P را مطرح مینماید. روش گردآوری اطلاعات، مصاحبه شبه ساختار یافته به منظور فهم مشکلات پروژه ارگ جهاننمای اصفهان و تعیین تعارضات بین کنشگران اعم از گروه‌های ذی‌نفع و ذینفوذ با استفاده از نمونهگیری هدفمند است و دادههای متنی مکتوب اعم از اسناد شهری و خبری، مطالعات پژوهشی و گزارشات مربوط به پروژه و محدوده آن، قبل، حین و بعد از انجام پروژه با روش تحلیل محتوای کیفی جهتدار(قیاسی) بررسی و درنهایت با استفاده از «ماتریس دستیابی به اهداف» تعارضات میان گروهی در این پروژه تحلیل شدهاست. تعارضات بین سازمانی و گروه‌های مردمی در این پروژه در سه حوزه تملک اراضی(مالکان قطعات موجود در کاروانسرای تحدید)، نوع کاربری پیشنهادی برای محدوده(تغییر کاربری فضای سبز به فرهنگی و درنهایت تجاری) و ساخت پروژه جهاننما از لحاظ کالبدی(عدم توجه به حریم ارتفاعی و خط آسمان میدان نقشجهان) به وجود آمدهاست. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عدم شناخت کنشگران در پروژه جهاننما و عدم توجه به مشارکت و در مفهومی فراتر، شراکت (شریک بودن در سود و ضرر و نوآوریهای یک طرح) گروه‌های مختلف اعم از بخش عمومی، خصوصی و مردمی در فرآیند طرح باعث ایجاد تعارضات شده و این امر منجر به عدم تحقق اهداف طرح گردیده است.
برنامه ریزی شهری
محمد مسعود؛ شیرزاد یزدانی؛ مصطفی بهزادفر
چکیده
نظام شهرسازی کشور در دهه‌های معاصر بسیار دستخوش تغییر و تحول قرارگرفته است. یکی از موضوعاتی که در این تغییر و تحول اثرات شایانی بر توسعه شهرهای ایران بر جای گذاشته، موضوع تراکم ساختمانی در طرح‌های توسعه شهری بوده است. به منظور رسیدگی به این موضوع، هدف مقاله پیش رو، بررسی چگونگی تعیین تراکم ساختمانی مسکونی در طرح‌های جامع شهرهای ...
بیشتر
نظام شهرسازی کشور در دهه‌های معاصر بسیار دستخوش تغییر و تحول قرارگرفته است. یکی از موضوعاتی که در این تغییر و تحول اثرات شایانی بر توسعه شهرهای ایران بر جای گذاشته، موضوع تراکم ساختمانی در طرح‌های توسعه شهری بوده است. به منظور رسیدگی به این موضوع، هدف مقاله پیش رو، بررسی چگونگی تعیین تراکم ساختمانی مسکونی در طرح‌های جامع شهرهای مراکز استانهای ایران از زمان تهیه نخستین طرح تاکنون و ارائه یک گونهشناسی از آنها و تشریح ویژگیهای آن است. نوع تحقیق از حیث روش توصیفی_تحلیلی و از حیث محتوای اطلاعات یک مقاله اصیل است. روش جمعآوری داده‌ها اسنادی و مراجعه مستقیم برای دسترسی به آنها بوده است. تجزیهوتحلیل داده‌ها نیز از طریق تشریح ساده روابط میان آنها صورت گرفته است. یافته‌های مقاله نشان داده است که می‌توان پنج گونه مختلف از روش تعیین تراکم ساختمانی مسکونی را شناسایی نمود. گونه نخست روش سنتی (که خود به سه زیرگونه کاهشی، افزایشی و سه سطحی تقسیم می‌شود)، گونه دوم روش شناور، گونه سوم روش راهبردی_ساختاری، گونه چهارم روش ترکیبی و گونه پنجم سایر روش‌ها. بر این اساس یک روند تاریخی در گونهشناسی ارائه شده مشخص گردید. به طوری که هر یک از گونهها و زیرگونهها در مقطع زمانی خاصی از تاریخ چند دههای تهیه طرح‌های توسعه شهری کشور، بیشترین تأثیر خود را بر چگونگی تعیین تراکم ساختمانی مسکونی در شهرها بر جای گذاشتهاند. همچنین بررسی سیر تحول تاریخی این گونهها نیز نشان داد که قوانین و مقررات مصوب فرادستی در خصوص موضوع تراکم ساختمانی نقطهعطف تعیین و به کارگیری این روش‌ها در طرح‌های جامع شهری ایران بوده است.
برنامه ریزی شهری
حسین مشرف دهکردی؛ اسمعیل شیعه
چکیده
امروزه یکی از مهمترین راهبردهای توسعه شهری، افزایش کیفیت محیط با رویکرد پیادهمداری است. شبکههای پیادهراهی با افزایش تعاملات اجتماعی و فرهنگی، نقش مهمی در تجدید حیات شهری بر عهده دارند. بدیهی است تقویت محورهای پیاده، همچون سایر فضاهای شهری، با در نظر گرفتن معیارهای متناسب و توجه به نیازهای مختلف کاربران امکانپذیر ...
بیشتر
امروزه یکی از مهمترین راهبردهای توسعه شهری، افزایش کیفیت محیط با رویکرد پیادهمداری است. شبکههای پیادهراهی با افزایش تعاملات اجتماعی و فرهنگی، نقش مهمی در تجدید حیات شهری بر عهده دارند. بدیهی است تقویت محورهای پیاده، همچون سایر فضاهای شهری، با در نظر گرفتن معیارهای متناسب و توجه به نیازهای مختلف کاربران امکانپذیر است. در این مقاله بافت مرکزی شهرکرد که از قابلیتهایی همچون دسترسی مناسب به منابع طبیعی، وجود بناهای شاخص تاریخی، قرارگاههای رفتاری مشخص و ارتباطات فرهنگی مناسب برخوردار است، به عنوان مورد مطالعاتی انتخاب شده است. هدف مقاله شناسایی پهنه‌های مستعد به منظور توسعه شبکههای پیادهراهی با تأکید بر معیارهای مؤثر در این زمینه است. نوع تحقیق کاربردی، روش آن توصیفی_تحلیلی و شیوه گردآوری و وزندهی داده‌ها با استفاده از پرسشنامه است. در ابتدا به مطالعه مبانی نظری پرداخته، معیارهای مؤثر در افزایش پیادهمداری شناسایی و پرسشنامهای متناسب با مؤلفه‌های پیشنهادی تهیه شده است. سپس با استفاده از روش دلفی و امتیازدهی طیف لیکرت به سنجش میزان اهمیت معیارها پرداخته شده است. نتایج تحقیق بیانگر آنست که از میان 15 معیار انتخاب شده، معیارهای امنیت، آسایش و جذابیت بیشترین تأثیر را در افزایش پیادهمداری در محدوده مورد مطالعه داشتهاند. به منظور تعیین قابلیت هر مسیر، از روش مقایسه زوجی در نرم‌افزار اکسپرت چویس استفاده شده است. مقایسه امتیازهای نهایی نشان می‌دهد، محور تاریخی فرهنگی آقابزرگ، خیابان ولیعصر و خیابان ملت گزینههای برتر برای تبدیل به پیادهراه هستند. درنهایت به منظور تقویت شبکه پیادهراهی در این ناحیه پیشنهادهایی متناسب با هر مسیر ارائه شده است.
برنامه ریزی شهری
ارسطو یاری حصار؛ محمد حسن یزدانی؛ اصغر پاشازاده
چکیده
امروزه یکی از مهمترین تهدیدات جامعه بشری مربوط به جرایم انسانی به ویژه سرقت اموال است. عوامل گوناگونی زمینهساز بروز سرقت هستند که عامل زمان و مکان از مهمترین عوامل بوده و ضرورت دارد در این خصوص تحقیقات علمی صورت بگیرد. در همین راستا، تحقیق حاضر به دنبال بررسی زمان و مکان بروز سرقتهای شهر اردبیل است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، پژوهشی ...
بیشتر
امروزه یکی از مهمترین تهدیدات جامعه بشری مربوط به جرایم انسانی به ویژه سرقت اموال است. عوامل گوناگونی زمینهساز بروز سرقت هستند که عامل زمان و مکان از مهمترین عوامل بوده و ضرورت دارد در این خصوص تحقیقات علمی صورت بگیرد. در همین راستا، تحقیق حاضر به دنبال بررسی زمان و مکان بروز سرقتهای شهر اردبیل است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، پژوهشی کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده‌ها پژوهشی توصیفی_تحلیلی محسوب می‌شود و جامعه آماری آن شامل کلیه سارقان که در نیمه نخست سال 1396 در زندان اردبیل دوران محکومیت خود را میگذرانند، است که به روش تمام شماری از همه 233 نفر پرسشنامه تکمیل شده است. برای تجزیه و تحلیل دادههای تحقیق از آزمون‌های آماری خیدو، کرامز در قالب نرم‌افزار SPSS برای آزمون فرضیات تحقیق و از نرم‌افزارArcGIS برای نمایش گرافیکی توزیع محل سکونت و محل وقوع سرقت استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که سرقتها اکثراً از طرف افراد متعاد، سابقهدار و دارای مشکل مالی، در فصل تابستان (به ویژه شهریورماه)، در طول شب و آخر هفته و در بافت‌های تازهساخت و مرفهنشین رخ داده و با توجه به مشابهت بالا بین محل سکونت و محل وقوع سرقت (مشابهت 5/44 درصدی در بافت تازه ساخت، 3/33 درصدی در بافت ارگانیک، 8/43 درصدی در بافت حاشیهای، 8/44 درصدی در بافت میانی و 25 درصدی در بافت روستاهای ادغامی) می‌توان گفت که بین محل سکونت و محل وقوع سرقت رابطه معنیداری در سطح آماری 95 درصد وجود دارد. نهایتاً اینگونه نتیجهگیری می‌شود که سرقتهای شهر اردبیل در زمان و مکان خاصی رخ میدهند و در این خصوص پیشنهادهایی برای پیشگیری و کاهش سرقت ارائه شده است.
برنامه ریزی شهری
اسماعیل ضرغامی؛ عبدالحمید قنبران؛ پوریا سعادتی وقار
چکیده
مسکن مهر در راستای پاسخ به نیاز سرپناه اقشار متوسط و ضعیف جامعه برنامه‌ریزی و ساخته شد اما تا چه اندازه این پروژه موفق بوده و رضایتمندی ساکنان را به همراه دارد؟ در شهر همدان با توجه به گوناگونی فراوانی که در طراحی این مجموعهها دیده می‌شود (بعضی محصور و بعضی متصل به بافت شهری)، مسکن مهر کمتر محور مطالعه بوده است. به همین منظور ...
بیشتر
مسکن مهر در راستای پاسخ به نیاز سرپناه اقشار متوسط و ضعیف جامعه برنامه‌ریزی و ساخته شد اما تا چه اندازه این پروژه موفق بوده و رضایتمندی ساکنان را به همراه دارد؟ در شهر همدان با توجه به گوناگونی فراوانی که در طراحی این مجموعهها دیده می‌شود (بعضی محصور و بعضی متصل به بافت شهری)، مسکن مهر کمتر محور مطالعه بوده است. به همین منظور پژوهش حاضر با تمرکز بر مؤلفه‌های کالبدی و فضایی حاکم بر مجموعههای مسکونی مهر شهر همدان، سه مجموعه مسکونی محصور و غیرمحصور را مورد آزمون قرار داد. اکثر تجربیات جهانی بیان میدارند که در مجموعههای مسکونی محصور نسبت به مجتمعهای غیرمحصور، وضعیت سکونتی مطلوبتری که انتظار میرود، دیده نمیشود؛ همین موضوع در پژوهش حاضر ملاک عمل قرار گرفت. روش تحقیق مقاله حاضر، در مرحله ادبیات و مبانی نظری تحقیق، روش توصیفی و تحلیلی است. به منظور تحلیل داده‌ها نیز از آنالیز واریانس(به روش بونفرونی)، تی تست مستقل، تحلیل ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که بین میانگین رضایتمندی سه محله اختلاف معنیداری وجود دارد. اولویت‌بندی مؤلفه‌های کالبدی و فضایی مؤثر بر رضایتمندی سکونتی در هر مجموعه مسکونی نیز گویای آن است که در مجموعههای محصور، سلامت محیطی و در مجموعههای غیرمحصور سلامت محیطی، امکانات، تسهیلات جانبی و انعطاف پذیری اثر گذاری بالاتری دارند. به طور کلی و بنا بر فرضیه اصلی پژوهش، میزان رضایت کل افراد ساکن در مجموعههای مسکونی محصور بالاتر است.
برنامه ریزی شهری
طاهر پریزادی؛ مهدی مرادی؛ معصومه ساکی
چکیده
شهرهای امروزی به اصلی‌ترین مکان برای کار و زندگی انسان‌ها تبدیل شده‌اند؛ از این رو با چالش‌های بسیاری در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی و مدیریتی مواجه هستند. تداوم این روند، کاهش کیفیت زندگی و به دنبال آن کاهش زیست‌پذیری شهرها را در پی خواهد داشت. این پژوهش بر آن است تا میزان زیست‌پذیری بخش مرکزی شهر بروجرد را مورد بررسی ...
بیشتر
شهرهای امروزی به اصلی‌ترین مکان برای کار و زندگی انسان‌ها تبدیل شده‌اند؛ از این رو با چالش‌های بسیاری در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی و مدیریتی مواجه هستند. تداوم این روند، کاهش کیفیت زندگی و به دنبال آن کاهش زیست‌پذیری شهرها را در پی خواهد داشت. این پژوهش بر آن است تا میزان زیست‌پذیری بخش مرکزی شهر بروجرد را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. پژوهش حاضر از حیث هدف از جمله تحقیقات اکتشافی_شناختی، از لحاظ ماهیت و روش تحقیق، توصیفی_تحلیلی و از نظر داده، از جمله تحقیقات کمی_کیفی است. برای دستیابی به اهداف از دو بخش مطالعات اسنادی و میدانی (پرسشنامه) استفاده گردید. واحد تحلیل، 230 نفر از سکنه بخش مرکزی شهر بروجرد است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار GIS وSPSS (آزمون‌های تی‌تک نمونه‌ای، آنووا و فریدمن) و در ترسیم مدل تحلیلی ساختارها از مدل معادلات ساختاریAmos استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ابعاد و شاخص‌های زیست‌پذیری در بخش مرکزی شهر بروجرد از مطلوبیت بالایی برخوردار است. همچنین در مقایسه بین محلات بخش مرکزی از نظر میانگین شاخص‌ها و ابعاد مشخص گردید که زیست‌پذیرترین محله، محله صوفیان است و دودانگه از کمترین میزان زیست‌پذیری نسبت به سایر محلات برخوردار است. در اولویت‌بندی فریدمن، بعد خدمات، فعالیت‌ها و امکانات شهری در رتبه نخست و بعد اقتصاد شهری در رتبه آخر قرارگرفته است. در مدل معادلات ساختاری که به وسیله نرم افزار ایموس ترسیم شد، در بین ابعاد، بعد اقتصاد شهری بیشترین تأثیر بر عوامل محیطی و زیست‌محیطی را داشته است.
